Verslag van de vergadering van 18 maart 2025 (2024/2025 nr. 22)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 21.10 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Janssen i (SP):
Voorzitter, dank u wel. Ik dank de minister voor haar beantwoording. De minister begon haar bijdrage in eerste termijn met een opsomming van alle maatregelen die zij al voor elkaar gekregen heeft en waar zij mee bezig is. Ik kan mij toch niet aan de indruk onttrekken — dat is misschien een beetje een gewetensvraag richting de minister — dat daar ook het een en ander bij zit dat al voorbereid was door haar voorganger, de heer Van der Burg, die wij vandaag hier nog even hebben kunnen ontvangen.
De onderbesteding. De minister zei het op redelijk zachte toon, maar de onderbesteding komt dus omdat de instroom daalt; dat is wat de minister zei. Het is goed om te weten dat het dus niet alleen zit in het personeel dat niet te krijgen is, maar ook in de instroom die daalt.
De minister was heel enthousiast over het bewaken van de binnengrenzen. Ik ben zelf een frequent overschrijder van de Nederland-Duitse/Duits-Nederlandse grens. Ik hoor de heer Dittrich nu zeggen "grensoverschrijdend gedrag", maar "grensoverstijgend gedrag" is misschien een betere term. Eigenlijk is het nog nooit gebeurd dat ik ben aangehouden; ik zie eigenlijk nooit marechaussee bij de grens. Toen ik daarentegen voor het Benelux-parlement per trein naar Düsseldorf reisde om daar met een delegatie van het parlement van Noordrijn-Westfalen te spreken, was ik de grens nog niet over of de eerste Duitse politieagenten kwamen al vragen om mijn paspoort. Die zijn daar toch iets efficiënter en iets consequenter in, lijkt mij. Ik neem aan dat wij een keer de resultaten van het bewaken van de binnengrenzen zullen zien, ondanks het feit dat de minister zei dat de bewaking verlengd wordt. Wij zijn in elk geval benieuwd naar de resultaten.
Dan kom ik toch nog even terug op de extra cellen op het Justitieel Complex op Schiphol. Als maatregel om te voorkomen dat criminelen, veroordeelden, eerder moeten worden vrijgelaten, heeft de staatssecretaris er 45 extra cellen bij gekregen, om de nood een beetje te lenigen. De minister krijgt er ook 90 cellen bij. Dan denk ik: zijn dat dezelfde cellen, of gaat dat volgordelijk? Gaat dat pas in op het moment dat de door de staatssecretaris gevraagde twee nieuwe cellencomplexen met in totaal 120 plekken gerealiseerd zijn in 2026? Zijn tot die tijd die cellen voor haar, of zijn die voor de minister? Volgens mij is het Justitieel Complex op Schiphol redelijk omheind en zet je daar niet zomaar even een paar containers naast om daarmee 90 extra cellen te realiseren. Of gaat het misschien om cellen die toch niet gebruikt werden omdat er te weinig medewerkers waren?
Dan nog een opmerking over de begrotingssystematiek. De minister zei dat ze de systematiek van drie jaar vooruitkijken heeft overgenomen van het vorige kabinet en dat ze dit nu eenmaal heeft te doen met de minister van Financiën. Maar als ik die drie jaar tel, dan stel ik vast dat in de jaren daarna de grote bezuinigingen volgen. Die bezuinigingen zijn toch niet door het vorige kabinet opgenomen? Weliswaar keek dat kabinet drie jaar vooruit, maar in de hoogte van de bedragen was de minister volkomen vrij. Misschien is zij niet bij de onderhandelingen geweest en heeft zij dit als mededeling gekregen, maar in ieder geval zijn die bedragen zo besloten door dit kabinet. Ik snap dat de systematiek van drie jaar vooruitkijken overgenomen is, maar dat geldt niet voor de inhoud; dat is volgens mij echt het werk van dit kabinet geweest.
Het voorstel om de Spreidingswet in te trekken komt in het najaar naar de Tweede Kamer. Ik zie mevrouw Kaljouw van de VVD-fractie al hoopvol kijken; zij zit al bijna te popelen, zou ik zeggen. Nadat dat voorstel dit najaar in de Tweede Kamer is behandeld, zal het naar de Eerste kamer gaan.
De minister zei over de Voorjaarsnota dat de IND en het COA hun werk moeten kunnen blijven doen, maar dat het moeilijk is om vooruit te kijken als het de geopolitiek betreft. Nu lijkt de kans dat spontaan de wereldvrede uitbreekt mij helaas kleiner dan dat oorlogen en humanitaire rampen voortduren. Mogen wij er dan van uitgaan — de minister zei ook dat zij realistisch is — dat de minister dat realisme ook omzet in daden als het gaat om het vooruitkijken, ook naar de geopolitieke werkelijkheid?
Het voorbeeld van "look and see" van Duitsland is toch wel een gemiste kans. De minister heeft gezegd dat gedwongen uitzetting op dit moment niet kan en dat gewacht wordt op het ambtsbericht dat in mei komt. Maar waarom zou je de mensen niet de gelegenheid geven om vrijwillig te vertrekken? Dan zou je, gedacht vanuit de minister, toch zeggen: als mensen vrijwillig weggaan, terwijl ik ze niet gedwongen kan uitzetten, is dat meegenomen. Ik vind dat toch een wat vreemde afweging. Als uit het ambtsbericht in mei volgt dat er geen gedwongen vertrek kan komen, wil de minister dan toch nog eens overwegen of dat "look and see" misschien een goede optie zou zijn om mensen terug te laten gaan?
Voorzitter, daarmee beëindig ik mijn bijdrage. Ik kijk uit naar de beantwoording in tweede termijn.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Janssen. Dan tot slot mevrouw Visseren-Hamaker namens de Partij voor de Dieren.