Nota betreffende het beleid inzake Grondwet en Kieswet

Dit dossier bevat officiële parlementaire publicaties van de door de Tweede Kamer ingestelde commissie over de herziening van de Grondwet en van de Kieswet.

In de regeringsverklaring van 18 april 1967 heeft de Regering een schets gegeven van het beleid, dat zij voornemens is te voeren ter zake van de Grondwet en de Kieswet. Op 26 augustus 1967 is de Staatscommissie van Advies inzake de Grondwet en de Kieswet, de Commissie Cals-Donner ingesteld.

De Staatscommissie adviseerde onder meer over de gekozen minister-president, het districtenstelsel, het tweekamerstelsel, referendum en volksinitiatief, sociale grondrechten en de procedure voor Grondwetsherziening.

De staatscommissie heeft op 29 maart 1971 het eindverslag uitgebracht.

In het eindrapport van de Staatscommissie van advies inzake de Grondwet en de Kieswet, kortweg werd uitvoerig ingegaan op het tweekamerstelsel en op de taak en plaats van de Eerste Kamer.

De meerderheid van de commissie sprak zich uit voor handhaving van de Eerste Kamer, een minderheid (alle PvdA-leden, Gruijters van D'66 en de KVP'ers Cals en Meuwissen) was voor afschaffing.

De meerderheid meende dat een revisiemogelijkheid van groot belang was.

Daarbij werd onder meer overwogen dat een minister niet lichtzinnig met amendering akkoord zou gaan in de wetenschap dat hij het amendement nog in de Eerste Kamer moest verdedigen.

Drie PvdA-leden adviseerden het Bataafs-Noorse stelsel in te voeren, waarbij de Eerste Kamer door en uit de Tweede Kamer gekozen zou moeten worden.

De overige leden kozen voor handhaving van het kiesstelsel voor de Eerste Kamer, al zou de zittingsduur vier in plaats van zes jaar dienen te zijn. De aftreding in gedeelten kon daarmee komen te vervallen.

Daarnaast sprak de commissie zich uit voor rechtstreekse verkiezing van de Eerste Kamer.

Met uitzondering van één lid (Jeukens) stelde zij voor de Eerste Kamer het budgetrecht te ontnemen. Een terugzendingsrecht werd unaniem afgewezen.