Plenair Crone bij voortzetting behandeling Wet collectieve warmte



Verslag van de vergadering van 2 december 2025 (2025/2026 nr. 10)

Status: ongecorrigeerd

Aanvang: 19.14 uur

Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.


Bekijk de video van deze spreekbeurt

De heer Crone i (GroenLinks-PvdA):

Voorzitter, dank u wel. Ook dank aan de minister voor de antwoorden en via haar natuurlijk ook aan de ambtenaren die echt heel veel aan deze wet hebben gewerkt. Ik heb nog een paar punten die ik even wil aanstippen.

Een kernpunt was voor mij natuurlijk de tarifering. Sowieso blijven natuurlijk overeind het generieke maximumtarief, subsidies en andere dingen waardoor het überhaupt betaalbaar moet zijn, en ook nog het vereveningsfonds. Anderen hebben ook over het vereveningsfonds gezegd dat het natuurlijk niet binnen de sector warmte moet worden opgelost, Dan worden de efficiënte producten namelijk ook belast om de minder efficiënte te betalen, terwijl het er juist om ging dat we het eigenlijk nog veel breder zouden moeten socialiseren. Er zit een opening in de wet, dus dat zullen we via het regeerakkoord moeten zien te regelen, denk ik. Zo zal het wel gaan. In ieder geval hoop ik dat de minister juist die bredere invalshoek kiest.

Op zich zijn er algemene beschermingen. De tariefcontrole vanuit ACM blijft ook nodig, maar ik denk dat de minister toch veel te zwaar inzet op de benchmarking en de kostennormering. Velen van ons twijfelen eraan of het überhaupt gaat werken, want je hebt zo veel soorten netwerken; die kun je niet met elkaar vergelijken. Het moet een kans krijgen, maar gaat het dan wel lukken? Het gaat in ieder geval lang duren; dat is duidelijk. Het gaat minstens vier jaar duren en misschien wel zeven of negen jaar. We willen natuurlijk niet dat tijdens het ontwikkelen van zo'n benchmarksystematiek de boel stilstaat. Nieuwe maar ook bestaande gevallen moeten natuurlijk altijd een goedkeuring krijgen, ook als die benchmarking nog niet kan. Vertraging is het slechtste wat we willen hebben. We willen dan ook de vinger aan de pols hebben en ook echt vastgelegd hebben dat er geen vertraging komt in het stelsel en in de goedkeuringscyclus omdat we moeten wachten op die benchmarking. Ik heb daar een motie over; die maakt het misschien meteen duidelijk. De motie is ondertekend door Crone, Holterhues, Bovens, Van Ballekom en Aerdts.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat voor burgers, warmtebedrijven en gemeenten de verandering van tariefregulering onzekerheid met zich meebrengt, met risico op vertraging van investeringsbeslissingen;

overwegende dat transparantie en eenduidigheid in de tariefstructuur voor afnemers van belang is;

overwegende dat warmtebedrijven en gemeenten van nature zullen streven naar optimale kosten en lage tarieven, mede vormgegeven voor de Wgiw;

overwegende dat het voor de ACM veel tijd zal kosten om voldoende inzicht op te bouwen in de warmtesector om warmtebedrijven effectief te kunnen benchmarken;

verzoekt de regering ACM te verzoeken om fase 2 van de kostengebaseerde tariefregulering zo snel mogelijk in te voeren voor in ieder geval nieuwe aan te leggen collectieve warmtenetten, en hiertoe in het Besluit collectieve warmte (Bcw) voor warmtebedrijven met een aanwijzing voor een warmtekavel te bepalen dat de methode op basis waarvan de maximale tarieven worden bepaald twee elementen bevat, zijnde:

  • de werkelijke kosten, inclusief een redelijk rendement, berekend op basis van door de ACM vastgestelde boekhoudregels;
  • genormeerde efficiënte kosten, bijvoorbeeld via benchmarking;

verzoekt de regering tevens om de invoering van de kostengebaseerde tariefregeling niet te laten vertragen door de ontwikkeling van een effectieve benchmarking, maar de efficiencyprikkels stapsgewijs meer gewicht toe te kennen;

verzoekt de regering de Kamers zo spoedig mogelijk te informeren over de wijze waarop dit zal worden vormgegeven,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Crone, Holterhues, Bovens, Van Ballekom en Aerdts.

Zij krijgt letter H (36576).

De heer Crone (GroenLinks-PvdA):

Voorzitter. Het eindigt ermee dat we op de hoogte worden gehouden, uiteraard ook de Tweede Kamer. Dat past volgens mij in het schema, want er komt een uitvoeringsbesluit, er komt een ibo, er komt een … Wat noemde ik net? Het waren vier dingen. En we worden bijvoorbeeld iedere twee jaar op de hoogte gehouden hoe het nu gaat. Laten we dan eerlijk zeggen: "het is misschien te veel maar we gaan het anders doen" of "we gaan wel door, want het is een succes". We willen er uit uitvoeringsoogpunt goed contact over houden.

Dan heb ik nog enkele varia, maar het zijn er weinig. Ik heb inderdaad gemerkt, omdat het ook in consumentenprogramma's komt, dat er toch gedoe is over kleinere netwerken, onder de 1.500, en dat bedrijven zeggen: ik ga lekker onder de 1.500 zitten, want dan heb ik minder toezicht. De minister zegt dat er wél adequaat toezicht is. Misschien is het een korte klap, als ik vraag om een brief over hoe het nou precies zit, want burgers en consumentenprogramma's klagen erover. Graag een brief over wat nu de bevoegdheden van ACM zijn, omdat ACM ook zelf vaak zegt: wij kunnen er niet veel aan doen. Mensen klagen zowel over de stichtingskosten als over de servicekosten per maand.

Dan energie delen. Ik zie het natuurlijk in de tweede grote energierevolutie. Daarvoor is stroom delen echt cruciaal, want dan kunnen mensen hun overtollige stroom met elkaar delen en gebruiken, bijvoorbeeld via een buurtbatterij. Projecten willen nu al warmte onder de grond stoppen in de zomer, met warmtepompen, en er weer uit halen in de winter. Waarom moet dat nou met vaste verdeelsleutels? Want dat werkt helemaal niet. Die discussie gaat nog komen, maar ik doe echt een dringend beroep op de minister om hierbij juist te kiezen voor de dynamische kant. Dat geldt ook voor het Warmtefonds en de regulering. De minister zegt: er komt regulering, maar die zal wel flexibel zijn. Dan zet ik een streep onder "flexibel". Dan hoeft er geen fonds te zijn. Ik hoop dat u dat kunt invullen.

Dank u wel.

De voorzitter:

Dank u wel. Dan geef ik graag het woord aan de heer Baumgarten van JA21.