E210005
Laatste revisie: 27-05-2021

E210005 - Groenboek over de vergrijzing



Met het op 27 januari 2021 gepresenteerde groenboek over de vergrijzing beoogt de Europese Commissie een breed beleidsdebat over de vergrijzing in de lidstaten van de EU op gang te brengen.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 25 mei 2021 besprak de commissie het verslag van een schriftelijk overleg (EK, B) en besloot dit voor kennisgeving aan te nemen.

Europees

Op 8 april 2021 heeft de Zweedse Riksdag haar standpuntPDF-document over het groenboek aan de Europese Commissie verstuurd.


Kerngegevens

volledige titel

Groenboek over de vergrijzing: Bevorderen van intergenerationele solidariteit en verantwoordelijkheid

document Europese Commissie

COM(2021)50PDF-document, d.d. 27 januari 2021

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen


Behandeling Eerste Kamer

Op 25 mei 2021 besprak de commissie het verslag van een schriftelijk overleg (EK, B) en besloot dit voor kennisgeving aan te nemen.

Op 17 mei 2021 stuurde de minister van SZW een antwoord (EK, B) op de schriftelijke vragen.

Op 20 april 2021 ontving de commissie de definitieve kabinetsappreciatie over het groenboek.

De commissie nam hier op dezelfde dag kennis van en besloot dit onderwerp opnieuw ter bespreking te agenderen zodra de antwoorden op de schriftelijke vragen van de commissie over het groenboek vergrijzing van 14 april 2021 zijn ontvangen.

Op 6 april 2021 leverden de fracties van het CDA (Oomen-Ruijten), D66 (Moonen en Stienen) en de PvdD (Prast) inbreng voor schriftelijk overleg met de regering.

Op 14 april 2021 werd de brief met vragen naar aanleiding van de kabinetsappreciatie aan de minister van SZW verstuurd.

Op 23 maart 2021 besloot de commissie om op 6 april 2021 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering over de kabinetsappreciatie bij het Groenboek.


Behandeling Tweede Kamer

Op 13 april 2021 besloot de commissie om het groenboek te agenderen voor het commissiedebat Formele Raad Werkgelegenheid en Sociaal Beleid van 14 juni 2021 op 9 juni 2021.


Standpunt Nederlandse regering

Op 12 maart 2021 ontving de Kamer een kabinetsappreciatiePDF-document over het groenboek. Naast dat het kabinet in de appreciatie ingaat op de beantwoording van de concrete vragen in het groenboek wordt er ook een schets gegeven van de algemene uitgangspunten van Nederland bij het beleid rond de vergrijzing.

Overheden, bedrijfsleven, sociale partners en burgers zullen volgens het kabinet moeten samenwerken om de uitdagingen van vergrijzing het hoofd te bieden. Het kabinet geeft hierbij aan dat gezien het primaat van de lidstaten op het gebied van sociaal beleid en zorg ligt, dit vooral een opdracht is aan de lidstaten zelf. Aan de hand van de uitgangspunten van subsidiariteit en proportionaliteit zal volgens de regering in EU-verband steeds weer bezien moeten worden op welk bestuurlijk niveau (van lokaal tot Europees) de diverse uitdagingen moeten worden opgenomen.

In het groenboek wordt geconstateerd dat de lidstaten de gevolgen van de vergrijzing aanpakken door de onderwijs- en vaardigheidssystemen te verbeteren, een langer en voller arbeidsleven te promoten en hervormingen van sociale beschermings- en pensioenstelsels te bevorderen. Het kabinet geeft aan deze analyse te onderschrijven, maar is van mening dat dit niet beperkt is tot deze beleidsterreinen. Volgens het kabinet moeten deze ontwikkelingen in de bredere context worden geplaatst van de dubbele groene en digitale transitie, nieuwe werkvormen en de dreiging van pandemieën.

Het kabinet onderschrijft dat bij de benadering van de problematiek bij vergrijzing gekozen wordt voor een levenscyclusbenadering, mede doordat voor de jongste generaties nu al voorzienbaar is dat zij in een anders samengestelde samenleving zullen opgroeien, werken, en oud worden.

Het kabinet geeft aan sterk in te zetten op beleid om een gezonde levensstijl te bevorderen, teneinde vermijdbare aandoeningen en sterfte te voorkomen. Vitaliteit van ouderen vind het kabinet belangrijk voor de kwaliteit van leven, het voorkomen of verminderen van kwetsbaarheid, en het verminderen van de zorglasten. Het groenboek wijst volgens het kabinet terecht op het verdergaande belang van een leven lang ontwikkelen (LLO) en het stimuleren van ouderen om een actieve rol in de samenleving te spelen en gezonder oud te worden.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Met het op 27 januari 2021 gepresenteerde groenboek over de vergrijzing beoogt de Europese Commissie een breed beleidsdebat over de vergrijzing in de lidstaten van de EU op gang te brengen. In de afgelopen 50 jaar is de levensverwachting bij de geboorte voor zowel mannen als vrouwen met ongeveer tien jaar gestegen. In het groenboek worden de gevolgen hiervan beschreven voor onder meer de economische groei, de budgettaire houdbaarheid, de zorg, het welzijn en de sociale samenhang. Maar de vergrijzing biedt volgens de Europese Commissie ook nieuwe kansen om nieuwe banen te scheppen, sociale rechtvaardigheid te bevorderen en welvaart te stimuleren.

Om de uitdagingen en kansen van de vergrijzing aan te pakken kiest de Europese Commissie in het groenboek voor een levensloopbenadering die zowel de persoonlijke als bredere maatschappelijke gevolgen van de vergrijzing laat zien. Dit omvat bijvoorbeeld:

  • levenslang leren
  • een gezonde levensstijl
  • financiering van toereikende pensioenen
  • behoefte aan een hogere productiviteit
  • voldoende personeel om de gezondheidszorg en langdurige zorg voor ouderen te ondersteunen.

Bij de aanpak hiervan moet volgens de Commissie een juist evenwicht worden gevonden tussen duurzame oplossingen voor de socialezekerheidsstelsels en het versterken van de solidariteit tussen de generaties.


Behandeling Raad

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

De commissie voor werkgelegenheid en sociale zaken (EMPL) behandelt het voorstel. De commissies voor economische en monetaire zaken (ECON), industrie, onderzoek en energie (ITRE), transport (TRAN), regionale ontwikkeling (REGI), cultuur en onderwijs (CULT), justitie en binnenlandse zaken (LIBE) en de commissie voor de rechten van de vrouw en gendergelijkheid (FEMM) zijn ingesteld als adviescommissies.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 9 juni 2021 heeft de Tsjechische Senaat een resolutiePDF-document over het groenboek aan de Europese Commissie verstuurd.

Op 8 april 2021 heeft de Zweedse Riksdag haar standpuntPDF-document over het groenboek aan de Europese Commissie verstuurd.

Op 23 maart 2021 stuurde de Roemeense Kamer van Afgevaardigden een opiniePDF-document over het groenboek aan de Europese Commissie.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen