E210014
Laatste revisie: 05-11-2021

E210014 - Mededeling van de Commissie: EU-strategie voor de bestrijding van mensenhandel



Deze strategie identificeert de belangrijkste prioriteiten met als doel om mensenhandel effectiever te bestrijden.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 12 oktober 2021 namen de commissies het antwoord van de Europese Commissie voor kennisgeving aan.

Europees

Tijdens de JBZ-Raad van 7-8 juni 2021 (32.317, MF) informeerde de Europese Commissie de Raad over de justitiële aspecten van de strategie.


Kerngegevens

volledige titel

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comite van de Regio's over de strategie voor de bestrijding van mensenhandel

document Europese Commissie

COM(2021)171PDF-document, d.d. 14 april 2021

commissies Eerste Kamer

beleidsterreinen


Behandeling Eerste Kamer

Op 12 oktober 2021 namen de commissies het antwoord van de Europese Commissie voor kennisgeving aan.

Op 5 oktober 2021 blikten de commissies terug op de deskundigenbijeenkomst van 28 september 2021.

Op 4 oktober 2021 stuurde de Europese Commissie een antwoord (EK, C) op de brief met vragen van 9 juli 2021.

Op 28 september 2021 besloten de commissies het verslag van een schriftelijk voor kennisgeving aan te nemen.

Daarnaast vond het deskundigengesprek plaats met prof. dr. C. Rijken, hoogleraar Mensenhandel en Globalisering aan de Tilburg Law School en lid van de Group on Experts on Action against Trafficking in Human Beings (GRETA). Van de bijeenkomst is een verslag beschikbaar (EK, D). Het gesprek is terug te zien via deze link.

Op 14 september 2021 stuurde de staatssecretaris van J&V een antwoord op de brief met vragen van 7 juli 2021. Op 15 september 2021 werd het verslag van een schriftelijk overleg vastgesteld (EK, B).

Op 14 september 2021 verzochten de commissies de staf om de bijeenkomst met prof. dr. C. Rijken, hoogleraar Mensenhandel en Globalisering aan de Tilburg Law School en lid van de Group on Experts on Action against Trafflicking in Human Beings (GRETA), te organiseren op dinsdag 28 september 2021.

Op 9 juli 2021 is de brief (EK, A) met vragen van de fractie van de SP verstuurd aan de Europese Commissie.

Op 7 juli 2021 is de brief met vragen van de fracties van GroenLinks en PvdA gezamenlijk, ChristenUnie en SP verstuurd aan de staatssecretaris van J&V.

Op 29 juni 2021 leverden de fracties van GroenLinks en PvdA gezamenlijk, ChristenUnie en SP inbreng voor schriftelijk overleg.

Daarnaast besloten de commissies na het zomerreces prof. dr. C. Rijken, hoogleraar Mensenhandel en Globalisering aan de Tilburg Law School en lid van de Group of Experts on Action against Trafficking in Human Beings (GRETA), uit te nodigen voor een informeel gesprek.

Op 1 juni 2021 besloten de commissies op 22 juni 2021 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg.

Op 21 mei 2021 ontving de Kamer het BNC-fiche (22.112, IM) over het voorstel.

Op 20 april 2021 besloten de commissies het voorstel in behandeling te nemen en opnieuw voor behandeling te agenderen na ontvangst van het BNC-fiche.


Behandeling Tweede Kamer

De commissie J&V betrok het voorstel bij het schriftelijk overleg over de JBZ-Raad van 7-8 juni 2021. Op 3 juni 2021 is de brief met vragen en opmerkingen over onder andere het voorstel verstuurd aan de staatssecretaris van J&V. Op 8 juni 2021 is het verslag schriftelijk overleg (32.317, 686) vastgesteld.


Standpunt Nederlandse regering

Op 21 mei 2021 ontving de Kamer een BNC-fiche over het voorstel.

Het kabinet geeft aan dat in algemene zin alle lidstaten en het Europees Parlement het belang van een brede aanpak van mensenhandel onderschrijven. In dat verband is het de verwachting van het kabinet dat een meerderheid van de lidstaten en de fracties van het Europees Parlement de onderwerpen in de strategie zullen ondersteunen.

Het kabinet heeft een positieve grondhouding ten aanzien van de bevoegdheid. De mededeling ziet volgens het kabinet op het terrein van de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht. Het kabinet geeft aan dat op dit terrein er sprake is van een gedeelde bevoegdheid tussen de EU en de lidstaten (artikel 4, lid 2, sub j, VWEU).

Het kabinet heeft ook een positieve grondhouding ten aanzien van de subsidiariteit. De doelstelling van het overwogen optreden, te weten het ondersteunen van lidstaten bij het bestrijden van mensenhandel, kan volgens het kabinet beter worden verwezenlijkt op EU-niveau. Het kabinet noemt daarvoor de aard en omvang en het inherent grensoverschrijdende karakter van mensenhandel. Hierbij geeft het kabinet ook aan dat technologie in toenemende mate een rol speelt in de verschillende fasen van uitbuiting, waardoor voor het kabinet internationale samenwerking van essentieel belang is en optreden op EU-niveau gerechtvaardigd. Een aandachtspunt voor het kabinet is de door de Commissie overwogen strafbaarstelling op EU-niveau van het gebruik van diensten van slachtoffers van mensenhandel. Het kabinet is hierbij van mening dat de beslissingsbevoegdheid over een dergelijke strafbaarstelling op nationaal niveau moet blijven, omdat het kabinet van mening is dat de verwezenlijking van de bijbehorende doelstelling beter op nationaal niveau kan worden uitgevoerd.

Het kabinet heeft ook een positieve grondhouding ten aanzien van de proportionaliteit. De voorgestelde acties zijn volgens het kabinet geschikt om hun doel te bereiken, namelijk om de lidstaten te ondersteunen bij de bestrijding van mensenhandel, en gaan naar mening van het kabinet niet verder dan noodzakelijk. Echter zal voor het kabinet het Europees verwijzingsmechanisme een aandachtspunt blijven. Hoewel dit voorstel naar inziens van het kabinet nadere toelichting behoeft, vraagt het kabinet zich af of een Europees verwijzingsmechanisme geschikt is om bij te dragen aan het bieden van passende ondersteuning aan slachtoffers, aangezien de nationale verwijzingsmechanismes van de lidstaten daarvoor eerst nog verbeterd moeten worden. Het kabinet is van mening dat in de eerste plaats nationale verwijzingsmechanismes verbeterd dienen te worden, om zodoende passende ondersteuning te bieden aan slachtoffers.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Mensenhandel vernietigt het leven van individuen door mensen hun waardigheid, vrijheid en grondrechten te ontnemen. Toch is mensenhandel een wereldwijd fenomeen. De bestrijding van mensenhandel is lange tijd een prioriteit geweest voor de Europese Unie en in de loop der jaren is er in veel opzichten vooruitgang geboekt. Samenwerking tussen belangrijke actoren, ook op politiek niveau, tussen wetshandhavings- en gerechtelijke autoriteiten, zowel op nationaal niveau als in transnationale contexten, hebben geleid tot vervolgingen en veroordelingen. Ook is de identificatie, bijstand en ondersteuning van slachtoffers verbeterd. Met het voeren van bewustmakingscampagnes, het geven van onderwijs en het opzetten van speciale programma’s is getracht het risico dat mensen het slachtoffer worden van mensenhandel te verkleinen. Ook is de kennis over het fenomeen mensenhandel door studies en rapporten vergroot. Echter, ondanks de geboekte vooruitgang blijft mensenhandel een ernstige bedreiging in de Europese Unie, die elk jaar duizenden mensen in gevaar brengt, met name vrouwen en kinderen.

Deze strategiePDF-document identificeert de belangrijkste prioriteiten met als doel om mensenhandel effectiever te bestrijden. De strategie stelt concrete acties voor - waarbij de grondrechten worden geëerbiedigd - om mensenhandel in een vroegtijdig stadium te signaleren en te stoppen, om achter criminelen aan te gaan door mensenhandel te veranderen van een misdaad met een laag risico en een hoog rendement naar een misdaad met een hoog risico en een laag rendement en om de slachtoffers te beschermen en hen te helpen hun leven weer op te bouwen.

Nu mensenhandel een bijzonder ernstige vorm van georganiseerde misdaad is, hangt deze strategie nauw samen met de EU-strategie voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit 2021-2025 (COM(2021)170). Naast dat de holistische prioriteiten en kernacties van laatstgemelde strategie van toepassing zijn op mensenhandel, speelt de onderhavige strategie in op de specifieke aspecten van de misdaad van mensenhandel.


Behandeling Raad

Tijdens de JBZ-Raad van 7-8 juni 2021 (32.317, MF) informeerde de Europese Commissie de Raad over de justitiële aspecten van de strategie.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

De commissie voor justitie en binnenlandse zaken (LIBE) behandelt het voorstel. De commissies voor buitenlandse zaken (AFET), ontwikkelingssamenwerking (DEVE), internationale handel (INTA), werkgelegenheid en sociale zaken (EMPL), cultuur en onderwijs (CULT) en de commissie voor de rechten van de vrouw en gendergelijkheid (FEMM) zijn ingesteld als adviescommissies.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 15 september 2021 nam de Roemeense Kamer van Afgevaardigden een standpunt in over het voorstel (zie Engelse samenvattingPDF-document). Het standpunt is in het kader van de politieke dialoog gedeeld met de Europese Commissie.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen