De Eerste Kamer heeft afgelopen dinsdag gedebatteerd met minister van Onderwijs over de kwaliteit van het onderwijs. De rol van de leraren en de ouders stond daarbij centraal. Zo vroeg VVD-woordvoerder mevrouw Dupuis de bewindsvrouwe hoe een departement van OCW de leraar kan vergeten. Minister Van der Hoeven constateerde dat de 'afwezigheid' van de leraar in wet- en regelgeving de VVD hoog zit. Ik zelf kijk daar een slag anders naar, maar ik zal er naar kijken, beloofde de minister. SP-senator Van Raak en mevrouw Linthorst van de PvdA zetten vraagtekens bij de rol van de ouders bij de kwaliteitsbewaking van het onderwijs.
Niet nageleefd
Volgens woordvoerder mevrouw Linthorst is de overheid bezig een van haar kerntaken op te geven: erop toezien dat de kwaliteit van het onderwijs goed is. De PvdA-senator signaleerde dat de drie jaar oude Wet op het Onderwijstoezicht door scholen onder de noemer 'modernisering' soms niet wordt nageleefd. Het moet niet nog gekker worden, zei mevrouw Linthorst.
Toezicht
CDA-woordvoerder Klink legde een ander accent. Volgens hem neemt de kwaliteit van het onderwijs toe: de CITO-scores verbeteren, evenals de examenresultaten. Klink pleitte er voor om ouders die zich betrokken voelen bij het onderwijs van hun kind ook meer in te schakelen bij het toezicht. Een soortgelijk geluid liet woordvoerder Schuurman namens de fracties van ChristenUnie en SGP horen. Tussen de opvoeding thuis en op school moet eenheid zijn, zei Schuurman.
Ouders op afstand
GroenLinks-senator Van der Lans ging vooral in op de schaalvergroting in het onderwijs als gevolg waarvan de ouders 'op afstand' worden gezet. Hij pleitte voor statuten waarin de rechten en plichten van ouders zijn geregeld naar het voorbeeld van de 'citycharters' in het Verenigd Koninkrijk.
Kwaliteit
Over de rol van ouders ontspon zich een interruptiedebatje tussen Van Raak, Van der Lans, mevrouw Linthorst en Klink. SP-senator Van Raak prees minister Van der Hoeven 'om de liefde die zij uitstraalt voor de kwaliteit van het onderwijs', maar zette wel vraagtekens bij de instrumenten die zij hanteert om die kwaliteit te bewaken. Van Raak vond dat de overheid bij de beoordeling van de kwaliteit niet teveel kan leunen op het oordeel van ouders. Naar zijn mening wordt de toekomst van kinderen zo nog meer afhankelijk van hun opleidingsniveau. Sommige ouders hebben de vaardigheid niet om kwaliteit te beoordelen, zei Van Raak. Van der Lans vroeg hem hoe hij dit weet. Volgens hem is de opleiding van ouders tegenwoordig door de bank genomen zo goed dat de overheid wel een bijdrage van hen kan verwachten.
Mevrouw Linthorst was het met haar SP-collega eens: lang niet alle ouders zijn goed opgeleid en goed gebekt. Daar komt volgens haar nog bij, dat er soms geen alternatief is voor ouders: als zij kritiek uiten en hun kind wordt daar op school op aangekeken, kunnen zij vaak niet uitwijken naar een andere school. Dan houden zij hun mond.
Kritische betrokkenheid
CDA-senator Klink zag in dit verband als oplossing dat je ouders structureel een positie moet geven in de kwaliteitsbeoordeling van het onderwijs. Hij verwees naar Rotterdam waar ouders erin waren geslaagd van een voorheen 'zwarte school' een gemengde zwart/witte school te maken. Gedwongen spreiding van leerlingen door de overheid is het paard achter de wagen spannen, aldus Klink. Dat is symptoombestrijding. Een grotere invloed van ouders kan heilzaam werken. De CDA-senator pleitte ervoor de Raden van Toezicht in het onderwijs meer representatief samen te stellen. Er is kritische betrokkenheid van ouders nodig om scholen scherp te houden. Klink zag een mogelijkheid om net als in België maatschappelijke ondernemingen mogelijk te maken, waardoor ouders en verzorgers hun eigen rol in het onderwijs kunnen spelen.
Leraar centraal
In haar bijdrage aan het debat over de kwaliteit van het onderwijs in Nederland zette mevrouw Dupuis (VVD) de leraar centraal. Zij haalde uit een rapport van de WRR de passage aan over de nog steeds grote regeldruk in het onderwijs die 'leidt tot belemmering van de onderwijsinstellingen en van de mensen die daar het echte werk doen: namelijk onderwijs geven'. Maar steeds lijkt het bij wetgeving zo te zijn dat de leraar er van allen het minst toedoet, aldus de VVD-senator. In dit verband verwees mevrouw Dupuis nog eens naar de beslissing om kinderen met leermoeilijkheden in het reguliere basisonderwijs te laten meedraaien. Naar haar oordeel worden leraren ook daardoor teveel belast. In de plannen voor de lerarenopleiding gebruikt het onderwijsministerie 'een verbijsterende hoop woorden en bureaucratische beleidsplannen', aldus de VVD-senator. Volgens haar komt de vakinhoudelijke kant er bekaaid af. De VVD-fractie maakt zich ernstige zorgen over de vakkennis, de professionaliteit en de positie van de leraar, aldus mevrouw Dupuis.
Oneigenlijke selectie
Mevrouw Linthorst (PvdA) zei dat benchmarking bij de beoordeling van de kwaliteit in het onderwijs wel kan werken bij universiteiten en hogescholen, maar zij betwijfelde of dit ook bij het primair onderwijs het geval kan zijn. Volgens de PvdA is het beter om de inspectie een paar dagen de tijd te geven op scholen en vervolgens ook maatregelen te treffen als de inspecties leemten heeft vastgesteld. De PvdA-fractie vindt verder de horizontale verantwoording aan de maatschappelijke omgeving minder gemakkelijk dan de regering denkt. Informatieoverdracht aan scholen voor voortgezet onderwijs zou tot oneigenlijke selectie kunnen leiden, omdat veel vo-scholen bij voorkeur leerlingen nemen waarvan weinig problemen van zijn te verwachten. Het beleid op het punt van de maatschappelijke opdracht aan scholen vindt de PvdA-fractie 'onvoldoende helder'. Mevrouw Linthorst pleitte ervoor dat uiteindelijk iemand de verantwoordelijkheid moet nemen om knopen door te hakken en dat zou de verantwoordelijke wethouder van onderwijs moeten zijn. Het gaat er in de grond van de zaak om onderscheid te maken tussen scholen. Volgens de PvdA kan men ze bij de kwaliteitsbeoordeling niet over een kam scheren.
Deel dit item: