De Eerste Kamer heeft dinsdag 4 juli ingestemd met een nieuwe rol voor het Openbaar Ministerie. Het OM zal voortaan ook zaken mogen afdoen zonder tussenkomst van een rechter. Het gaat daarbij om de lichtere strafbare feiten. De fracties van GroenLinks en SP lieten na de stemming aantekenen dat zij tegen het wetsvoorstel zijn.
Bestuurlijke boete
Het was al langer gebruikelijk dat overheidsorganisaties bestuurlijke boetes kunnen opleggen zonder dat er een rechter aan te pas komt. Het gegroeide woud aan 'bestuurlijke boetes' kan nu mogelijk een bedding krijgen in de nieuwe Wet OM-afdoening, zo was de verwachting van veel leden van de Eerste Kamer.
Meer samenhang
Ook minister Donner (CDA, justitie) zei te hopen dat er meer samenhang komt in de verschillende boetes die er van overheidswege aan burgers en bedrijven kunnen worden opgelegd. Om te beginnen wil Donner zelf het systeem van de transacties dat het OM al hanteert (Wet Mulder), overhevelen naar het nieuwe wettelijke regiem. Nu biedt het OM in bepaalde gevallen een transactie aan, waarmee een verdachte een vervolging kan voorkomen. Volgens de Wet OM-afdoening kan het Openbaar Ministerie een strafbeschikking treffen. Dat wil zeggen dat het systeem van het afkopen van vervolging zal verdwijnen.
Zelfstandig bestuursorgaan
De Wet OM-afdoening heeft op de laatste vergaderdag van de Eerste Kamer voor de zomervakantie nog tot veel vragen van deze Kamer aan minister Donner (CDA, justitie) geleid. Er was begrip voor dat, net als andere bestuursorganen al hebben, nu ook het Openbaar Ministerie als zelfstandig bestuursorgaan zonder tussenkomst van de rechter straffen kan opleggen. Wel vroegen vele woordvoerders in de Kamer naar de relatie met het systeem van de bestuurlijke boetes dat al zo'n tien jaar in ontwikkeling is en waarover op dit moment twee wetsvoorstellen (30.098 en 30.101) bij de Tweede Kamer liggen.
Toezegging
Overwegend bezwaar leefde er in de Kamer tegen het voorstel om de boetes te verhogen als een verdachte verzet tegen een beschikking van het OM zou aantekenen en er alsnog een rechtszaak zou volgen. De woordvoerders Witteveen van PvdA en Wagemakers van het CDA kregen van minister Donner de toezegging dat hij hun vragen daarover met het college van Procureurs-Generaal zal bespreken. Mevrouw Broekers-Knol (VVD) kreeg een dergelijke toezegging over haar bezwaren tegen de mandatering van parketsecretarissen. Zij had er vooral grote bezwaren tegen dat dergelijke functionarissen taakstraffen tot 120 uur zouden kunnen gaan opleggen. Minister Donner zei dat ontzegging van de rijbevoegdheid van bestuurders van motorrijtuigen niet met een strafbeschikking kan geschieden, maar voorbehouden blijft aan een rechter.
De minister van Justitie zegde ook toe dat hij een algemene maatregel van bestuur over de delicten waarvoor de OM-afdoening gaat gelden ter kennisneming naar het parlement zal sturen.
Deel dit item: