De verlenging van de duur van de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege bij ter beschikking gestelden van drie tot negen jaar is bij de plenaire behandeling van het wetsvoorstel (28.238) op dinsdag 13 november in de Eerste Kamer met instemming begroet. Dat deze verlenging ook kan gelden voor huidige tbs'ers stuitte in de senaat op bedenkingen, maar alleen de SP leek onoverkomelijke bezwaren te houden. Zorgen leefden in de Eerste Kamer over de vraag of de reclassering het extra toezicht wel aankan.
Stemming
Op verzoek van de SP-fractie werd besloten pas op dinsdag 20 november over het wetsvoorstel te stemmen. Een reeks fracties heeft in het debat al aangegeven dan voor te zullen stemmen. Samen vormen zij een ruime meerderheid. Niet alleen de regeringsfracties van CDA, PvdA en CU zullen voorstemmen. Ook de grootste oppositiepartij, de VVD, is 'van harte' voor. De SGP zal eveneens voorstemmen, zo kondigde woordvoerder Holdijk aan.
Rechtszekerheid
Een uitvoerig besproken onderdeel van de nieuwe wet betrof de wijziging die in het oorspronkelijke regeringsvoorstel is aangebracht door de Tweede Kamer door aanneming van het amendement Teeven/De Roon. Als gevolg van dit amendement geldt de verlengde termijn ook voor ter beschikking gestelden van wie de verpleging voorwaardelijk is beëindigd op het tijdstip van inwerkingtreding van de wet. Mooi is anders, oordeelde senator Franken namens de CDA-fractie. Maar hij stapte over zijn bezwaren tegen deze inbreuk op de rechtszekerheid heen na de verzekering van staatssecretaris Albayrak (PvdA, Justitie) dat het oordeel over een verlenging van de termijn in alle gevallen toekomt aan de rechter en het einde van tbs in beginsel nooit vast staat. Vooral het feit dat de rechter in dit geval optreedt als 'executierechter' stemde Franken tevreden. Franken was het eens met de staatssecretaris dat het effect van het amendement Teeven/De Roon wordt verzacht doordat de rechter zich jaarlijks of om de twee jaar kan uitspreken over een verlenging.
Grote bezwaren
SP-woordvoerder Kox hield over wat hij noemde 'de terugwerkende kracht' grote bezwaren. Hij zei dat het wel eens tot weerspannigheid bij tbs'ers kan leiden die erop rekenen na drie jaar 'vrij' te komen als zij zich tijdens de behandeling goed gedragen. De staatssecretaris wees erop dat een verlenging tot negen jaar kan, maar niet hoeft. Dat is aan de rechter. Bovendien biedt de verlengde termijn de mogelijkheid van doorbehandelen en dat zou voor sommige tbs'ers heilzaam kunnen zijn. Op de vraag van senator Kox of de staatssecretaris kon garanderen dat tbs'ers na negen jaar behandeling niet meer 'in de fout' gaan, antwoordde mevrouw Albayrak ontkennend. Zo'n garantie kan ik niet afgeven. Wel kan en wil ik me inspannen om het tbs-stelsel dat zich heeft bewezen te verbeteren.
Vraagtekens bij uitvoerbaarheid
Mevrouw Tan zette namens de PvdA-fractie vraagtekens bij de uitvoerbaarheid en de effectiviteit van de nieuwe aanpak. Zij wees erop dat bij de reclassering onder een vorig kabinet eerst bezuinigingen zijn doorgevoerd, terwijl nu juist meer inzet van de reclassering wordt verwacht. De PvdA-senator betwijfelde of met de extra middelen (1,8 miljoen euro in 2007 oplopend tot 4,2 miljoen in 2010) de nazorg met o.a. een 24-uursbewaking voldoende verbeterd kan worden. De staatssecretaris zei dat het budget niet het grootste probleem is. Het gaat er meer om op tijd voldoende menskracht te mobiliseren om nog voor het einde van het jaar de 24-uursbewaking te realiseren. Mevrouw Albayrak benadrukte nog eens dat het erom gaat de kans op recidive zoveel mogelijk te beperken door middel van het langere toezicht na de invrijheidstelling.
Toezegging
Senator Holdijk vroeg in het bijzonder aandacht namens SGP en CU voor de long stay tbs'ers. De staatssecretaris gaf aan dat zij ernaar streeft om mensen uit deze groep zoveel de plaats te geven die het beste voor hen is. Dat kan zijn de gevangenis om de samenleving te beschermen dan wel een psychiatrische instelling omdat de veiligheid minder in het geding is. Senator Franken kreeg de toezegging dat de staatssecretaris vooral ook alert zal blijven over de overgang van de ene situatie naar de andere van tbs'ers. Zo zal de overstap van de kliniek naar begeleiding in de samenleving zorgvuldig worden voorbereid. Ook zal een overgang naar een psychiatrische verpleging uitdrukkelijk in beeld blijven.
Deel dit item: