De Eerste Kamer gaat de besluitvorming over de privatisering en verzelfstandiging van overheidsdiensten (XC) in de afgelopen twintig jaar onderzoeken. Ook wil de Kamer de effecten van deze operaties op burgers, overheid en samenleving in kaart brengen. Met uitzondering van CDA en PVV stemde de Kamer dinsdag 27 september voor het instellen van een parlementair onderzoek, dat wordt uitgevoerd door een commissie van senatoren met ondersteuning van een nog te selecteren externe instelling.
De instemming in de senaat (met 54 stemmen voor en 21 tegen) kwam tot stand na een stemverklaring van de ChristenUnie, waarin de aanbeveling werd gedaan om het onderzoek te beperken tot reeds bestaande documenten. Het voorstel van de ChristenUnie werd gesteund door de fracties van PvdA, SP, D66, GroenLinks, SGP, 50PLUS, PvdD en OSF. Vervolgens verklaarde de fractie van de VVD zich niet te zullen verzetten tegen een parlementair onderzoek, mits de opzet hiervan vooraf duidelijk wordt begrensd. Het CDA stemde tegen het voorgestelde onderzoek, maar zal wel deelnemen aan het werk van de nog in te stellen onderzoekscommissie.
Commissie Leijnse
Met dit besluit neemt de senaat de aanbevelingen over van de 'Tijdelijke commissie voorbereiding parlementair onderzoek privatisering / verzelfstandiging overheidsdiensten' (kortweg commissie Leijnse), die op 24 mei van dit jaar een rapport (EK XC, C) uitbracht aan de Eerste Kamer in haar vorige samenstelling. De commissie Leijnse adviseerde een onderzoek van beperkte opzet naar de besluitvorming over privatisering en verzelfstandiging in het recente verleden. Ook beschreef de commissie hoe de maatschappelijke gevolgen kunnen worden onderzocht.
Na de presentatie van het advies oordeelde de Kamer in haar oude samenstelling dat een definitief besluit over het al dan niet instellen van een parlementair onderzoek zou zijn voorbehouden aan de nieuw gekozen Senaat, die op 7 juni van dit jaar werd geïnstalleerd. Nu tot een onderzoek is besloten zal de Voorzitter van de Eerste Kamer de onderzoekscommissie benoemen die wordt samengesteld uit senatoren die de verschillende Kamerfracties voordragen. Het streven is dat commissie binnen een jaar haar bevindingen aan de Kamer presenteert.
Geen parlementaire enquête
Het voorstel tot het instellen van een parlementair onderzoek naar de gevolgen van privatisering en verzelfstandiging van overheidsdiensten werd op 15 maart van dit jaar ingediend door het toenmalig Eerste Kamerlid Egbert Schuurman (ChristenUnie). Een motie (EK XC, B)van die strekking kreeg toen de steun van de kleinst mogelijke meerderheid in de Senaat. Daarop werd de tijdelijke commissie ingesteld onder het voorzitterschap van oud-senator Frans Leijnse (PvdA), met de opdracht de motie uit te werken in concrete aanbevelingen. Bij het instellen van de tijdelijke commissie werd door de Kamer afstand genomen van het begrip parlementaire enquête. Dit omdat het ondervragen van personen een onnodig zwaar middel zou zijn en het onderzoek vooralsnog kan worden uitgevoerd op basis van bestaande verslagen, rapporten en Kamerstukken.
Deel dit item: