De Eerste Kamer heeft dinsdag 14 juni 2016 gedebatteerd met minister Kamp van Economische Zaken over een wetsvoorstel voor de herpositionering van zelfstandige bestuursorganen. Dit wetsvoorstel voorziet in de opheffing de Centrale Commissie voor de statistiek (CCS). De stemming over het wetsvoorstel vindt plaats op 21 juni 2016.
Minder onafhankelijk
Senator Dercksen (PVV) stelde dat het niet duidelijk is voor welk probleem dit wetsvoorstel een oplossing biedt. Dercksen vroeg welke problemen in de sturingsrelatie tussen de minister van Economische Zaken en de DG van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) tot dit wetsvoorstel hebben geleid. De senator haalde aan dat de wetgever juist heeft beoogd deze organisaties op afstand te zetten van de politiek om de onafhankelijkheid van de statistiek te garanderen. Dit wetsvoorstel creëert volgens Dercksen de mogelijkheid voor de minister om via financieel-organisatorische kaders greep te krijgen op het CBS. De senator betoogde dat Eurostat de huidige constructie met de CCS als best practice heeft bestempeld. Deze wijziging zou juist tot een minder onafhankelijke en een minder betrouwbare statistiek kunnen leiden.
Raad van advies
Senator Gerkens (SP) betoogde dat niet is gebleken dat de huidige constructie met de CCS onwerkbaar is. Volgens de senator legt dit wetsvoorstel alle macht bij de minister ligt en kan de raad van advies alleen maar tips geven. Dat is een onwenselijke constructie omdat het juist wenselijk is om het CBS op afstand te zetten. Gerkens vroeg de minister te overwegen om de raad van advies de mogelijkheid te geven het werkprogramma af te keuren, indien zij zwaarwegende redenen heeft. Gerkens stelde dat het CBS de laatste jaren steeds vaker zelf een interpretatie geeft aan haar cijfers. Zo heeft het CBS de afgelopen jaren een aantal persberichten uitgebracht die aangaven dat het huidige beleid, gevoerd door dit kabinet, op diverse terreinen op de juiste weg was. Deze interpretatie van de feiten was volgens de senator echter lang niet altijd juist.
Duidelijke constructie
Minister Kamp (Economische Zaken) stelde dat het een misvatting is dat het kabinet sturing heeft gegeven aan berichten of onderzoeken van het CBS. Het kabinet beoogt het inzichtelijk te maken voor de burger of een taak van het bedrijfsleven óf van de overheid is. Om die reden is er een inventarisatie van zelfstandig bestuursorganen gemaakt en per geval bekeken of de constructie duidelijker kon. Het leek het kabinet niet goed dat er twee verschillende zelfstandige bestuursorganen zijn die een relatie met elkaar hebben en daarnaast nog een relatie met de minister hebben. Kamp betoogde dat de minister er niet zomaar toe kan besluiten om een begroting, jaarrekening, meerjarenprogramma en werkprogramma wel of niet goed te keuren. De DG van het CBS is volgens Kamp geen ondergeschikte aan de minister van Economische Zaken en bepaalt zelf hoe en wanneer hij cijfers publiceert en communiceert. Dat kan alleen als ze niet in overeenstemming zijn met het financiële en organisatorische kader dat de ministerraad heeft vastgesteld. Bij die vijfjaarlijkse evaluatie wordt bekeken of de onafhankelijkheid van de directeur-generaal CBS op de nu georganiseerde wijze optimaal is gewaarborgd.
Deel dit item: