De Eerste Kamer heeft dinsdag 20 december 2016 gedebatteerd met minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de begroting van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 2017. Aan het eind van het debat werd het wetsvoorstel zonder stemming aanvaard.
Positie van gepensioneerden
Senator Van Rooijen (50PLUS) vroeg in het debat aan het kabinet om de Zorgverzekeringswet volgend jaar zo te wijzigen dat alleen de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de bandbreedte tussen het verlaagde en normale tarief kan wijzigen bij wet of bij AMvB. De senator betoogde dat in het kader van de begrotingsafspraken 2014 is besloten tot de introductie van een 'huishoudentoeslag', die onder andere de inkomensondersteuning van ouderen beter zou richten. Dit betekende dat ouderen met een hoger pensioen een grotere bijdrage gingen leveren aan de overheidsfinanciën dan ouderen met een laag inkomen. Van Rooijen haalde aan dat het zwaarder belasten van aanvullende pensioenen aanvankelijk werd gecompenseerd, maar dat die compensaties later weer teruggedraaid zijn. De senator vroeg of de minister in het kader van voortschrijdend inzicht wilde erkennen dat koopkrachtafwegingen geen onderbouwing behoren te zijn voor heroverweging van het verlaagde IAB-tarief (de inkomensafhankelijke bijdrage).
Gezondheidsverschillen
Senator Don (SP) sprak in zijn bijdrage mede namens de fractie voor de Partij voor de Dieren. De senator betoogde dat er nog steeds grote gezondheidsverschillen zijn tussen hoger en lager opgeleiden. Zo is er bijvoorbeeld een verschil in tandartsbezoek. De senator vroeg welke maatregelen er in de begroting zijn opgenomen die bedoeld zijn om dit verschil te verkleinen. Don vroeg ook of er extra wordt ingezet op rookbestrijding en welke successen er zijn behaald met het programma 'Gezond in' dat bedoeld is om gezondheidsachterstanden te verminderen. Verder vroeg de senator naar de balans tussen kosten en kwaliteit in ons zorgsysteem. Don stelde ook dat de effecten van het eigen risico beleid grondig in beeld moeten worden gebracht. Tot slot vroeg de senator of er aandachtspunten zijn geformuleerd rondom de decentralisatie van zorgtaken. Volgens Don geven gemeenten slechts wisselend gehoor aan de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep over aanspraken voor huishoudelijke hulp voor 2015. Bovendien is er door de stelselverandering veel teleurstelling ontstaan bij groepen inwoners waarvan hun zorg of ondersteuning is veranderd of verdwenen.
Meer solidair dan ooit
Minister Schippers gaf in haar beantwoording aan dat de inkomensafhankelijke bijdrage de mogelijkheid biedt om koopkracht voor bepaalde groepen op te schroeven. De minister betoogde dat er wel degelijk wordt onderzocht in hoeverre mensen zorg mijden omdat ze het niet kunnen betalen. Gemeenten hebben op verschillende wijzen compenserende maatregelen genomen. Zorgmijding heeft bovendien verschillende redenen: niet alleen kosten, maar ook angst of onverschilligheid spelen een rol. Schipper gaf aan dat de zorgtoeslag nog nooit zo hoog is geweest. Dit systeem is meer solidair dan het Ziekenfonds. De zorg is voor de laagste inkomens over de afgelopen tien jaar goedkoper geworden. De minister betoogde dat partijen hun standpunt over eigen risico al hebben ingenomen. Nieuw onderzoek naar eigen risico kan niet veel toevoegen. Zij voegde daaraan toe dat de premie onvermijdelijk omhoog gaat als het eigen risico wordt geschrapt. De gemaakte zorgkosten moeten immers wel betaald worden en het remeffect op zorgkosten verdwijnt.
De algemene zorguitgaven zijn volgens de minister sterk teruggedrongen, waardoor de zorg weer duurzaam betaalbaar is. De Nederlandse zorg is volgens de minister kwalitatief hoogstaand en qua kosten relatief beperkt. Er zijn weliswaar incidentele misstanden, maar dat neemt niet weg dat er heel veel bevlogen professionals in de Nederlandse zorg werken.
Staatssecretaris Van Rijn merkte op dat er nog steeds sociaaleconomische gezondheidsverschillen bestaan. Het vergt een zeer complexe en langdurige operatie om deze verschillen te verkleinen. Het ministerie heeft al een aantal programma's en projecten ontwikkeld om de gezondheidstoestand van lager opgeleiden te verbeteren. Voorlichtingscampagnes vallen daar onder. Binnen de huidige regelgeving is het mogelijk dat verzekeraars voor bijzondere groepen beleid maken op het gebied van eigen risico. Over de decentralisaties merkte Van Rijn op dat deze de financiële houdbaarheid van het zorgsysteem ten goede zijn gekomen en het mogelijk hebben gemaakt om de menselijke maat terug te brengen in de zorg. Gemeentes zijn volgens de staatssecretaris beter in staat om zorg persoonlijk te maken. Als het gaat om jeugd, kunnen gemeenten veel beter verbindingen leggen tussen jeugdhulp, -zorg en -onderwijs. De staatssecretaris stelde tot slot dat administratieve lasten over de hele zorglinie een groot probleem zijn. Dit heeft de volle aandacht van het kabinet.
Deel dit item: