Van 25 tot en met 28 april 2022 nam een delegatie van de Staten-Generaal deel aan de voorjaarszitting van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. Naast twee debatten over de agressie van de Russische Federatie tegen Oekraïne nam de assemblee diverse rapporten aan en spraken Dunja Mijatović, de commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa,en de Italiaanse president, Sergio Mattarella, de vergadering toe.
Bij de opening van de zitting stonden namen de leden een minuut stilte in acht ter nagedachtenis van de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne, "een oorlog die nooit had mogen beginnen en die onmiddellijk moet eindigen", aldus PACE-president en Eerste Kamerlid Tiny Kox.
De assemblee veroordeelde op 27 april wederom de Russische agressie tegen Oekraïne en sprak opnieuw haar niet aflatende steun uit voor de soevereiniteit, onafhankelijkheid en territoriale integriteit van Oekraïne binnen zijn internationaal erkende grenzen. Het debat op 28 april spitste zich toe op het ter verantwoording roepen van de plegers - inclusief de leiders van de Russische Federatie - van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, en mogelijk genocide.
De leden riepen alle lidstaten en waarnemers van de Raad van Europa op om steun te verlenen aan lopende onderzoeken, met name die zijn ingesteld door de aanklager van het Internationaal Strafhof, de Oekraïense autoriteiten en andere nationale jurisdicties die gebruik maken van hun universele rechtsmacht. Ook werd opgeroepen tot het opzetten van een internationaal ad hoc tribunaal.
Op 26 april nam de assemblee het rapport aan van Eerste Kamerlid Reina de Bruijn-Wezeman (VVD) over de de-institutionalisering van personen met een handicap. "Personen met een handicap hebben dezelfde mensenrechten als u en ik. Zij hebben het recht om zelfstandig te leven. De samenleving moet ruimte bieden aan menselijke diversiteit en personen met een handicap in staat stellen daar actief deel van uit te maken," stelde De Bruijn-Wezeman.
Het rapport stelt voor de wetten die de opneming van gehandicapten in inrichtingen toestaan, geleidelijk in te trekken, evenals de wetgeving op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg die behandeling zonder toestemming en opsluiting op grond van een handicap mogelijk maakt.
In het debat over het rapport vestigde Eerste Kamerlid Margreet de Boer (GroenLinks) de aandacht op Nederland, waar veel kinderen met ernstige psychische of psychiatrische problemen in gesloten inrichtingen worden geplaatst. "De manier waarop wij deze kinderen behandelen is een mensenrechtenschending. Ik hoop dat dit rapport er toe bijdraagt dat wij druk uitoefenen om oplossingen voor hen te vinden," zei De Boer.
De assemblee sprak op 26 april over het belang van versterking van het strategisch partnerschap tussen de Raad van Europa en de Europese Unie (EU), op basis van de gedeelde waarden en inzet voor de bevordering van vrede en stabiliteit op het Europese continent en ter ondersteuning van het multilateralisme in de wereld.
Eerste Kamerlid Ria Oomen-Ruijten (CDA) merkte op dat in deze turbulente tijd waarin een lidstaat wordt getroffen door een agressieve aanval op burgers het meer dan ooit nodig is dat de EU en de Raad van Europa samenwerken. "Een intensieve samenwerking is niet alleen in het belang van beide instellingen, maar ook in het belang van Europese burgers," aldus Oomen-Ruijten.
In heel Europa speelt de sociale afkomst van mensen en hun omstandigheden bij geboorte, een grote rol bij het bepalen van hun toekomst, hun toegang tot onderwijs en levenslang leren en hun kansen op werk. Het rapport dat werd aangenomen op 26 april roept de lidstaten op om deze vorm van discriminatie te verbieden in de wetgeving en te voorzien in individuele rechtsmiddelen die toegankelijk zijn voor slachtoffers.
Eerste Kamerlid Petra Stienen (D66) stelde dat als we geboren worden, we allemaal gelijk lijken te zijn. "In werkelijkheid zijn sommige baby's winnaars van de geboorteloterij en anderen zullen die loterij nooit winnen, omdat de winnaars van die loterij geboren worden in een bevoorrechte omgeving met toegang tot goed onderwijs en huisvesting, en een veilige omgeving zonder enige vorm van geweld," aldus Stienen.
Een nieuw ingestelde informele groep Woman@PACE bestaande uit vrouwelijk leden van de assemblee kwam voor de tweede maal bijeen in Straatsburg. De groep veroordeelde de vele meldingen van verkrachting en seksueel geweld tegen vrouwen en meisjes in Oekraïne, evenals de enorme en over het algemeen onevenredige gevolgen die de agressie van de Russische Federatie heeft voor vrouwen en kinderen in het land.
De solidariteitsactie van deze groep om beschermingsvesten te doneren aan de vrouwelijke collega's in het Oekraïens parlement had meer dan 36.000 euro opgebracht. Ook Nederlandse leden hadden gedoneerd. Naast Petra Stienen, inmiddels benoemd in het bureau van Women@PACE, namen ook Ria Oomen-Ruijten, Margreet de Boer en Tweede Kamerlid Jeanet van der Laan (D66) deel aan de bijeenkomst op 25 april.
De assemblee stelde op 27 april het buitensporig gebruik van geweld door rechtshandhavings-ambtenaren aan de kaak waarbij beginselen van noodzaak, evenredigheid, voorzorg en non-discriminatie worden geschonden. Dit gebeurt met name bij politieoptredens bij vreedzame demonstratie, aanpak van illegale migratiestromen en het herstellen van de openbare orde in post-conflictsituaties.
Margreet de Boer benadrukte in het debat de behoefte aan transparantie en onafhankelijk onderzoek. "In Nederland hebben we verschillende gevallen gehad waarin politie geweld gebruikte tegen demonstranten. In sommige gevallen was dit geweld buitensporig. Ik stel met klem voor dat dergelijke onderzoeken worden uitgevoerd," aldus De Boer.
Op 26 april werd de reizende foto-expositie van de Nederlandse stichting Open Mind geopend door Tiny Kox, President van de Parlementaire Assemblee en Eerste Kamerlid voor de SP. Diverse portretten van slachtoffers van huiselijk geweld en kindermishandeling worden nog tot juni getoond in de voortuin van het Palais de l'Europe. De tentoonstelling is door de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging bij de Raad van Europa naar Straatsburg gehaald.
Nakomen verplichtingen Georgië
De leden bespraken de voortgang van Georgië bij het nakomen van zijn toetredingsverplichtingen als lid van de Raad van Europa. Er waren nog zorgen hetgeen Eerste Kamerlid Bob van Pareren (Fractie-Nanninga) ook benadrukte in zijn bijdrage aan het debat. Ook stelde hij dat elke verandering de volledige inzet en politieke wil vereist, met inbegrip van de bereidheid tot samenwerking, van zowel de regerende autoriteiten als de oppositie. "Wij moedigen alle politieke partijen aan om de gemeenschappelijke belangen van de natie boven enge partijpolitieke strategieën te stellen," zei Van Pareren.
Op initiatief van Petra Stienen vond op 27 april een hoorzitting plaats met drie prominente sprekers over de rol van mannen en jongens bij het stoppen van op gender gebaseerd geweld. Margreet de Boer diende een motie in voor een resolutie over het veiligstellen van toekomstige rechten voor toekomstige generaties. Een aantal leden van de delegatie sprak de rapporteurs die het functioneren van democratische instituties in Nederland gaan onderzoeken.
Van 25 tot en met 28 april 2022 namen zeven leden van de Staten-Generaal deel aan de voorjaarszitting van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. Het betrof de Eerste Kamerleden Petra Stienen (D66, delegatieleider), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Tiny Kox (SP, PACE-president), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Margreet de Boer (GroenLinks), Bob van Pareren (Fractie-Nanninga) en het Tweede Kamerlid Jeanet van der Laan (D66).
Hier vindt u een overzicht van de tijdens deze sessie aangenomen rapporten van de PACE.
Deel dit item: