Acht Eerste en Tweede Kamerleden namen deel aan de jaarvergadering van de NAVO Parlementaire Assemblee (NAVO PA) van 18 november tot en met 21 november 2022 in Madrid. In deze vergadering werden diverse rapporten uit de verschillende commissies aangenomen, vijf rapporten over de oorlog in Oekraïne en over de post-Madrid NAVO-top, civiele veiligheid, Afghanistan, corruptie, cyber en technologische innovatie. (De tekst gaat verder onder de afbeelding)
De Nederlandse delegatie bestond uit de Eerste Kamerleden Alfred Arbouw (VVD), Toine Beukering (Fractie-Nanninga), Ruud Koole (PvdA) en Bastiaan van Apeldoorn (SP), en de Tweede Kamerleden Salima Belhaj (D66, delegatieleider), Jeroen van Wijngaarden (VVD), Ruben Brekelmans (VVD) en Derk Boswijk (CDA).
Via videoverbinding sprak de Oekraïense president Zelenski de assemblee toe en vond een vragenronde plaats met de secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg. De Voorzitter van de NAVO PA, Gerald Connolly, sprak over de noodzaak van standvastige, verenigde en vastberaden steun voor Oekraïne en benadrukte dat Rusland ter verantwoording moet worden geroepen voor zijn afschuwelijke misdaden. Connolly wordt opgevolgd door de Franse senator Joëlle Garriaud-Maylam. Naast een ontvangst op het Koninklijk Paleis door de Spaanse Koning Felipe werd de delegatie bijgepraat door Nederlands ambassadeur Nieuwenkamp en plaatsvervangend ambassadeur De Jong.
In het vragenuur op 21 november met NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg complimenteerde Salima Belhaj hem, Polen en de overige NAVO-landen voor de kalmte die bewaard werd na het incident in een Pools dorp afgelopen week, waarbij twee mensen omkwamen. "In een dergelijke situatie is het van het grootste belang kalm te blijven, onderzoek te doen en de precaire situatie niet onnodig te laten escaleren of voorbarige conclusies te trekken," zei Belhaj. Stoltenberg onderstreepte dat in oorlogen incidenten voordoen en dat het van belang is waakzaam te blijven, kalm en standvastig te reageren zoals is gedaan: "Het onderzoek is nog gaande, maar er is geen indicatie dat het een Russische raket betrof."
Op 20 november sprak de Oekraïense Officier van Justitie, de heer Kostin, de leden via videoverbinding toe. Hij vertelde nauw samen te werken met het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag in hun werkzaamheden de misdaden in Oekraïne te onderzoeken. Ook benoemde hij hun wens om een speciaal tribunaal op te richten om criminelen te berechten. Op de vraag van Ruud Koole over de betekenis van de recente uitspraak in de zaak MH17 antwoordde hij dat deze uitspraak enorm belangrijk is en dat alle opgedane ervaringen in de afgelopen acht jaar gebruikt zullen worden bij de oprichting van een speciaal tribunaal.
Alle commissies begonnen hun werkzaamheden met een toelichting van een Spaans bewindspersoon over de Spaanse prioriteiten. Minister van defensie Margarita Robles gaf aan dat Spanje het belangrijk vindt dat de rol van de Europese Unie binnen de NAVO wordt versterkt. Spanje vindt natuurlijk de aandacht voor de oostflank van belang, maar vindt ook dat de NAVO zich meer moet richten op de zuidelijke flank, de Sahel. Dit is zowel voor de veiligheid, het voorkomen dat Rusland hier positie krijgt met onder meer de Wagner-groepen, de vluchtelingenstromen en terrorismebestrijding.
De politieke commissie besloot om Rusland als terroristische staat onder het huidige regime te bestempelen. Al eerder was gesteld dat sommige daden die Russische troepen in Oekraïne pleegden terroristisch genoemd kunnen worden. In de defensiecommissie koos men er echter voor om Rusland niet tot terroristische staat te benoemen omdat een dergelijk label niet zomaar op staten kan worden toegepast. Deze commissie verwees naar het uitvoeren en ondersteunen van terroristische activiteiten door Rusland.
Deel dit item: