Dinsdag 10 september 2024, commissie Financiën (FIN)

Aanleiding

In de commissievergadering van 25 juni jl. heeft de commissie besloten om in schriftelijk overleg te treden naar aanleiding van de brief van de staatssecretaris van Financiën - Fiscaliteit en Belastingdienst van 19 juni 2024. Op 19 juni en 18 juli heeft de staatssecretaris nog twee andere brieven gestuurd over dit onderwerp aan de TK; deze zijn ter kennisname bijgevoegd.

Beslispunt

Welke fracties wensen vandaag inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de staatssecretaris van Financiën?

Toelichting

Met de brief van 19 juni jl. informeert de staatssecretaris de Kamer over de laatste stand van zaken over het nog in te dienen wetsvoorstel Wet werkelijk rendement box 3:

• - 

  Door nu te starten met de adviesaanvraag streeft de staatssecretaris ernaar dat het nieuwe kabinet snel kan starten met een herzien stelsel. De adviesaanvraag is conform de door de Tweede Kamer aangenomen motie-Idsinga, waarin de regering wordt verzocht het voorbereidingsproces voor een stelsel in box 3 op basis van werkelijk rendement voort te zetten.
• - 

  In de brief wordt ook de Vastgoedbijtelling toegelicht, waar op verzoek van het kabinet onderzoek naar is gedaan door Stichting Economisch Onderzoek (SEO). Dit onderzoek is als bijlage bij deze brief gevoegd.
• - 

  In het wetsvoorstel dat in het najaar van 2023 in internetconsultatie is gegaan, stonden de verschillende parameters nog niet vast. Het uitgangspunt is om het nieuwe box 3 stelsel budgetneutraal in te voeren. De gekozen parameters staan in deze brief genoemd.

Stand van zaken Tweede Kamer

De vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer heeft op dinsdag 3 september 2024 inbreng geleverd voor schriftelijk overleg over de stand van zaken wetsvoorstel Wet werkelijk rendement box 3 (zie bijgevoegd).

Ter kennisname

Brief van de staatssecretaris over de beantwoording Tweede Kamervragen

Op 16 mei heeft het Tweede Kamerlid Grinwis (ChristenUnie) vragen gesteld over de noodzaak van het aantekenen van bezwaar door spaarders in box 3 in het jaar 2023 om gebruik te kunnen maken van een gunstig arrest van de Hoge Raad. De vragen zijn door de staatssecretaris op 19 juni jl. beantwoord (zie bijgevoegd). Uit deze beantwoording is gebleken dat de arresten ook van toepassing zijn op de spaarders in box 3 voor het jaar 2023.

Brief van de staatssecretaris over analyse arresten Hoge Raad

Vervolgens heeft de staatssecretaris van Financiën op 18 juli jl. een eerste duiding gegeven over de recente arresten van de Hoge Raad over de Wet rechtsherstel box 3 en de Overbruggingswet box 3 (zie bijgevoegd). Naar aanleiding van deze arresten dient aanvullend rechtsherstel te worden geboden. De uitvoeringskosten van het herstel zijn volgens de staatssecretaris op dit moment nog moeilijk te bepalen. Hierover wordt de Kamer nader geïnformeerd. Tot slot bevat deze brief een tijdpad voor de belastingplichtigen.

Aanleiding

In bijlage 25 van de Miljoenennota 2024 heeft het kabinet gereageerd op de motie-Koffeman (36202, N). Op 16 januari jl. oordeelde de commissie dat dit ontoereikend was en besloot -op verzoek van het lid Visseren-Hamakers (PvdD)- om de staatssecretaris van Financiën - Fiscaliteit en Belastingdienst per brief te verzoeken om een nadere toelichting te geven over de uitvoering van deze motie. Op 23 april jl. is de reactie van de staatssecretaris ontvangen. Op 14 mei besloot de commissie dit agendapunt aan te houden tot de komst van een nieuw kabinet. Vandaag is het verslag van het schriftelijk overleg ter bespreking geagendeerd.

Beslispunten

• - 

  Kan de brief van de staatssecretaris (36202, AL) voor kennisgeving worden aangenomen of geeft de brief aanleiding om in nader schriftelijk overleg te treden, en zo ja, op welke termijn?
• - 

  Hoe wenst de commissie te oordelen over de uitvoeringsstatus van de motie 36202, N (thans niet uitgevoerd)?

Toelichting

De staatssecretaris van Financiën geeft met de brief van 23 april jl. invulling aan de motie-Koffeman (PvdD) c.s. door in bijlage 1 van de brief de aanbevelingen van Ex'tax op nationaal gebied uit de rapporten per punt uiteen te zetten of en hoe deze aanbevelingen zijn onderzocht en geapprecieerd in recent verschenen ambtelijke rapporten. Daarnaast worden de resterende Ex'tax aanbevelingen die niet eerder in ambtelijke rapporten zijn onderzocht ambtelijk geapprecieerd in bijlage 2.

In de brief van 23 april jl. wordt geconcludeerd dat dit kabinet het niet noodzakelijk acht om een aanvullend onderzoek in te stellen naar aanleiding van deze motie, vanwege het feit dat in de recente jaren al diverse ambtelijke onderzoeken zijn gepubliceerd die zich deels richten op de aanbevelingen die ook door Ex'tax worden gedaan. Voorts wordt geconcludeerd dat - vanwege de demissionaire status van het huidige kabinet - het aan een volgend kabinet is om te beslissen over de eventuele extra maatregelen op basis van de aanbevelingen.

De motie-Koffeman (PvdD) c.s. over de implementatie van de aanbevelingen uit het Ex'tax Project (36202, N)

In deze motie wordt de regering verzocht een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheden van implementatie van (een deel) van de aanbevelingen uit het Ex'tax Project.

Aanleiding

In de commissievergadering van 9 juli 2024 heeft de commissie besloten om dinsdag 19 november 2024 voor stellen als datum voor het houden van de Algemene financiële beschouwingen (AFB). Uit ambtelijke navraag is gebleken dat deze datum niet opportuun is voor de bewindspersonen i.v.m. o.a. een reis voor de G20. Daarom is gezocht naar een alternatieve datum.

Beslispunten

• - 

  Wenst de commissie de Kamervoorzitter voor te stellen de AFB te houden op dinsdag 12 november 2024?
• - 

  Stemt de commissie in met het uitnodigen van alle bewindslieden voor de AFB (net als vorig jaar)?
• - 

  Kan de commissie instemmen met het voorgestelde behandelschema?

Toelichting

Bij de uitvraag naar de beschikbaarheid van de bewindspersonen op dinsdag 19 november 2024 is gebleken dat deze datum voor hen niet opportuun is, vanwege een buitenlandse reis voor de G20 in Rio de Janeiro of de COP29 in Azerbeidjan. Dit vormt weliswaar geen geldige reden voor afwezigheid van bewindspersonen bij debatten in de Eerste Kamer; desalniettemin is gezocht naar een alternatieve datum.

Op dinsdag 26 november 2024 staat de inbrengdatum voor de behandeling van het pakket Belastingplan 2025 gepland; dit lijkt daarom geen handige datum voor de AFB. Om die reden is nagegaan of uitgeweken kon worden naar 12 november 2024.

Aanvankelijk waren de bewindsperonen vanwege een buitenlandse reis ook verhinderd op 12 november, maar deze is geannuleerd waardoor zij nu wel beschikbaar zijn. Op 12 november staat in de Kamer ook een MO van de commissie EUZA gepland met de minister van BZ; deze kan worden gehouden tijdens de dinerpauze van de AFB.

Als de commissie hiermee instemt ziet het behandelschema er als volgt uit. Dit is conform de werkafspraken uit 2016 over de tijd die minimaal moet zitten tussen de AFB en het indienen van de schriftelijke vragen (4 weken) en het ontvangen van de antwoorden en de AFB (10 dagen).

Op 24 september 2024 om 15.30-16.30 uur vindt het kennismakingsgesprek plaats met de minister van Financiën, Eelco Heinen (VVD) en de twee staatssecretarisen, Nora Achahbar (NSC) en Folkert Idsinga (NSC). Voorafgaand wordt geïnventariseerd welke onderwerpen u tijdens de kennismaking aan de orde wenst te stellen.

Beslispunt

Zijn er onderwerpen of vragen die de commissie tijdens dit gesprek aan de orde wenst te stellen? Zo ja, welke?

Ambtelijk voorstel

Ter overweging kunt u bijvoorbeeld denken aan de volgende vragen/onderwerpen:

• - 

  Hoe gaat u de komende kabinetsperiode de begrotingsdiscipline handhaven?
• - 

  Hoe gaat u om met de miljardentegenvallers (herstel toeslagenaffaire, herstel box 3-arresten, geen verkoop Duitse deel TenneT)?
• - 

  Kunt u vertellen wat er komende periode gaat spelen op Europees niveau als er straks een nieuwe Europese Commissie is aangsteld?
• - 

  Kunt u aangeven wat de laatste stand van zaken is op het gebied van de digitale Euro?
• - 

  Kunt u de hoofdlijnen van het fiscale pakket toelichten?
• - 

  Waar kijkt u persoonlijk naar uit deze kabinetsperiode?
• - 

  Wat worden de nieuwe uitdagingen deze kabinetsperiode?

Ter informatie treft u aan:

• - 

  het introductiedossier om de bewindspersonen wegwijs te maken bij het ministerie van Financiën. Het introductiedossier bevat onder meer het inwerkprogramma voor de bewindspersonen, de uitleg over de organisatie en achtergrondinformatie over het ministerie;
• - 

  de cv's van de nieuwe bewindspersonen;
• - 

  de tekst van het Hoofdlijnenakkoord 2024-2028;
• - 

  de budgettaire bijlage Hoofdlijnenakkoord.

Aanleiding

Ieder half jaar beziet de Eerste Kamer in hoeverre de toezeggingen die door de verschillende bewindspersonen aan deze Kamer zijn gedaan reeds zijn nagekomen. Op 19 maart jl. is het rappel met de toezeggingen waarvan de deadline op 1 januari 2024 is verstreken aan de minister van Financiën verzonden. De reactie van de minister zou in eerste instantie worden meegenomen in het jaarverslag van Financiën, maar is uiteindelijk in een aparte brief van 22 juli jl. aan de Kamer verzonden. In het ambtelijk memo in de bijlage zijn voorstellen gedaan over de wijze van afdoening van de toezeggingen op het terrein van de commissie Financiën.

Beslispunt

• - 

  Kan de commissie instemmen met de bijgevoegde memo ambtelijke adviezen over de wijze van afdoening van de halfjaarlijks gerappelleerde toezeggingen?

Kern van het ambtelijk memo:

Het betreft in totaal 20 toezeggingen, waarbij het volgende wordt voorgesteld:

• - 

  De toezeggingen: T03484, T03531, T03620, T03622, T03645, T03692, T03693 en T03769 aan te merken als 'voldaan'.
• - 

  De toezeggingen: T02956, T03683, T03687, T03694 en T03695 als "openstaand" geregistreerd te laten en de deadline te verschuiven naar 1 januari 2025.
• - 

  De toezeggingen: T02976, T02979 en T03237 als "openstaand" geregistreerd te laten en de deadline te verschuiven naar 1 juli 2025.
• - 

  De toezegging: T02630 zal op een later moment apart worden geagendeerd in de commissie, zodra de stukken waar naar wordt verwezen in de reactie van de bewindspersoon door de Kamer zijn ontvangen.
• - 

  Bij de toezegging: T03241 wordt een politiek oordeel gevraagd.
• - 

  De toezegging: T03733 aan te merken als 'legisprudentie'.

Inventarisatie

Welke leden hebben - naast het lid Van Rooijen (50PLUS) - belangstelling voor deelname aan de interparlementaire conferentie over stabiliteit, economische coördinatie en bestuur in de EU (IPC SECG) op 3 en 4 oktober 2024 in Boedapest?

Toelichting

Op donderdag 3 en vrijdag 4 oktober 2024 vindt de IPC SECG plaats in Boedapest, georganiseerd door het Europees Parlement en het parlement van EU-voorzitter Hongarije.

Het programma van de bijeenkomst is toegevoegd in de bijlage. Er staan drie inhoudelijke sessies gepland:

Sessie 1 gaat over de concurrentievoordelen van de opkomst van elektrische auto's in de Europese Unie en de vereisten voorbereidingen voor besluitvorming.

Sessie 2 gaat over de hervorming van het raamwerk voor economisch bestuur.

Sessie 3 gaat over de impact van de Europese begroting op het cohesiebeleid inzake het meerjarig financieel kader.

Het doel van de IPC SECG is om bij te dragen aan de democratische legitimiteit en verantwoording op het terrein van economisch bestuur en begrotingsbeleid in de EU en de Economische en Monetaire Unie in het bijzonder. De IPC SECG vindt plaats onder artikel 13 van het Verdrag inzake Stabiliteit, Coördinatie en Bestuur in de Economische en Monetaire Unie (het zogenoemde Begrotingspact) en wordt ook wel aangeduid als Artikel 13-conferentie.

Het lid Van Rooijen (50PLUS) heeft reeds kenbaar gemaakt deel te willen nemen.

Aanleiding

Tijdens de rondvraag in de commissievergadering van 9 juli jl. heeft het lid Van der Goot (OPNL) verzocht om diens motie (36410, J) ter bespreking te agenderen.

Toelichting

Motie-Van der Goot (OPNL) c.s. over een regioparagraaf in de Voorjaarsnota (36410, J)

In deze motie wordt de regering verzocht om bij de Voorjaarsnota een regioparagraaf op te nemen waarbij invulling wordt gegeven aan het rapport 'Elke regio telt'.

In de commissievergadering van 28 mei jl. heeft de commissie besloten de status van de motie - Van der Goot als deels uitgevoerd te beschouwen en de toezegging aan het lid Bovens (CDA) (T03719) is als voldaan aangemerkt. Beiden zijn in de regioparagraaf (op pagina 63) van de Voorjaarsnota verwerkt.

Aanleiding

Het lid Van Rooijen (50PLUS) heeft twee sets schriftelijke vragen gesteld aan de minister-president over de staatsrechtelijke aspecten van het volgen van de zgn. SGH route bij de afwikkeling van de toeslagenaffaire.

Van ambtelijk Financiën is begrepen dat het streven is de antwoorden maandag 9 september te versturen.

A - Dienstverleningsovereenkomst SGH

Op 16 juli 2024 heeft de staatssecretaris van Financiën - Toeslagen en Douane de Kamer een afschrift gestuurd van een brief aan de Tweede Kamer over de nieuwe dienstverleningsovereenkomst die op 16 juli jl. is getekend met de Stichting (Gelijk)waardig Herstel.

B - Adviesrapport Waardevol regeren: sturen op brede welvaart

Op 9 juli jl. heeft de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) de Kamer het advies "Waardevol regeren: struren op brede welvaart" aangeboden. Het streven naar welvaart staat centraal in het Nederlandse overheidsbeleid. De Rli constateert dat verschillende factoren die de brede welvaart bepalen er niet goed voor staan en wil met zijn advies bijdragen aan een zorgvuldig gebruik van het begrip 'brede welvaart' om zo de beleidsvorming en politieke besluitvorming te verbeteren. De raad adviseert onder andere het volgende:

• - 

  meer en betere informatie vergaren om de gevolgen van verschillende mogelijke beleidsmaatregelen en investeringen beter in kaart te brengen. Zo krijgen politici en bestuurders dilemma’s scherper in beeld;
• - 

  in de rijksbegroting de consequenties van keuzes zichtbaar te maken, middels een kapitalenbegroting.

C - Aanbieding Miljoenennota en Pakket Belastingplan 2025 (ter informatie, geen stuk in de bijlagen)

De Miljoenennota en het Pakket Belastingplan worden onder embargo gelijktijdig aan de leden van de TK en EK verstrekt op vrijdag 13 september 2024, in de vorm van een usb-stick die per koerier wordt aangeboden aan de fractievoorzitter of op maandag 16 september kan worden opgehaald bij de Griffie.

D - Uitvoering moties verbruiksbelasting alcoholvrije dranken

De vaste commissie voor VWS heeft op 9 juli jl. een commissiebrief verzonden aan de staatssecretarissen van Jeugd, Preventie en Sport en Fiscaliteit en Belastingdienst over de uitvoering van drie door de Eerste Kamer aangenomen moties die oproepen onderscheid te maken tussen dranken met toegevoegde suikers en dranken met alleen natuurlijke suikers. Het betreft de moties Koffeman c.s. (36410, F) en Visseren-Hamakers c.s. (36418, W en X). Het verzoek ziet op het informeren over zowel de onderlinge verantwoordelijkheidsverdeling als het beoogde tijdpad. De staatssecretaris van Fiscaliteit en Belastingdienst heeft op 29 augustus jl. gereageerd op dit verzoek (32793/36418, H). Mocht u vervolg wensen te geven aan dit schriftelijk overleg kunt u zich voegen bij de commissievergadering VWS van vandaag, waar het ter bespreking staat geagendeerd.

E - Geannoteerde agenda informele Eurogroep en Ecofinraad

Op 12 - 14 september a.s. vinden de vergaderingen van de informele Eurogroep en Ecofinraad plaats in Brussel. De minister kan hierbij niet aanwezig zijn. De thesaurier-Generaal zal Nederland vertegenwoordigen. Op de agenda staat geen fiscaal onderwerp, maar wel verscheidene gedachtewisselingen over de stand van zaken van de digitale Euro, over het concurrentievermogen in de eurozone en over nieuwe financieringsmogelijkheden in het ondersteunen van lage-inkomenslanden als reactie op de globale ontwikkelingen. In aanvulling op de agenda zijn de Presidency Issues Notes bijgevoegd.

F - Verslag Eurogroep en Ecofinraad 15 en 16 juli 2024

Op 27 augustus jl. heeft de Kamer het verslag van de Eurogroep en Ecofinraad 15 en 16 juli ontvangen van de minister van Financiën. Naast het verslag treft u de voorlopige beoordeling van de Europese Commissie van het eerste betaalverzoek van Nederland dat op 15 juli jl. is gepubliceerd (zie onder punt G). Daarnaast is een non-paper bijgevoegd ten behoeve van de mogelijke herziening van de verordening en richtlijn betreffende prudentiële vereisten voor beleggingsondernemingen (de Investment Firm Regulation en Investment Firm Directive ). Met de IFR en IFD wordt beoogd de prudentiële risico's voor beleggingsondernemingen effectief te beheersen, in het belang van de financiële stabiliteit. Tot slot treft u conform een toezegging aan de Tweede Kamer beknopte informatie over de ontwikkelingen inzake de digitale Euro.

G - Voorlopige beoordeling betaalverzoek Herstel- en Veerkrachtfaciliteit (HVF) Nederland

Op verzoek van de Kamer ontvangt de Kamer elke voorlopige beoordeling van betaalverzoeken in het kader van de HVF. In verband met de zomer wordt de behandeling van de positieve beoordeling van het Nederlandse betaalverzoek in het Economisch en Financieel Comité uitgesteld tot in september.

De Herstel- en Veerkrachtfaciliteit zal ook aan bod komen tijdens de presentatie in de Eerste Kamer van het Jaarverslag Europese Rekenkamer 2023 op 15 oktober a.s. (17.00- 18.30 uur). Ter kennisname treft u daarom ook het speciaal verslag van de Europese Rekenkamer (ERK). In het kort concludeert de ERK dat de absorptie van de HVF-middelen vordert, zij het met enige vertraging, en dat er risico's bestaan voor de absorptie en de voltooiing van maatregelen in de tweede helft van de uitvoeringsperiode.

H - Vierde aanvullende Europese begroting 2024 en Raadspositie Europese jaarbegroting 2025

De Europese Commissie heeft de vierde aanvullende Europese begroting voor 2024 (Draf Amending Budget 4; DAB4) gepubliceerd. Daarnaast is ook de Raadspositie over het voorstel van de Europese Commissie voor de Europese begroting voor 2025 aangenomen. De DAB4 heeft effect op de raming van de Nederlandse afdrachten. De Nederlandse afdracht stijgt in 2024 met 501 miljoen euro en in 2025 met 498 miljoen euro. Deze mutaties worden ook zichtbaar in de Miljoenennota.