Verslag van de vergadering van 10 december 2024 (2024/2025 nr. 12)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 14.19 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
Mevrouw Aerdts i (D66):
Voorzitter. Het voelt een beetje als een herhaling van zetten. Er werd al eerder aan gerefereerd. We spraken al zeer uitgebreid over het uitfaseren van de salderingsregeling. Veel van de argumenten die we vandaag hebben gehoord passeerden toen ook de revue, met natuurlijk het grote verschil dat de BBB nu voor afschaffing van de regeling pleit. Tijdens het debat vertelde ik al dat ik veel burgers, bedrijven en belangenbehartigers sprak die zich zorgen maakten over de onzekerheid rondom de salderingsregeling. Kunnen mijn zonnepanelen nog wel uit? Kan ik mijn energie straks nog wel kwijt? Ik begreep en begrijp nog steeds hun zorgen. Ik vertelde waarom D66 de salderingsregeling wilde afbouwen. De regeling heeft mensen aangemoedigd om in zonnepanelen te investeren op het moment dat zonnepanelen nog niet rendabel waren en heeft zo de ontwikkeling van zonne-energie een duw in de rug gegeven, met succes. Nederland was kampioen zonnepanelen en daarom vonden wij het tijd voor nieuw beleid om de energietransitie te versnellen. Bovendien zou de regeling stapsgewijs worden afgebouwd en zou er geld worden geïnvesteerd in nieuw beleid om de overgang van vervuilende naar schone en groene energie te versnellen. Het voorstel om de salderingsregeling af te bouwen, werd verworpen, met dank aan onder andere BBB en PVV. Het was niet de uitkomst waar D66 op hoopte, maar mensen hadden in ieder geval duidelijkheid. Nog geen drie maanden later stond er in het hoofdlijnenakkoord dat de salderingsregeling in een klap zou worden afgeschaft met de handtekening van BBB en PVV eronder, en van de VVD, die niet aan dit debat meedoet. Er was weer onzekerheid en weer chaos.
Voorzitter. Wat ons betreft is het tijd voor duidelijkheid. Het is tijd dat burgers en bedrijven weten waar ze aan toe zijn. Ik draai er niet omheen. Dit is een slechtere wet dan de wet die eerder dit jaar voorlag. Het vorige wetsvoorstel bouwde de salderingsregeling stap voor stap af. Zo konden mensen die net panelen hadden gekocht en er bij de aankoop nog op rekenden dat ze een deel van hun energie konden salderen, nog een paar jaar gebruikmaken van de regeling. Dit voorstel schaft de regeling in één keer af. Tot nu toe heeft mijn fractie nog geen concrete voorstellen gezien om de energietransitie te versnellen. Ook in het antwoord op onze vragen gaf de minister aan dat er geen flankerend beleid komt om koploper in zonne-energie te blijven. En dat terwijl de kans dat we de klimaatdoelen halen onder dit kabinet is gedaald tot minder dan 5%. De minister gaf vorige week tijdens het debat over de Energiewet al aan dat zij de komende periode met voorstellen zal komen om de klimaatdoelen van 2030 weer binnen bereik te brengen.
Wat de fractie van D66 betreft wordt de 2,9 miljard euro die het schrappen van de salderingsregeling de staatskas in de komende jaren oplevert, ingezet om de energietransitie verder te brengen en de klimaatdoelen in 2030 te behalen. U snapt dat het voor mijn fractie heel tegenstrijdig voelt wanneer deze inkomsten op een grote hoop komen en bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden voor de bekostiging van fossiele subsidies, zoals rode diesel. Ik overweeg een motie in tweede termijn. Ik vraag de minister waar het geld dat vanaf 2027 wordt bespaard door het abrupt afschaffen van de maatregel, naartoe gaat.
Maar, deze wet is beter dan nietsdoen en de onzekerheid nog langer laten voortduren. Het is tijd om rust te brengen. Daarom heeft D66, net als een aantal andere partijen, in de Tweede Kamer een aantal amendementen ingediend om dit voorstel beter te maken en uiteindelijk voor het alternatief gestemd. Door de Tweede Kamer zijn veel wijzigingen aangenomen om burgers beter te beschermen en ze meer zekerheid te geven. De heer Crone refereerde er ook al aan. Toch vraag ik de minister of deze wet na de wijziging juridisch nog houdbaar is. Ziet de minister de noodzaak voor een reparatie van deze wet?
Voor mijn fractie is het zonneklaar dat als deze wet wordt aangenomen, vanaf 2027 geen terugleverkosten of negatieve terugleververgoedingen mogen worden gerekend. Dat is niet rechtvaardig. Kan de minister nog een keer bevestigen dat onder deze wet het inderdaad vanaf 2027 niet mogelijk is om terugleverkosten of een negatieve vergoeding te rekenen? Hoe gaat de minister hierop toezien? En hoe ziet zij daarin de rol van de ACM?
Voorzitter. We kijken uit naar de beantwoording van deze minister.
De voorzitter:
Dank u wel, mevrouw Aerdts. De heer Crone met een enkele vraag.
De heer Crone i (GroenLinks-PvdA):
Minister Jetten heeft hier oppositie voor gevoerd, maar op dit punt heeft hij de 700 miljoen ook niet in kas kunnen houden. Dat ging om algemene middelen en die komen niet bij de minister, maar bij de staatssecretaris van Financiën terecht. Dat punt heeft u al eerder weggegeven, zeg ik tot mijn spijt. We kunnen voor een deel misschien samen optrekken bij dat punt van de kosten en de baten die niet eerlijk verdeeld zijn. U heeft gelukkig niet, althans de Tweede Kamerfractie, het amendement-Vermeer gesteund. Steunt u dan mij, en de anderen misschien ook wel, om in ieder geval te zorgen dat de baten niet bij iedereen, of bij de aandeelhouders, terechtkomen, maar bij de mensen met zonnepanelen? Want zij hebben een paar duizend euro geïnvesteerd. Zij moeten die wel betalen, maar krijgen er niets voor terug.
Mevrouw Aerdts (D66):
Dat wil mijn fractie graag nader bestuderen.
De voorzitter:
Dank u wel. Dan geef ik het woord aan mevrouw Van Aelst namens de SP.