Verslag van de vergadering van 11 maart 2025 (2024/2025 nr. 21)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 23.21 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Van Hattem i (PVV):
Dank, voorzitter. Er werd straks gesuggereerd door de heer Hartog van Volt dat alleen de VVD deze begroting hier zou willen verdedigen, maar wij staan er uiteraard ook. We staan juist volledig achter deze begroting van deze minister. We zijn er ook erg trots op dat deze minister het voor elkaar krijgt om 2,4 miljard structureel te bezuinigen op ontwikkelingshulp. Wat dat betreft sta ik hier met volle tevredenheid. Ik zeg er ook meteen bij dat het feit dat wij in eerste instantie niet hadden ingetekend voor het debat ermee te maken heeft dat wij normaal gesproken in deze Kamer begrotingen bijna nooit behandelen. Het is meer uitzondering dan regel. Daarmee doen we niet anders dan anders, met daarbij het volle vertrouwen in de minister. Ik heb nog wel enkele kleine opmerkingen. Ik sta vooral hier in de tweede termijn om even stil te staan bij de ingediende moties.
Ik heb eerst nog een paar opmerkingen. Door de minister werd aangegeven dat door Nederland wordt doorgegaan met ontwikkelingshulp in de vorm van onder andere watermanagement. Ik zou wel de oproep willen doen om dat vooral via het bedrijfsleven te doen en niet bijvoorbeeld via de waterschappen. Het lijkt me onwenselijk dat waterschappen zich in dit kader ook nog extra gaan bezighouden met ontwikkelingshulp — sommige doen dit al in het kader van watermanagement — terwijl de ingezetenen ondertussen fors hogere waterschapslasten moeten betalen.
Hetzelfde geldt voor humanitaire hulp. De minister zegt dat we fors blijven inzetten op humanitaire hulp. Maar als daarnaast gemeentes en provincies met grote bedragen blijven inzetten op humanitaire hulp, wat nu ook vaak gebeurt, dan is dat wel erg dubbelop. Ondertussen klagen die gemeentes en provincies continu over het ravijnjaar wat dreigt. Als deze minister er al volop op inzet, dan zouden die gemeentes en provincies dat achterwege kunnen laten.
Dan over het herstellen van de koppeling met het bni. Daar heeft PVV-fractie zeker geen behoefte aan. We willen geen koppeling maar een kentering in het beleid, maar we willen de minister wel alle ruimte geven om zelf te kijken naar wat er mogelijk is.
Dan de motie die is ingediend door onder andere de ChristenUnie en het CDA over het herstellen van de koppeling. Wat ons betreft hoeft het niet, maar ik hoor graag van de minister hoe ze daarmee wil omgaan.
Dan de motie van mevrouw Karimi over dat de bezuinigingen op maatschappelijke organisaties disproportionele bezuinigingen zijn. Ik vind wat er plaatsvindt via de hoge bedragen die aan ontwikkelingshulp zijn uitgekeerd in de afgelopen decennia juist een disproportionele belasting van de Nederlanders.
De motie van mevrouw Belhirch is een heel epistel met allerlei verzoeken. Die zullen wij ook zeker niet steunen.
Ten slotte de motie van de heer Koffeman om de bezuinigingen op de ambassades ongedaan te maken. Daar staan wij ook niet achter.
Tot slot over het uitzetten van asielzoekers naar Uganda. Er zijn nu ook asielzoekers in Nederland die juist een gevaar vormen voor homoseksuelen hier. Het lijkt ons veel beter om die in een derde land op te vangen dan ze hier in ons eigen land een gevaar te laten vormen.
We staan achter het voorstel van de begroting. Dat zullen we zeker steunen, voorzitter.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Hattem. De heer Hartog namens Volt.
De heer Hartog i (Volt):
De heer Van Hattem had het over de gebruiken in deze Kamer, ik denk terecht. Het is gebruikelijk dat we begrotingen niet behandelen. Maar als ik het wel heb, is dit nou typisch een begroting waar de PVV in de laatste jaren, zelfs zonder behandeling of stemming, tegen zou hebben gestemd of aantekening bij zou hebben gevraagd. Wat beweegt de PVV er nu toe om wel ineens voor te stemmen zonder er ook maar iets over te zeggen?
De heer Van Hattem (PVV):
Zoals ik al zei: het grote compliment dat deze minister kan worden gemaakt, is dat er nu wel een gigantische bezuiniging plaatsvindt op ontwikkelingshulp en dat eindelijk eens een keer de kentering wordt ingezet om een andere richting op te gaan op dit vlak, om minder geld af te dragen als Nederland. Dat maakt dat we deze begroting zullen steunen. Er is een duidelijke koerswijziging ten opzichte van het verleden, toen er vaak alleen maar meer geld werd weggegeven.
De heer Hartog (Volt):
Ontwikkelingshulp is al een paar keer teruggebracht door verschillende regeringen. Wat is dan precies het kantelpunt? Wat is wel een goede bezuiniging en wat niet? Het is mij niet helemaal duidelijk wat de PVV beweegt. Wat is de laatste begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking waarmee de PVV heeft ingestemd?
De heer Van Hattem (PVV):
Ik kan me niet herinneren dat we ooit eerder met een begroting voor Ontwikkelingssamenwerking hebben ingestemd. Misschien in een ver verleden. Eerlijk gezegd kan ik het me niet herinneren, dus in ieder geval niet sinds ik in deze Kamer zit. Wat ons betreft mag er fors bezuinigd blijven worden op ontwikkelingshulp. Daar hebben wij altijd voor gepleit. Het kan dus geen nieuws zijn voor de heer Hartog dat we er groot voorstander van zijn dat het geld niet naar het buitenland gaat, maar in ons eigen land en aan onze eigen mensen besteed wordt.
De voorzitter:
Tot slot, meneer Hartog.
De heer Hartog (Volt):
Is de heer Van Hattem het met mij eens dat macht corrumpeert en absolute macht absoluut corrumpeert?
De heer Van Hattem (PVV):
Als we kijken naar macht van allerlei figuren die in het verleden ontwikkelingshulp hebben ontvangen ... Vanaf de jaren zeventig waren er allerlei regimes waarvoor daar helemaal geen noodzaak toe was. Er is heel veel Nederlands belastinggeld misbruikt. Dat had nooit mogen gebeuren. In die zin is het heel vaak in verkeerde handen terechtgekomen. Zo lees ik de opmerking van de heer Hartog.
De heer Koffeman i (PvdD):
Ik heb collega Van Hattem een aantal keren horen pleiten voor meer hulp aan arme Nederlanders die hun boodschappen niet kunnen betalen of anderszins in de problemen komen. Kan de heer Van Hattem een tipje van de sluier oplichten? De PVV heeft in het verleden beloofd dat de boodschappen goedkoper worden en het eigen risico in de zorg gehalveerd gaat worden. Is daar al licht aan de horizon? Want dat is waar die arme mensen op dit moment op aan het wachten zijn. Dat is voor een aantal van die arme mensen de reden geweest om op de PVV te stemmen.
De heer Van Hattem (PVV):
Er zitten een aantal dingen heel duidelijk in het hoofdlijnenakkoord en in het regeerakkoord. Ik kan verder geen tipje van de sluier oplichten over de Voorjaarsnota. Dat moet uiteindelijk in de Tweede Kamer worden besproken. Maar als deze bezuiniging niet was doorgevoerd, had er nog veel meer geld naar het buitenland gemoeten en waren de lasten voor onze eigen inwoners nog veel hoger geweest. Dat scheelt dus al een flinke slok op de borrel.
De heer Koffeman (PvdD):
Ik begrijp dat de heer Van Hattem niet vooruit kan lopen op de Voorjaarsnota. Dat is ook niet wat ik van hem vraag. Maar het is wel zo dat veel kiezers PVV gestemd hebben in de verwachting dat hun eigen risico gehalveerd zou worden en de boodschappen goedkoper zouden worden. Dat is vooralsnog niet gebeurd. Ik wil aan de heer Van Hattem vragen of hij met mij van mening is dat armoede geen grenzen kent, in die zin dat een Nederlands gezin dat in armoede leeft niet per se bevoordeeld hoeft te worden ten opzichte van mensen die in enorme armoede leven in andere landen.
De heer Van Hattem (PVV):
Het verlagen van het eigen risico zit heel duidelijk in het regeerakkoord, dus ik ga ervan uit dat dat er uiteindelijk gaat komen. Dat is gewoon in de plannen opgenomen. Daar ben ik dus wel gerust op. Als je het dan over armoede van de eigen Nederlanders hebt ten opzichte van armoede in het buitenland, dan zijn wij heel duidelijk, want dan kiezen wij voor de aanpak van armoede van onze eigen inwoners. Die staan op de eerste plaats en die in het buitenland niet.
De voorzitter:
Tot slot, meneer Koffeman.
De heer Koffeman (PvdD):
Dat klinkt als de oude slogan: eigen volk eerst. Daar hebben wij moeite mee.
De heer Van Hattem (PVV):
Ik zou gewoon zeggen: eerst onze eigen mensen. De heer Koffeman van de Partij voor de Dieren heeft moeite met kiezen voor de belangen voor de eigen mensen en geeft het geld liever weg in het buitenland, vaak aan regimes die het helemaal niet goed besteden. Ik geef het liever gewoon aan onze eigen mensen. Die vind ik veel belangrijker dan blijven inzetten op zulk soort vormen van geld weggeven aan het buitenland. Daarom vind ik het goed dat deze forse bezuiniging eindelijk plaatsvindt.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Hattem. Wenst een van de leden in de tweede termijn nog het woord? Dat is niet het geval. Minister, bent u in de gelegenheid om direct te reageren op de vragen van de Kamer? De minister heeft tien minuutjes nodig. Dan schors ik tot 23.40 uur.