Dinsdag 8 juli 2025, commissie Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingshulp (BDO)

Beslispunten

Tot welke procedure wenst de commissie te besluiten:

• 1. 

  volstaan met een blanco verslag (geen vragen of opmerkingen, heden afdoen als hamerstuk of stemming);
• 2. 

  volstaan met een verslag onder voorbehoud van plenaire behandeling (geen schriftelijke behandeling, wel een mondelinge behandeling plenair, nog in te plannen na het reces)
• 3. 

  een datum bepalen voor het leveren van inbreng voor een verslag (na het zomerreces)?

Toelichting

De Tweede Kamer heeft op 3 juli 2025 gestemd over de Wijzigingen van de begrotingsstaten die samenhangen met de Voorjaarsnota 2025 (36.725). De volgende begrotingsstaat betreft het werkterrein van uw commissie: Wijziging begrotingsstaat Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp 2025 (Voorjaarsnota) 36725 XVII.

Op 17 juni 2025 was het de voorlopige inschatting van de commissie dat er behoefte bestond aan in ieder geval een schriftelijke behandeling van deze begrotingsstaat. Vooruitlopend op de laatste vergaderdag voor het zomerreces is aan de hand van deze inschatting de plenaire agenda voorbereid. Voorgesteld wordt de voorlopige inschatting van de commissie te bevestigen (optie 3) nu het wetsvoorstel de Tweede Kamer is gepasseerd en vandaag voor procedure is geagendeerd.

Beslispunten

Tot welke procedure wenst de commissie te besluiten:

• 1. 

  volstaan met een blanco verslag (geen vragen of opmerkingen, heden afdoen als hamerstuk of stemming);
• 2. 

  volstaan met een verslag onder voorbehoud van plenaire behandeling (geen schriftelijke behandeling, wel een mondelinge behandeling plenair, nog in te plannen na het reces)
• 3. 

  een datum bepalen voor het leveren van inbreng voor een verslag (na het zomerreces)?

Toelichting

De Tweede Kamer heeft op 3 juli 2025 gestemd over de Wijzigingen van de begrotingsstaten die samenhangen met de Voorjaarsnota 2025 (36.725). De volgende begrotingsstaat betreft het werkterrein van uw commissie: Wijziging begrotingsstaten Defensie 2025 (Voorjaarsnota) 36725 X.

Op 17 juni 2025 was het de voorlopige inschatting van de commissie dat er geen behoefte bestond aan een schriftelijke of plenaire behandeling van deze begrotingsstaten. Vooruitlopend op de laatste vergaderdag voor het zomerreces is aan de hand van deze inschatting de plenaire agenda voorbereid. Voorgesteld wordt de voorlopige inschatting van de commissie te bevestigen nu het wetsvoorstel de Tweede Kamer is gepasseerd en vandaag voor procedure is geagendeerd.

Beslispunten

Tot welke procedure wenst de commissie te besluiten:

• 1. 

  volstaan met een blanco verslag (geen vragen of opmerkingen, heden afdoen als hamerstuk of stemming);
• 2. 

  volstaan met een verslag onder voorbehoud van plenaire behandeling (geen schriftelijke behandeling, wel een mondelinge behandeling plenair, nog in te plannen na het reces);
• 3. 

  een datum bepalen voor het leveren van inbreng voor een verslag (na het zomerreces)?

Toelichting

De Tweede Kamer heeft op 3 juli 2025 gestemd over de Wijzigingen van de begrotingsstaten die samenhangen met de Voorjaarsnota 2025 (36.725). De volgende begrotingsstaat betreft het werkterrein van uw commissie: Wijziging begrotingsstaat Defensiematerieelbegrotingsfonds 2025 (Voorjaarsnota) 36725 K.

Op 17 juni 2025 was het de voorlopige inschatting van de commissie dat er geen behoefte bestond aan een schriftelijke of plenaire behandeling van deze begrotingsstaat. Vooruitlopend op de laatste vergaderdag voor het zomerreces is aan de hand van deze inschatting de plenaire agenda voorbereid. Voorgesteld wordt de voorlopige inschatting van de commissie te bevestigen nu het wetsvoorstel de Tweede Kamer is gepasseerd en vandaag voor procedure is geagendeerd.

Beslispunten:

• - 

  Wenst de commissie de voorstellen van de Europese Commissie in behandeling te nemen?
• - 

  Zo ja, wenst de commissie in schriftelijk overleg te treden?

Toelichting:

De commissie besloot op 1 juli jl., op verzoek van het lid Hartog (Volt) de volgende recentelijke voorstellen van de Europese Commissie ter bespreking te agenderen voor een volgende vergadering:

• - 

  Communication on Defence Readiness Omnibus COM(2025)820
• - 

  Proposal for a regulation regards defence readiness and facilitating defence investments and conditions for defence industry COM(2025)822
• - 

  Proposal for a regulation on the acceleration of permit-granting for defence readiness projects COM(2025)821
• - 

  Proposal for a regulation amending Directives 2009/43/EC and 2009/81/EC, as regards the simplification of intra-EU transfers of defence-related products and the simplification of security and defence procurement COM(2025)823.

Behandeling witboek Defensie

Het initiatief bouwt voort op de visie die is uiteengezet in het Witboek over Europese defensie — Readiness 2030, waarin vereenvoudiging en harmonisatie van de regelgeving worden aangemerkt als essentiële hefbomen om de paraatheid van Europa op defensiegebied te versterken. Het witboek is momenteel in behandeling in uw commissie.

Op 17 juni jl. is er een brief uitgestuurd naar de minister van Defensie en op 19 juni jl. een brief aan de Europese Commissie. Deze zijn ter informatie toegevoegd. De beantwoording door de minister wordt begin september verwacht, en de Europese Commissie doet er over het algemeen drie maanden over.

Beslispunt

Wenst de commissie de delegatie van de Eerste Kamer naar de GBVB/GVDB-conferentie op 26-28 augustus nog aandachtspunten mee te geven?

Toelichting

De leden Petersen (Commissievoorzitter/VVD) en Van Gasteren (BBB) zullen namens de Eerste Kamer deelnemen aan de Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid/ Gemeenschappelijk Buitenlands- en Veiligheidsbeleid (GBVB/GVDB)-conferentie in Kopenhagen van 26-28 augustus 2025. Vanuit de Tweede Kamer zal het lid Heite (NSC) deelnemen.

Het programma is inmiddels bekend en is als bijlage toegevoegd.

Voor de conferentie op 26-28 augustus 2025 zou de commissie (in meerderheid) kunnen overwegen eventueel aandachtspunten mee te geven aan de delegatie om mogelijk tijdens de conferentie in te brengen.

Anders dan bij de COSAC worden er geen conclusies aangenomen bij de GBVB-conferentie. Het gaat dus alleen om inbrengen van de delegatieleden bij de verschillende sessies. Daarbij zouden de leden ook nog hun eigen vragen kunnen stellen/ opmerkingen kunnen maken tijdens de conferentie, maar dan wordt hen verzocht niet al te ‘afwijkende’ standpunten in te nemen of aan het begin van hun inbreng aan te geven dat ze op eigen titel hun inbreng leveren.

Van 29 juni tot en met 3 juli 2025 hebben de Eerste Kamerleden Karimi (GL-PvdA), Dittrich (D66), Heijnen (BBB), Vogels (VVD), Van Toorenburg (CDA) en Recourt (GroenLinks-PvdA) deelgenomen aan de jaarlijkse sessie van de OVSE parlementaire assemblee in Porto, Portugal. Aan deze leden wordt gevraagd een terugkoppeling te geven van deze sessie.

Zie ook het nieuwsbericht op de website over deze sessie.

Beslispunt

• - 

  Wenst de commissie aan de Kamer voor te leggen dat zij zich deugdelijk geïnformeerd acht in de zin van art. 2.27, tweede lid CW ten behoeve van de steunverlening aangaande een bedrijfscasus, zodat de regering de beoogde middelen rechtmatig kan uitgeven?

Toelichting

De commissie EZ/KGG is de afgelopen dagen in (vertrouwelijk) overleg geweest met de minister van Economische Zaken over de brief van de minister van EZ over vertrouwelijke informatie steunverlening bedrijfscasus (36.600 XIII / 32.637, G). De commissie EZ/KGG heeft een afschrift van de incidentele suppletoire begroting (ISB) ontvangen naar aanleiding hiervan en zal deze vandaag ook bespreken. Er is daarnaast ook een afschrift van een ISB ontvangen voor wijziging op de begroting van Defensiematerieelbegrotingsfonds 2025 (zie de nog ongepubliceerde brief en de stukken van de ISB in de bijlagen). Om die reden wordt ook de commissie BDO gevraagd of zij kan instemmen met het beroep op CW2.27 en zich deugdelijk geïnformeerd acht. De verdere behandeling van de ISB komt dan na goedkeuring door de Tweede Kamer aan de orde na het zomerreces.

Openbare passage uit de brief van de minister van EZ die betrekking heeft op het beslispunt:

"Zodra de modaliteiten van de lening vast staan en het kabinet hierover in openbaarheid kan communiceren, maar voordat er een verplichting aangegaan zal worden door de Staat, zal het kabinet het parlement hierover informeren en de vereiste budgettaire mutaties via een ISB op de begrotingen van Defensie en Economische Zaken aan het parlement voorleggen. Dat gebeurt naar verwachting tijdens het zomerreces. Vanwege de vereiste spoed van handelen verzoekt het kabinet tot spoedige behandeling van het begrotingsvoorstel. Als dat vanwege het parlementaire reces niet mogelijk is zal het kabinet, vooruitlopend op parlementaire behandeling van deze voorstellen tot wetten, een beroep doen op CW2.27 lid 2. Het kabinet verzoekt uw Kamers om ook tijdens het reces op korte termijn aan te geven of zij kunnen instemmen met het beroep op CW2.27. Indien het parlement hiermee instemt, kan goedkeuring van de ISB na het reces plaatsvinden ."

Op 19 november 2024 heeft de Voorzitter van de Eerste Kamer, op advies van de commissie Financiën, een brief aan de minister van Financiën gestuurd met een toelichting op de wijze waarop de Eerste Kamer uitvoering geeft aan het gewijzigde 2.27 van de comptabiliteitswet. Enkele uitgangspunten volgende uit deze toelichting:

• - 

  Onverwijld oordeel: De uitspraak van de Kamer dient tot stand te komen in de periode tussen de indiening van een ISB en het moment waarop de beoogde spoeduitgave wordt gedaan of de spoedverplichting wordt aangegaan;
• - 

  Plenair: Plenaire besluitvorming is vereist;
• - 

  Zo snel mogelijk: Een brief met een beroep op artikel 2.27, tweede lid, CW 2016, dient terstond op de plenaire agenda te worden geplaatst.
• - 

  Tweede Kamer: Zolang het beoogde doel niet in gevaar komt, staat het de behandelend commissie vrij te kiezen of zij het oordeel van de Tweede Kamer afwacht, of kiest voor gelijktijdige behandeling;
• - 

  Tijdens een reces: Ook tijdens een reces is vereist dat de Kamer in plenaire samenstelling bijeenkomt om een onverwijld oordeel te kunnen vellen;
• - 

  In bijzondere omstandigheden kan een commissie digitaal vergaderen. Voor de plenaire besluitvorming is dat echter niet geregeld; in verband met het quorumvereiste moet dus meer dan de helft van de leden naar de Kamer komen voor een plenair oordeel.

Verzoek Japanse delegatie commissie voor Werkwijze

De Commissie voor de Werkwijze van de Japanse Senaat is van plan om Nederland te bezoeken, en volgens hun huidige planning zullen ze op maandag 8 of dinsdag 9 september as. in Den Haag zijn. Zij verzoeken om een ontmoeting met leden van de Eerste Kamer. Dit verzoek zal, gezien het onderwerp van de Japanse commissie, ook bij de commissie BIZA onder de aandacht worden gebracht.

Beslispunt: wensen leden van de commissie de delegatie te ontvangen?

Werkbezoek aan Defensie 12 september as.

Op vrijdag 12 september 2025 is het volgende werkbezoek aan Defensie gepland. Het ministerie heeft aangegeven dat het bezoek in Rotterdam zal plaatsvinden, en het zal ongeveer van 10:00-16:00 uur duren. Het defensieonderdeel dat hierbij betrokken is DOSCO, Defensie Ondersteuningscommando. De volgende leden hebben zich aangemeld:

• - 

  Koen Petersen (commissievoorzitter/VVD)
• - 

  Math Goossen (BBB)
• - 

  Henk Marquart Scholtz (BBB)
• - 

  Robert van Gasteren (BBB)
• - 

  Rian Vogels (VVD)
• - 

  Karin van Bijsterveld (JA21)
• - 

  Ingrid Visseren-Hamakers (PvdD)
• - 

  Fatimazhra Belhirch (D66).

Kennismakingsgesprek met staatssecretaris Buitenlandse Handel

Op 19 juni 2025 is Hanneke Boerma beëdigd als staatssecretaris Buitenlandse Handel. De commissie besloot op 1 juli jl. de staatssecretaris uit te nodigen voor een kennismakingsgesprek. Er is nu een afspraak gemaakt voor dinsdag 23 september 2025, 15:15-16:15 uur (onder voorbehoud van vragenuur Tweede Kamer). Als er vanuit de commissie geen bezwaar is voor deze datum en tijdstip zal het dan worden ingepland.

Informeel gesprek met strategisch adviseur NAVO SG op 11 november as.

De commissie heeft op 10 juni jl. besloten de strategisch adviseur van de Secretaris-Generaal van de NAVO, dhr. Maarten Michon Bello, uit te nodigen voor een (besloten) gesprek over zijn werkzaamheden.

Het is voor de adviseur mogelijk langs te komen op dinsdag 11 november 2025, 09:00-10:00 uur. Als er vanuit de commissie geen bezwaar is voor deze datum en tijdstip zal het dan worden ingepland.

Termijnbrief

De begrotingshoofdstukken die zonder beraadslaging en stemming door de Tweede Kamer worden aanvaard, worden zoals te doen gebruikelijk via een termijnbrief aan de leden voorgelegd. De Voorzitter machtigt de Griffier om hierbij conform artikel 43, RvO, een kortere reactietermijn te hanteren dan te doen gebruikelijk, namelijk tot dinsdag 8 juli 2025 17.00 uur. Dit geldt ook de volgende begrotingswetsvoorstellen op het terrein van uw commissie: Wijziging begrotingsstaat Buitenlandse Zaken 2025 (Voorjaarsnota) (36.725 V).

De Nederlandse artikel 100-bijdrage aan EUFOR Althea

Op 25 april 2025 stuurden de ministers van Buitenlandse Zaken, en van Defensie een brief naar de Kamer inzake de Artikel 100-bijdrage aan EUFOR Althea (zie bijgevoegd). De brief zou worden geagendeerd na de behandeling in de Tweede Kamer. De behandeling is inmiddels afgerond, maar het conceptverslag van het commissiedebat is nog niet gepubliceerd, dus zal dit na het zomerreces gebeuren.

Brief aan Tweede Kamer over wetgevingsplanning Defensie 2025

De minister en staatssecretaris van Defensie hebben op 3 juli 2025 een brief aan de Tweede Kamer gestuurd met informatie over de wetsvoorstellen die naar verwachting vanuit Defensie in 2025 aan de Tweede Kamer zullen worden aangeboden, waaronder de Wet op defensiegereedheid. De brief is ter informatie toegevoegd.

Verslag van de Europese Raad van 26 juni 2025

In de Europese Raad van 26 juni 2025 (zie verslag 21501-20, EQ) is ook het Witboek over Europese defensie besproken. Het witboek is momenteel in behandeling in uw commissie, zie ook E250008. Op 17 juni jl. is er een brief uitgestuurd naar de minister van Defensie en op 19 juni jl. een brief aan de Europese Commissie.

Planning commissieactiviteiten BDO