Verslag van de vergadering van 30 september 2025 (2025/2026 nr. 02)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 11.32 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Van Hattem i (PVV):
Dank, voorzitter. In dit debat wil ik graag kort doorvragen over enkele aspecten van dit wetsvoorstel, en dan met name de frauderisico's van de ID-kaart BES. De Tweede Kamer heeft het gewijzigde amendement-White c.s. op stuk nr. 15 aangenomen, om het bsn op te nemen op de ID-kaart BES. De regering heeft zowel de eerste versie als de gewijzigde versie van dit amendement stellig ontraden vanwege de risico's op fraude en misbruik. Desondanks is het wetsvoorstel inclusief dit amendement door de Tweede Kamer aanvaard.
In de schriftelijke vragenronde in deze Kamer heeft de staatssecretaris wat mij betreft nog niet voldoende duidelijk gemaakt hoe deze frauderisico's voorkomen kunnen worden. Het is opmerkelijk dat het amendement eerst stellig door de regering is ontraden, terwijl de bezwaren nu het is aangenomen toch niet zo onoverkomelijk zouden zijn. Uit de toelichting op het eerder ontraden amendement worden nu ook suggesties als zodanig zelfs overgenomen. Desondanks blijft het de vraag in hoeverre het ook uitvoerbaar is. Waar sommige fracties bij andere wetten koste wat het kost een uitvoeringstoets wilden zien, worden bij dit amendement de uitvoeringsrisico's blijkbaar op de koop toe genomen.
Echte oplossingen voor de frauderisico's zijn er nog niet. De ID-kaart BES blijft vooralsnog een kaart met weinig veiligheidsvoorzieningen. De opname van het bsn op de ID-kaart wordt via de inwerkingtredingsbepaling slechts in de tijd vooruitgeschoven, zonder concrete oplossingen. Het fraude- en misbruikrisico door veelvuldig kopiëren blijft ook als zodanig bestaan, waardoor het bsn terecht kan komen bij organisaties die niet gerechtigd zijn dit te gebruiken. Er loopt weliswaar een publiekscampagne over het gebruik van het bsn, maar kan de staatssecretaris ook aangeven of de effecten van deze campagne gemonitord en geëvalueerd worden? Zorgt dit daadwerkelijk voor minder onnodige kopieën?
Het bsn-nummer achterop de kaart plaatsen werd in de ontradende appreciatie van het amendement op stuk nr. 15 in de Tweede Kamer door de regering nog gezien als frauderisico. Waarom biedt het dan nu wel voldoende soelaas? Graag een reactie daarop van de staatssecretaris. Verder gaat de Commissie toezicht bescherming persoonsgegevens BES, de CBP BES, actief toezien op de naleving van privacyregels. Kan de staatssecretaris aangeven welke extra inspanningen hiertoe worden gepleegd en of hiervoor voldoende en adequate capaciteit bij de CBP BES beschikbaar is?
Over de controle op gestolen, verloren, ingetrokken, ongeldige of gestolen blanco ID-kaarten zou voor de centrale registratie een nieuw systeem moeten worden toegevoegd, bleek uit de behandeling, evenals voor het raadplegen daarvan. Volgens de staatssecretaris staan kosten en baten hiervan niet in verhouding. Kan hier geen laagdrempelige, praktische oplossing voor gevonden worden? Door de gezaghebber op de eilanden mag immers ook een Nederlandse identiteitskaart worden verstrekt, een NIK. Voor de NIK wordt volgens een hit-/no-hitraadpleging op basis van het documentnummer vastgesteld of het document in omloop mag zijn. Zou zo'n hit-/no-hitmethode met het documentnummer niet ook mogelijk zijn voor de ID-kaart BES? Graag een reactie.
Ten aanzien van misbruik van de ID-kaart BES door illegale vreemdelingen geeft de staatssecretaris aan geen risico's te voorzien voor de IND-processen, maar als illegale vreemdelingen over een al dan niet vervalste ID-kaart met bsn beschikken kan die benut worden bij het voortduren van illegaal verblijf. De kaart wordt in de praktijk immers ook gebruikt als vreemdelingendocument, zoals aangegeven in het onderzoek van Decisio naar de toekomstopties van de ID-kaart BES. Ook wordt als pilot de kaart gebruikt om het reizen binnen de voormalige Nederlandse Antillen mogelijk te maken. Het onderzoek geeft daarom als aanbeveling: "De eenvoudige kaart bevat weinig echtheidskenmerken en er is geen raadpleegbaar register waarmee handhaving of grenscontrole kan controleren of de kaart nog steeds in omloop mag zijn (bijvoorbeeld omdat deze als gestolen of verloren is opgegeven). Daarmee ligt vervalsing en misbruik van de kaart mogelijk op de loer." Zeker voor de Vreemdelingenpolitie en de Arbeidsinspectie is verbetering wenselijk. Kan de staatssecretaris aangeven welke concrete maatregelen worden genomen om vervalsing en misbruik van de kaart in dit kader tegen te gaan?
Qua noodzakelijkheid stelt het onderzoek: "Aangezien vrijwel alle bewoners in Caribisch Nederland over een paspoort beschikken, kunnen zij daarna na invoering van BSN direct op betrouwbaarheidsniveau substantieel zakendoen met de overheid. Burgers die op hoog betrouwbaarheidsniveau zaken willen doen, kunnen een NIK aanschaffen (na invoering BSN)." Waarom zou je überhaupt nog een bsn vermelden op de ID-kaart BES als dat al via het paspoort of de NIK beschikbaar is? Een bsn op de ID-kaart BES is in de praktijk dus onnodig nu praktisch iedereen over een paspoort blijkt te beschikken.
Voorzitter, tot slot. De staatssecretaris geeft aan dat hij opname van het bsn op de ID-kaart BES in werking wil laten treden op een bij koninklijk besluit vast te stellen moment. Dit — ik citeer — "zodra de openbare lichamen daar technisch en organisatorisch gereed voor zijn". Kan de staatssecretaris aangeven hoe bepaald wordt of deze daartoe gereed zijn, op basis van welke criteria en vereisten? Ik hoor graag in het bijzonder in hoeverre het ondervangen van de frauderisico's daarbij wordt meegenomen. Graag een reactie.
Voorzitter, tot zover in eerste termijn.
De voorzitter:
Ik dank u wel. Dan geef ik graag het woord aan de heer Lievense van de fractie van de BBB.