E110035a
  klaver icoon
Laatste revisie: 29-04-2013

E110035a - Europese Commissiemededeling: Een begroting voor Europa 2020 (meerjarig financieel kader 2014-2020)



Binnen de Europese begroting vormt het Meerjarig Financieel Kader (MFK) de meerjarenbegrotingen van de EU. Het doel van het MFK is om de continuïteit in het begrotingsproces te vergroten; het onderhavige voorstel ziet op de periode van 2014 - 2020. Voor ieder begrotingsjaar wordt de maximale hoogte van de begroting bepaald, alsook de verdeling van de middelen over de hoofdthema's van het beleid.

Zie ook de speciale themapagina over het Meerjarig Financieel Kader (MFK) van de Raad van de Europese Unie.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 27 november 2012 hebben de commissies voor Europese Samenwerkingsorganisaties en Financiën een mondeling overleg gevoerd met de minister van Financiën over de financieel-economische aspecten uit het interimrapport van Van Rompuy. Daarbij kwam de meerjarenbegroting ook kort ter sprake. 

Europees

Tijdens de Raad Algemene Zaken op 22 april 2013 spraken vrijwel alle lidstaten zich uit voor een snelle afronding van de onderhandelingen tussen de Raad en het Europees Parlement (EP), bij voorkeur nog voor het einde van het Iers voorzitterschap. 


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2011)500PDF-document, d.d. 29 juni 2011

commissies Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwante dossiers


Behandeling Eerste Kamer

Op 27 november 2012 hebben de commissies voor Europese Samenwerkingsorganisaties en Financiën een mondeling overleg gevoerd met de minister van Financiën over de financieel-economische aspecten uit het interimrapport van Van Rompuy. Daarbij kwam de meerjarenbegroting ook kort ter sprake.

De commissie voor Europese Samenwerkingsorganisaties (ESO) heeft met het oog op de voorziene besluitvorming in de onderhandelingen rondom het Meerjarig Financieel Kader (MFK) van de EU besloten dat zij op 13 november 2012 een monderling wil houden met de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken.

De commissies voor Europese Samenwerkingsorganisaties (ESO) en Financiën hebben tijdens de vergadering op 8 mei 2012 onder andere het verslag van de raad Algemene Zaken d.d. 26 maart 2012 besproken en besloten geen direct vervolg te geven aan de behandeling van dit dossier, maar het te blijven monitoren.

De commissies voor Europese Samenwerkingsorganisaties (ESO) en Financiën hebben op 20 maart 2012 het verslag mondeling overleg met de minister van Financiën en staatssecretaris van Buitenlandse Zaken besproken en besloten dat zij na de Raad Algemene Zaken (waar dit onderwerp geagendeerd staat) een beslissing nemen over verdere behandeling van dit voorstel.

Op 14 februari 2012 vond een mondeling overleg plaats met de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken en de minister van Financiën over de meerjarenbegroting van de Europese Unie.

De commissies ESO en FIN hebben op 17 januari 2012 de stand van zaken in de behandeling van het MFK 2014-202 in de Tweede Kamer besproken en besloten dat zij een mondeling overleg wensen te plannen met de staatsecretarissen van Buitenlandse Zaken en van Financiën inzake het Meerjarig Financieel Kader 2014-2020. 

De commissies voor Europese Samenwerkingsorganisaties (ESO) en Financiën (FIN) hebben op 1 november 2011 het meerjarig financieel kader 2014-2020 mede in het licht van de prioritaire voorstellen inzake het Cohesiebeleid (dossiers E110052 en E110053) besproken en besloten de follow-up van de behandeling in de Tweede Kamer af te wachten en vervolgens inbreng te leveren voor een brief aan de regering. 


Behandeling Tweede Kamer

Op 13 februari 2013 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken mede namens de minister-president een brief naar de Tweede Kamer in reactie op het verzoek van leden van de Tweede Kamer met nadere informatie omtrent het MFK-akkoord dat werd bereikt tijdens de Europese Raad van 7-8 februari 2013.

De vaste commissies voor Buitenlandse Zaken en Europese Zaken hebben op 30 januari 2013 een algemeen overleg gevoerd met de minister van Buitenlandse Zaken voorafgaand aan de Raad Algemene Zaken op 4 februari 2013. Tijdens dit overleg heeft de minister onder andere toegezegd dat hij samen met de Tweede Kamer in de aanloop naar het Nederlandse EU-voorzitterschap in 2016 een bijeenkomst zal organiseren over de inrichting van de nieuwe EU-meerjarenbegroting, waarvoor direct belanghebbenden zoals gelijkgestemde lidstaten,de nationale parlementen en de Europese Commissie worden uitgenodigd. 

De Tweede Kamer heeft op 6 februari 2013 gesproken over de Europese Top van 7-8 februari 2013 waar een akkoord is bereikt over de meerjarenbegroting van de EU. 

Op 15 november 2012 vond een algemeen overleg plaats met de minister van Buitenlandse Zaken over onder andere de stand van zaken in de onderhandelingen over het MFK die ook op de agenda van de Raad Algemene Zaken van 20 november 2012 stond. 

De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken heeft op 2 november 2012 een vierde kwartaaloverzicht van de stand van zaken in de onderhandelingen over het MFK aan de Tweede Kamer gestuurd. 

De Tweede Kamercommissies voor Europese Zaken, Buitenlandse Zaken en Financiën hebben op 10 oktober 2012 een algemeen overleg gevoerd met de minister van Buitenlandse Zaken over de Raad Algemene Zaken van 16 oktober 2012. Hierbij kwam ook de Meerjarenbegroting 2014-2020 aan bod. De minister herhaalde hierbij dat de regering vasthoudt aan een minimale verlaging van 100 miljard van de 1000 mijard die voorzien zijn, men wil vasthouden aan de Nederlandse korting en minimaal behoud van de perceptiekostenvergoeding van 25%. 

Voorafgaand aan de Raad Algemene Zaken van 24 september 2012 heeft de Tweede Kamer een schriftelijk overleg gevoerd met de minister en staatssecretaris van Buitenlandse Zaken waarin vragen werden gesteld over onder ander het systeem van de Eigen Middelen en de positie van het Europees Parlement in de onderhandelingen. 

Op 3 september 2012 is een verslag schriftelijk overleg vastgesteld tussen de commissie voor Europese Zaken en de minister en de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken over het verslag van de Raad Algemene Zaken d.d. 24 juli 2012 en de geannoteerde agenda van de Informele Raad Algemene Zaken d.d. 30 augustus 2012. Er werden onder andere vragen gesteld over de structuurfondsen en de financiële transactietaks (FTT, zie E110050).

In het kader van het parlementair behandelvoorbehoud Meerjarig Financieel Kader van de EU voor de periode 2014-2020 (MFK) heeft het kabinet toegezegd de Tweede Kamer - in aanvulling op de reguliere informatievoorziening - ten minste ieder kwartaal te informeren over de onderhandelingen. Het derde kwartaaloverzicht heeft betrekking op de periode april tot en met juli  en werd op 29 augustus 2012 verstuurd.

Voorafgaand aan de raad Algemene Zaken van juli 2012 werd op 20 juli 2012 een verslag schriftelijk overleg vastgesteld waarin diverse fracties vragen hebben gesteld over de meerjarenbegroting en het verloop van de onderhandelingen. 

Op 21 juni 2012 vond een algemeen overleg plaats over het verslag van de Raad Algemene Zaken in mei en de agenda van de Raad Algemene Zaken in juni 2012.

Tijdens een algemeen overleg op 31 mei 2012 met de staatssecretaris voor Buitenlandse Zaken werd uitvoerig gesproken over de stand van zaken in de onderhandelingen over het Meerjarig Financieel Kader.

Op 16 mei 2012 hebben de commissies voor Europese Zaken en Buitenlandse Zaken schriftelijk overleg gevoerd met de bewindspersonen voor Buitenlandse Zaken over onder andere de Raad Algemene Zaken van april en mei 2012. De staatssecretaris liet hierin onder andere weten dat de eerder genoemde onderhandelingsboxen vlak voor de bespreking in de Europese Raad van juni openbaar gemaakt zullen worden. Voor de Europese Raad van juni zullen die onderhandelingsboxen bekend zijn en als voorstel op de agenda staan.

De commissie Financiën heeft op 11 mei 2012 een schriftelijk overleg met de minister van Financiën gevoerd over onder andere de Raad Economische en Financiële Zaken van maart en mei 2012. Op een vraag over een meerderheid tegen het voorstel van de Europese Commissie laat de minister weten dat over het MFK in de Raad met unanimiteit wordt besloten. Het was al snel duidelijk dat die unanimiteit niet bereikt zal worden op grond van het voorliggende voorstel van de Commissie. Over hoe het MFK moet worden aangepast zodanig dat die unanimiteit wel bereikt wordt, is op dit moment onderwerp van onderhandelingen tussen de lidstaten. Die onderhandelingen vinden op politiek niveau plaats in de Raad Algemene Zaken (RAZ). De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken informeert de Kamer over deze bijeenkomsten.

De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken stuurde op 17 april 2012 een overzicht van de stand van zaken in de onderhandelingen over het MFK naar de Kamer. Deze wordt op 31 mei 2012 besproken.

De Tweede Kamercommissies voor Europese Zaken en Buitenlandse Zaken hebben op 22 maart 2012 een algemeen overleg gevoerd met de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken over de geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken van 26 maart 2012.

Naar aanleiding van de Raad Algemene Zaken van 27 januari 2012 hebben de leden van de commissie voor Europese Zaken een schriftelijk overleg gevoerd met de minister en staatssecretaris van Buitenlandse Zaken. Het kabinet herhaalt onder andere dat wordt ingezet op een sobere en moderne EU- begroting. De hoofddoelstelling van het kabinet is een substantiële vermindering van de Nederlandse afdrachten. Het kabinet is van mening dat ambitieus Europees beleid ook mogelijk is met een soberder begroting. Het gaat er om slimme keuzes te maken: niet méér, maar béter uitgeven.

De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken heeft conform afspraken daarover op 23 december 2011 een stand van zaken in de onderhandelingen over het MFK 2014-2020 naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin worden de ontwikkelingen per uitgavencategorie besproken, alsmede de eigen middelen en de verantwoording EU-middelen en het financieel reglement. Deze stand van zaken plus een verslag van de Raad Algemene Zaken van 5 december 2011 zullen naar verwachting besproken worden tijdens een algemeen overleg voorafgaand aan de Raad Algemene Zaken dat waarschijnlijk op 24 januari 2012 plaatsvindt.

De geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken van 5 december 2011 werd besproken tijdens een Algemeen Overleg met de minister van Buitenlandse Zaken dat plaatsvond op 30 november 2011.

Op 28 september 2011 heeft de commissie voor Europese Zaken een brief gestuurd aan de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, in afschrift aan de minister van Financiën, met afspraken die zijn gemaakt tijdens een algemeen overleg op 27 september 2011 over het bijzondere politieke belang van het voorstel Verordening van de Raad tot bepaling van het MFK voor de jaren 2014-2020, COM(2011)398PDF-document.

Op 27 september 2011 vond er in de Tweede Kamer (TK) een algemeen overleg plaats tussen de commissies voor Europese Zaken en Financiën en de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken over het MFK. Het overleg is bedoeld om afspraken te maken over de wijze waarop de regering de TK van informatie zal voorzien gedurende de (langdurige) onderhandelingen over de EU-meerjarenbegroting.

De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken heeft de Tweede Kamer op 22 september 2011 een brief gestuurd over de wijze waarop de staatssecretaris de Kamer zal informeren over de voortgang van de onderhandelingen over het MFK. De staatssecretaris geeft aan dat de Raad Algemene Zaken (RAZ) als forum voor horizontale EU-aangelegenheden de politieke regie heeft in de onderhandelingen over het MFK. Dit onderwerp zal de komende anderhalf jaar naar verwachting voor nagenoeg iedere RAZ geagendeerd worden.

Dit garandeert een regelmatige en structurele informatievoorziening aan de Kamer via de Algemene Overleggen voorafgaande aan de RAZ en de verslagen van de RAZ achteraf, aldus de staatssecretaris.

De commissie voor Europese Zaken heeft op 30 juni 2011 besloten de Kamer te adviseren een behandelvoorbehoud te plaatsen op het wetgevende voorstel over het Meerjarig Financieel Kader. De Tweede Kamer heeft hier op diezelfde dag plenair mee ingestemd en een brief verstuurd aan de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken om de regering op de hoogte te stellen van het behandelvoorbehoud. De commissie EUZA wil uiterlijk 29 september 2011 een algemeen overleg houden over het behandelvoorbehoud.


Standpunt Nederlandse regering

Op 2 september 2011 hebben de ministers van Buitenlandse Zaken en Financiën en de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken de kabinetsreactie op de voorstellen van de Europese Commissie voor het Meerjarig Financieel Kader van de EU voor de periode 2014-2020 aan de Kamers gestuurd.

De regering heeft aanzienlijke bezwaren ten aanzien van de voorgestelde groei van de EU-begroting. Zij geeft aan het noodzakelijk te achten dat in tijden van bezuinigingen ook de Europese begroting een bijdrage levert aan het onder controle brengen van de overheidsuitgaven in de lidstaten. De regering heeft aangegeven samen met gelijkgestemde lidstaten in te zetten op een reductie van het uitgavenplafond.  

Tevens is de regering zeer kritisch over de voorgestelde afdrachtcorrectie voor Nederland. Volgens de regering is deze netto aanzienlijk lager dan de huidige afdrachtenkorting, die na 2013 vervalt. Daar de Nederlandse inzet gericht is op een substantiële vermindering van de afdrachten, is de voorgestelde correctie ten aanzien van de omvang van het MFK volgens de regering onacceptabel.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Binnen de Europese begroting vormt het Meerjarig Financieel Kader (MFK) de meerjarenbegrotingen van de EU. Het doel van het MFK is om de continuïteit in het begrotingsproces te vergroten; het onderhavige voorstel ziet op de periode van 2014 - 2020. Voor ieder begrotingsjaar wordt de maximale hoogte van de begroting bepaald, alsook de verdeling van de middelen over de hoofdthema's van het beleid.

Met betrekking tot de inkomsten beoogt de Europese Commissie de financiering van de EU-begroting te veranderen. Thans bestaan hiervoor vier zogenaamde eigen middelen (douaneheffingen, landbouwheffingen, afdrachten op basis van een BTW-grondslag en ten slotte afdrachten naar rato van het Bruto Nationaal Inkomen -BNI- van lidstaten). De Commissie stelt voor dat de bestaande afdracht op basis van een BTW-grondslag komt te vervallen, en dat daarvoor twee nieuwe eigen middelen in de plaats komen: een financiële transactiebelasting (zie voor het voorstel dossier E110050) en een nieuw BTW-middel. De Commissie wil hiermee de in haar ogen noodzakelijke autonomie van de financiering van de begroting versterken en zodoende vermijden dat lidstaten te veel nadruk leggen op hun afdrachten en netto positie.

Nieuw is ook dat alle bestaande correcties en kortingen zouden komen te vervallen, waarvoor een correctiemechanisme in de plaats zou komen. Dit correctiemechanisme voorziet in een forfaitair bedrag dat op de BNI-afdrachten in mindering mag worden gebracht.

Op het terrein van de uitgaven legt het door de Commissie voorgestelde MFK 2014 - 2020 nieuwe accenten die financiering moeten bieden aan de (nieuwe) prioriteiten van de EU. De Commissie plaatst het MFK daarbij met nadruk in het kader van de Europa 2020-strategie en stelt voor om meer middelen toe te wijzen aan onderzoek en innovatie, onderwijs en ondersteuning van het Midden- en Kleinbedrijf (MKB). Vanuit dezelfde achtergrond worden investeringen in infrastructuur voorgesteld, teneinde de concurrentiekracht en de interne markt te versterken. Zo stelt de Commissie bijvoorbeeld een nieuw fonds voor, de financieringsfaciliteit voor Europese verbindingen (Connecting Europe Facility), gericht op pan-Europese vervoers- energie en ICT-projecten. Verder wordt meer geld gestoken in bijvoorbeeld de verduurzaming van de landbouw en het externe optreden van de Europese Unie.

In vergelijking met het huidige MFK stelt de Commissie een duidelijke reële groei van de begroting voor, zeker wanneer rekening wordt gehouden met de uitgaven die vanaf 2014 buiten het MFK zouden worden geplaatst, terwijl zij er nu nog onder vallen.


Behandeling Raad

Tijdens de Raad Algemene Zaken op 22 april 2013 spraken vrijwel alle lidstaten zich uit voor een snelle afronding van de onderhandelingen tussen de Raad en het Europees Parlement (EP), bij voorkeur nog voor het einde van het Iers voorzitterschap. Nederland gaf aan de onderhandelingen over de aanvullende begroting 2013 in principe te zien als een proces dat los staat van de onderhandelingen over het MFK. Daarbij erkende Nederland de politieke realiteit dat deze twee lastige onderwerpen met verbonden zouden kunnen worden, alleen al omdat het EP daarop inzet.

Tijdens de Europese Raad op 7-8 februari 2012 zijn raadsconclusiesPDF-document aangenomen over de meerjarenbegroting van de EU. 

Het onderwerp staat op de agenda van de Raad Algemene Zaken (RAZ) van 4 februari 2013 omdat er op 7 februari 2013 een Europese Raad plaatsvindt over het MFK. Pas na de RAZ zal een aangepast voorstel (onderhandelingsbox) beschikbaar komen. Daarbij is de stand van zaken van na de Europese Raad van november het uitgangspunt. De Nederlandse inzet blijft onveranderd. 

In het verslag van de Europese Raad van 22-23 november 2012 laat de minister van Buitenlandse Zaken onder andere weten dat tijdens de plenaire bespreking op de tweede dag de staatshoofden en regeringsleiders lieten weten dat de toenadering onvoldoende was voor het bereiken van een akoord. Een aantal lidstaten waaronder Nederland vond dat het voorstel nog tot teveel uitgaven zou leiden, dat die eerst beneden bijgesteld zouden moeten worden voordat deze lidstaten met een nieuwe begroting zouden kunnen instemmen. De werkzaamheden om begin volgend jaar een akkoord te bereiken worden nu voortgezet door de Voorzitter van de Raad en de Voorzitter van de Europese Commissie. 

De minister van Buitenlandse Zaken stuurde op 21 november 2012 reeds een verslag van de Raad Algemene Zaken van daags ervoor. Hierin valt onder andere te lezen dat uit het overleg van de Europese ministers eens te meer bleek dat de posities van lidstaten nog sterk uiteenlopen. Op de verschillende inhoudelijke punten zijn er geen wijzigingen in het krachtenveld ten opzichte van de situatie zoals geschetst in de laatste kwartaalrapportage (d.d. 2 november, Kamerstuk 32 833, nr. 9). 

In de geannoteerde agenda van de Europese Raad die de minister van Buitenlandse Zaken op 16 november 2012 heeft aangeboden aan de Kamer staat te lezen dat het kabinet de Nederlandse inzet ten dele terugziet in de laatste onderhandelingsbox. Er staan echter ook elementen in de onderhandelingsbox waar het kabinet niet mee kan instemmen. Zo gaat het plafond nog onvoldoende omlaag, is het laatste voorstel voor de Nederlandse korting onvoldoende, wordt de perceptiekostenvergoeding verlaagd en wordt er onvoldoende actie ondernomen om te komen tot substantiële bezuinigingen op de administratieve uitgaven van de EU. Deze onderhandelingsbox is wat het kabinet betreft dan ook nog niet voldoende om in te kunnen stemmen met een deal

Op 9 november 2012 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken naar het parlement. Hierin wordt onder andere vermeld dat de Nederlandse regering zal vasthouden aan een substantieel lagere afdracht aan de EU-begroting door bezuinigingen van ruim 100 miljard euro op het oorspronkelijke Commissievoorstel, handhaving van de Nederlandse korting en handhaving van de perceptiekostenvergoeding.

Op 29 oktober 2012 werd een nieuwe onderhandelingsboxPDF-document gepubliceerd. Ter voorbereiding op de Europese Raad van november zal ER-voorzitter Van Rompuy in de week van 5 november 2012 bilaterale hoogambtelijke consultaties houden met alle lidstaten. Op basis hiervan zal een nieuwe onderhandelingsbox worden voorbereid voor de Raad Algemene Zaken van 20 november 2012.

Het Voorzitterschap liet weten na de Europese raad van 18-19 oktober 2012 een nieuwe onderhandelingsbox te publiceren. 

Tijdens een informeel ministerieel ontbijt voorafgaand aan de Raad Algemene Zaken van 16 oktober 2012 heeft de Nederlandse regering wederom de hoofdinzet ten aanzien van de meerjarenbegroting benadrukt:

-een moderne en sobere EU-begroting;

-een substantieel lagere afdracht aan de EU-begroting door bezuinigingen van ruim 100 miljard euro op het oorspronkelijke Commissievoor-stel;

-handhaving van de Nederlandse korting op het huidige niveau en; -handhaving van de perceptiekostenvergoeding op 25%1.  

De Raad Algemene Zaken heeft zich op 24 september 2012 gebogen over een nieuwe onderhandelingsboxPDF-document. Het Voorzitterschap zal de opmerkingen van de delegaties gebruiken om de onderhandelingsbox dusdanig aan te passen dat deze tegemoet komt aan de diverse standpunten van de Lidstaten. Op 16 oktober en 20 november 2012 komt de Raad Algemene Zaken nog bijeen voordat men een akkoord wil bereiken tijdens de Europese Raad van 22-23 november 2012.

De Voorzitter van de Europese Raad hoopt na de Europese Raad van 18-19 oktober 2012 bilaterale consultaties te kunnen houden aan de hand van een herziene onderhandelingsbox waarin dit keer ook cijfers verwerkt zullen zijn. 

De informele Raad Algemene Zaken op 30 augustus 2012 heeft aan de hand van een issues paperPDF-document van het Cypriotische voorzitterschap een discussie gevoerd over het Meerjarig Financieel Kader voor de Europese Unie 2014-2020 (MFK). Gebaseerd op deze discussie zal het Voorzitterschap in september een nieuwe onderhandelingsbox presenteren. Volgens het verslag van het ministerie van Buitenlandse Zaken spraken veel landen zich uit tegen het gebruik van kortingen.

Het Verenigd Koninkrijk,Denemarken en Nederland gaven aan niet akkoord te kunnen gaan met een uitkomst die de bestaande excessieve netto-posities niet corrigeert en zullenderhalve vasthouden aan bestaande substantiële afdrachtskortingen. Veel landen spraken zich uit tegen nieuwe Eigen Middelen zoals een financiële transactiebelasting of een Europese BTW-belasting. Enkele landen steunen deze voorstellen van de Europese Commissie, omdat zij menen dat de Europese Unie zelf Eigen Middelen moet kunnen heffen.   

Het Cypriotische voorzitterschap gaf tijdens de Raad Algemene Zaken van 24 juli 2012 een toelichting op de werkwijzePDF-document voor het komende half jaar ten aanzien van de MFK-onderhandelingen laat de minister van Buitenlandse Zaken in het verslag weten. In lijn met de ambitie van de Europese Raad is de inzet van het voorzitterschap gericht op afronding van de onderhandelingen voor het einde van 2012. De informele Raad Algemene Zaken van 30 augustus a.s. aan de hand van een reflectienotitie inventariseren welke knopen moeten worden doorgehakt

In de conclusies van de Europese Raad die op 28 en 29 juni 2012 plaatsvond staat te lezen dat het onderhandelingspakket verder zal worden verfijnd om uiterlijk eind 2012 een akkoord te bereiken, waarbij het beginsel zal worden aangehouden dat er geen akkoord is zolang niet over alles een akkoord is bereikt. De werkzaamheden met betrekking tot de betreffende wetteksten moeten worden opgevoerd met het oog op een spoedige aanneming ervan volgens de in het Verdrag vastgestelde procedures. Alle bevoegde instellingen wordt verzocht om in dit proces nauw samen te werken overeenkomstig de in het Verdrag vastgelegde bevoegdheden.

De Raad Algemene Zaken heeft op 26 juni 2012 wederom een oriënterend debat gevoerd over diverse onderdelen van het Meerjarig Financieel Kader voor de Europese Unie 2014-2020 (MFK). De onderhandelingen daarover vonden plaats op basis van de door het Deense voorzitterschap opgestelde onderhandelingsbox. Deze onderhandelingsbox zal uiteindelijk moeten dienen als basis voor een akkoord binnen de Raad.

Er werd geconcludeerd dat de onderhandelingsbox nog niet voor alle lidstaten als basis voor verdere onderhandelingen kan dienen omdat er nog veel elementen inzitten die niet door alle lidstaten geaccepteerd kunnen worden. Omdat dit door veel lidstaten wordt onderschreven kan de box uitendelijk wel als basis dienen waarvoor het motto geldt; 'nothing is agreed until everything is agreed'.

Ook voor de Nederlandse regering geldt dat er nog veel elementen in de onderhandelingsbox zitten die het niet kan steunen. Aan de andere kant bevat het volgens het verslag ook handvatten voor modernisering van het MFK en voor besparingen op het MFK-plafond. Bovendien is de voor Nederland belangrijke optie opgenomen voor behoud van de huidige afdrachtenkorting. Daarom heeft ook Nederland aangegeven de onderhandelingsbox als de basis te zien voor verdere onderhandelingen en heeft het aandacht gevraagd voor die elementen die Nederland het belangrijkst vindt voor de vervolgonderhandelingen.

Net als de Europese Commissie sprak een reeks delegaties zich uit voor de ambitie om aan het einde van dit jaar de MFK-onderhandelingen af te ronden, althans de onderhandelingen tussen de lidstaten in de (Europese) Raad. Daarna volgen nog de onderhandelingen met het Europees Parlement.

De betrokken bewindspersonen hebben tijdens een informele Raad Algemene Zaken op 10 en 11 juni 2012 ook gesproken over het MFK. De laatste versie van de onderhandelingsbox werd hier besproken. In deze nieuwe onderhandelingsbox had Denemarken onder andere tekst opgenomen over de behandeling van de RAL (reste à liquider ) en had het alle fondsen onder het MFK gebracht (met uitzondering van het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) en het flexibiliteitsinstrument). Dit leverde de Deense Voorzitter van de EU veel kritiek op van de kant van de Cohesielanden en de Europese Commissie. Veel landen uit de groep gelijkgezinden, waaronder Nederland, vonden de tekst over de RAL echter niet ver genoeg gaan en wilden ook het EOF en het flexibiliteitsinstrument onder het MFK plaatsen. De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken pleitte tijdens deze informele raad ook voor een MFK-plafond dat 100 miljard euro lager ligt dan de Commissie heeft voorgesteld en gaf aan dat een korting die lager is dan de korting die Nederland nu ontvangt niet acceptabel is.

Op 29 mei 2012 vond een Raad Algemene Zaken plaats. Er is voor het eerst gesproken over de hele onderhandelingsbox waaronder de Eigen Middelen (zie hiervoor ook dossiers E110073 en E110074). In deze onderhandelingsbox worden geen bedragen genoemd. Tijdens de informele RAZ op 10 en 11 juni a.s. is een tweede ronde reacties voorzien op de complete onderhandelingsbox.

Het is de ambitie van het Deense voorzitterschap om uitsluitend de inhoud en structuur van de onderhandelingsbox, dus zonder cijfers, aan de Europese Raad (ER) van 28 - 29 juni voor te leggen. Het Cypriotisch voorzitterschap zal vervolgens, in samenwerking met de voorzitter van de ER, in de tweede helft van dit jaar de cijfers moeten invullen.

Tijdens Raad Algemene Zaken (RAZ) van 24 april 2012 werd een discussie gevoerd over de door het Deense voorzitterschap opgestelde zogenaamde 'onderhandelingsbox'. De Raad besprak voor de eerste keer de onderdelen Cohesiebeleid, het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en de Connecting Europe Facility voor infrastructuur. De andere onderdelen van de onderhandelingsbox (onderzoek, innovatie & onderwijs, veiligheid & justitie, extern beleid en administratieve uitgaven) kwamen tijdens de RAZ van 26 maart 2012 al aan de orde.

worden volgens de geannoteerde agenda van het ministerie van Buitenlandse Zaken de eerste concept-onderdelen van de zogenaamde 'onderhandelingsbox' voor de structuurfondsen, de Connecting Europe Facility (CEF) en het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) besproken. De 'onderhandelingsbox', waaraan thans onder leiding van het Deense voorzitterschap wordt gewerkt, vormt in feite de basis van een conceptakkoord binnen de Raad. Per categorie worden daarin de belangrijkste uitgangspunten, toewijzingsformules en plafonds weergegeven alsook de afspraken ten aanzien van de Eigen Middelen.

Tijdens de informele Ecofin Raad van 30 en 31 maart 2012 vond een oriënterend debat plaats over het MFK 2014-2020. Deze discussie moet ook bijdragen aan het invullen van de zogenaamde onderhandelingsbox over het MFK en een nieuw Eigen Middelen Besluit (zie ook de geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken van 26 maart 2012).  De belangrijkste boodschap van Nederland tijdens deze Raad was dat het Commissievoorstel minimaal 100 miljard (in betalingen 2011 prijzen) te hoog is en dat Nederland de huidige korting minimaal wenst te behouden, evenals de huidige perceptiekostenvergoeding. Verder hecht Nederland eraan dat alle fondsen binnen het MFK worden ondergebracht (in het Commissievoorstel zijn grote projecten buiten het MFK geplaatst). Voor Nederland is deze inzet belangrijk om de hoofddoelstelling, een substantiële vermindering van de afdrachten, te realiseren, maar ook om de relatieve netto-positie ten opzichte van vergelijkbare landen te verbeteren. Wat betreft het nieuwe Eigen Middelen Besluit heeft de Nederlandse regering aangegeven geen voorstander te zijn van nieuwe eigen middelen, net als enkele andere lidstaten. De regering hecht eraan dat een eventuele financiële (transactie)belasting niet ingezet wordt als eigen middel en ziet vooralsnog geen voordelen in het nieuwe BTWvoorstel.

Tijdens de Raad Algemene Zaken (RAZ) van 26 maart 2012 is de door het Deense voorzitterschap voorgestelde 'onderhandelingsbox' voor het Meerjarig Financieel Kader (MFK) besproken. Zoals reeds aangekondigd, spitste de discussie zich toe op een aantal specifieke onderdelen van deze onderhandelingsbox:

  • Categorie 1 : het deel onderzoek, onderwijs & innovatie. Over het deel structuurfondsen en infrastructuur zal tijdens de RAZ van april worden gesproken;
  • Categorie 3 : veiligheid en justitie (inclusief immigratie, asiel & grensbewaking) en burgerschap;
  • Categorie 4 : extern beleid;
  • Categorie 5 : administratieve uitgaven.

Daarnaast is volgens het verslag van het ministerie van Buitenlandse Zaken als horizontaal thema gesproken over de vraag welke fondsen binnen en buiten het MFK geplaatst moeten worden.

De Raad Algemene Zaken op 27 januari 2012 heeft gediscussieerd over het MFK voor de Europese Unie 2014-2020 (MFK). De discussie was erop gericht een beter beeld te krijgen van de diverse standpunten van de EU-lidstaten in de onderhandelingen. In het verslag van het ministerie van Buitenlandse Zaken d.d. 31 januari 2012 valt onder andere te lezen dat veel lidstaten tegen kortingen op de Eigen Middelen zijn. Het kabinet heeft aangegeven er vanuit te gaan minimaal de huidige korting te behouden en ook een verlaging van de perceptiekostenvergoeding niet te accepteren. Er was weinig steun voor de nieuwe Eigen Middelen (Financial Transaction Tax -dossier E110074 - en BTW -dossier E110073 ) die door de Commissie zijn voorgesteld.  

Het Voorzitterschap heeft op 6 januari 2012 een document aangeboden aan alle permanente vertegenwoordigers van de parlementen waarin raadswerkzaamheden met betrekking tot het MFK 2014-2020 in het eerste semester van 2012 worden vermeld. De Raad Algemene Zaken (RAZ) zal verantworodelijk blijven voor de onderhandelingen over dit dossier en deze zal eind januari 2012 weer plaatsvinden.

Tijdens de Raad Algemene Zaken op 5 december 2011 werd een voortgangsrapport van het Pools Voorzitterschap besproken. Het inkomende Deense Voorzitterschap van de EU heeft de intentie geuit de technische verkenning van de voorstellen voort te zetten voordat geprobeerd gaat worden de verschillen tussen de standpunten van de lidstaten te verkleinen. Het beoogde doel is dat het MFK eind 2012 wordt aangenomen.

Volgens de geannoteerde agenda voor deze Raad zou de Nederlandse regering daarbij vooral bezien of het zich kan herkennen in het door het voorzitterschap geschetste beeld van de onderhandelingen tot nu toe.

In het kwartaaloverzicht dat conform afspraak met de Tweede Kamer (zie paragraaf Tweede Kamer) vóór kerst zal worden verstuurd, zal de regering uitgebreid terugkomen op de stand van zaken in de onderhandelingen.

De Raad Algemene Zaken van 15 november 2011 heeft een beleidsdebat gevoerd over het MFK 2014-2020 waarbij de focus lag op de volgende aspecten van dit voorstel:

  • Economische, sociale en territoriale cohesie
  • De 'Connecting Europe' facility
  • Het Gemeenschappelijk Landbouw- en Visserijbeleid

Het Voorzitterschap heeft te kennen gegeven dat de uitkomsten dit debat plus het werk dat dusver is verricht zal worden aangeboden in een rapport dat tijdens de Raad van 5 december aanstaande zal worden gepresenteerd. De onderhandelingenfase zal naar verwachting in januari starten wanneer Denemarken het Voorzitterschap van de EU overneemt.

Op 3 oktober 2011 hebben de Europese ministers van Werkgelegenheid in het licht van de komende bespreking van de begroting van de Unie voor de periode 2014-2020 van gedachten gewisseld over de vraag hoe het Europees Sociaal Fonds een onderdeel zou kunnen worden van een meer prestatiegericht EU-cohesiebeleid; daartoe moet de klemtoon worden verlegd van ontvangsten en uitgaven naar efficiënte beleidsdoelstellingen.

Uit het verslag van de Raad Buitenlandse Zaken (RAZ) van 12 september 2011 blijkt dat Nederland, met andere lidstaten, erop aan heeft gedrongen dat alle Europese uitgaven onder het Meerjarig Financieel Kader (MFK) gebracht worden. Dit bevordert de transparantie en maakt een volledige belangenafweging mogelijk. De Commissie stelt echter voor om bepaalde uitgaven buiten het MFK te plaatsen.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Het Europees Parlement heeft op 13 maart 2013 een resolutie aangenomen ten aanzien van de conclusies van de Europese Raad over het MFK. 

Op 19 februari 2013 hebben enkele Vooraanstaande leden van het Europees Parlement (EP) in een debat met Europese Raadsvoorzitter Herman van Rompuy en Commissievoorzitter José Manuel Barroso de toon gezet voor de onderhandelingen met de Raad van de EU over de Europese meerjarenbegroting voor 2014-2020.

Er heerst onder de europarlementariërs grote ontevredenheid over het tussen de lidstaten bereikte begrotingscompromis voor de komende jaren. Het EP moet een akkoord uiteindelijk goedkeuren. 

Het politieke akkoord moet nu in wetgeving worden vertaald en ter goedkeuring worden voorgelegd. 

Tijdens de plenaire vergadering op 23 oktober 2012 heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen ten aanzien van het MFK 2014-2020. Men is onder andere van mening dat de toekomstige budgetten voor onderzoek en concurrentievermoegen verhoogd moeten worden zoals unaniem beloofd door de regeringsleiders tijdens de Europese Raad in juni 2012. 

Op 13 juni 2012 heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen ten aanzien van het Meerjarig Financieel Kader. De Europarlementariërs zijn onder andere van mening dat de Europese Unie een stevige begroting nodig heeft om haar politieke doelen halen. De begrotingsregels moeten flexibel genoeg zijn om in te spelen op nieuwe uitdagingen en urgenties. Daarnaast moeten de bijdragen uit de nationale begrotingen plaats maken voor echte eigen middelen voor de Europese begroting. Met de stemming tijdens de plenaire sessie is de rol van de Special Policy Challenges Committee (SURE) uitgespeeld, maar het Europees Parlement is nog steeds betrokken met de discussies over de toekomst van het budget. 

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling in Comité van de Regio's

Tijdens de plenaire zitting van 14-15 december 2011 (gepubliceerd februari 2012) heeft het Comité van de Regio's een advies vastgesteld over de meerjarenbegroting van de Europese Unie na 2013. Hierin verzoekt het Comité onder andere meer flexibileit en een sterkere rol voor de regio's en steden in de ontwikkeling van operationele programma's. 


Behandeling EESC

Op 24 mei 2012 (gepubliceerd op 31 juli 2012) heeft het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) een advies vastgesteld over de meerjarenbegroting van de EU. Hierin benadrukt het EESC dat het budget dusdanig opgesteld dient te worden dat de Europese Unie in staat is om te gaan met nog komende uitdagingen.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Tijdens de plenaire vergadering van de COSAC in oktober 2011 ging veel aandacht uit naar het Meerjarig Financieel Kader (MFK) 2014-2020. In dit verband werd gesproken over de EU begroting en over de toekomst van het cohesiebeleid. Deze discussie was gebaseerd op de antwoordenPDF-document die lidstaten hebben gegeven op de questionnaire ten behoeve van het 16th Bi-annual ReportPDF-document.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen