Verslag van de vergadering van 2 februari 2016 (2015/2016 nr. 18)
Aanvang: 14.02 uur
Status: gerectificeerd
Stemming Deregulering beoordeling arbeidsrelaties
Aan de orde is de stemming in verband met het wetsvoorstel Wijziging van enkele belastingwetten en enkele andere wetten ten behoeve van het afschaffen van de Verklaring arbeidsrelatie (Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties) (34036).
(Zie vergadering van 26 januari 2016.)
De voorzitter:
Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen vooraf.
De heer Ganzevoort i (GroenLinks):
Voorzitter. De afschaffing van de VAR lijkt zo'n simpele ingreep. De intentie om misbruik van de vrijwaring te stoppen kan alleen maar aanspreken. Het debat heeft ons echter niet ervan overtuigd dat dit de enige of de beste manier is om kwetsbare opdrachtnemers te beschermen tegen uitbuiting en schijnconstructies. Het heeft bovendien de vraag opengelaten wat de schadelijke effecten van het nieuwe stelsel zouden kunnen zijn en welke nieuwe onzekerheden voor zzp'ers ontstaan. Ten slotte ontbreekt vooralsnog een fundamentele gedeelde visie op de toekomst van de arbeidsmarkt. De fractie van GroenLinks vindt het daarom niet het juiste moment en niet het juiste middel en stemt tegen.
De heer Van Rij i (CDA):
Mevrouw de voorzitter. De CDA-fractie heeft zich kritisch opgesteld met betrekking tot het wetsvoorstel Deregulering arbeidsrelaties. Die kritiek heeft zich toegespitst op drie punten: de rechtszekerheid, de handhaving en de uitvoering. De CDA-fractie heeft de steun aan dit wetsvoorstel dan ook gekoppeld aan drie belangrijke voorwaarden: 1) zekerheid vooraf voor de zzp'er en de opdrachtgever, 2) een normaal handhavingsbeleid gericht op misbruik en 3) een langere overgangstermijn waarbij er nog een hoop gecommuniceerd moet worden. De staatssecretaris heeft op alle drie de punten belangrijke toezeggingen gedaan tijdens het debat van vorige week. Hem wacht een enorme uitdaging om de onrust weg te nemen die er nog steeds is onder zzp'ers. Hij zal met name op het punt van de zekerheid vooraf door middel van modelovereenkomsten en sectorvoorbeeldovereenkomsten zijn afspraak gestand moeten doen. Wij gaan ervan uit dat hij, zoals toegezegd, aan het einde van het jaar aan het parlement zal rapporteren hoe het door hem in te stellen panel van onafhankelijke deskundigen een oordeel zal vellen over die modelovereenkomsten en sectorvoorbeeldovereenkomsten. Wij zijn dan ook bereid om hem het voordeel van de twijfel te geven; wij steunen het wetsvoorstel.
De heer Köhler i (SP):
Voorzitter. De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties biedt de kans om op te treden tegen een deel van het verschijnsel schijnzelfstandigheid, waarbij cao-lonen en sociale premies worden ontdoken. Door het afschaffen van de VAR wordt het mogelijk om opdrachtgevers die eigenlijk werkgevers zijn, aansprakelijk te stellen. Of de wet ook gaat werken, hangt erg af van de wijze van invoering. Daarover heeft de staatssecretaris veel toezeggingen gedaan, ook aan onze fractie. Voor ons weegt daarbij zwaar dat bij de nieuwe procedures zo veel mogelijk openheid zal worden betracht. Dat biedt de kans om nieuwe schijnconstructies tegen te gaan.
Dit alles afwegende zal de fractie van de SP voor de wet stemmen.
De heer Rinnooy Kan i (D66):
Dank u wel voor deze herkansing, voorzitter. Ik had reden om eerder het woord te vragen, juist vanwege de naamgeving, die inderdaad de inhoud van de motie niet helemaal weerspiegelde. U hebt die zelf al willen corrigeren. Ik benut deze gelegenheid graag om nog eens de zorgen van de fractie van D66 over dit wetsvoorstel kort samen te vatten. Zorgen die eigenlijk al zijn verwoord tijdens het debat zelf en die tijdens de naweeën van de politieke discussie zichtbaar zijn geworden en die in ieder geval mij de afgelopen weken veel drukte hebben opgeleverd met heel veel post van buitengewoon bezorgde betrokkenen, zowel zzp'ers als hun opdrachtgevers.
Die post en al die reacties bevestigden de grote nervositeit en onzekerheid — vele woordvoerders verwezen er al eerder naar — onder de betrokkenen: zonder enige twijfel voor het overgrote deel volstrekt bonafide zzp'ers en opdrachtgevers. Zij hebben te maken met wezenlijke bezorgdheid en onzekerheid over wat hun te wachten staat onder dit regime. Voor mijn fractie is er heel veel reden om met al deze betrokkenen buitengewoon bezorgd te zijn over de effecten van deze nieuwe wet op de kwaliteit en de kwantiteit van de wetgeving en op de werkgelegenheid voor zelfstandigen. Dat zou juist diegenen kunnen raken die in deze tijden zo veel moeite hebben om het hoofd boven water te houden. Zij dreigen hiervan de dupe te worden. Juist die gerede twijfel over de noodzaak van de wet zelf, juist de inschatting dat, als er al een groot probleem zou zijn, wel degelijk een aanpak denkbaar is met een verbeterde handhaving in het huidige regime als uitgangspunt, leidt D66 ertoe om die twijfels niet opgelost te achten en om tegen de wet te stemmen.
De voorzitter:
Dank, mijnheer Rinnooy Kan, maar een stemverklaring is meestal iets beknopter van aard. Ik heb het deze keer maar zo gelaten.
Het woord is aan de heer Van Rooijen.
De heer Van Rooijen i (50PLUS):
Voorzitter. In het debat in eerste termijn heb ik in antwoord op vragen van de collega's Ganzevoort en Van de Ven aangegeven dat de VAR niet handhaafbaar is. We hebben daarbij ook overigens gewezen op uitvoeringsproblemen bij de DBA-regeling, ook gelet op de nieuwe onzekerheden. Ik voeg er nog aan toe dat wij zorgen hebben over de discrepantie tussen het fiscale en civiele recht en over een nieuwe ontwijkingsroute via de omweg van de bemiddeling. Vooral de kleine, zwakke zzp'er zou dan de dupe kunnen worden. Onze fractie zal, alles afwegend, voor het wetsontwerp stemmen, vanwege de niet handhaafbare vrijwaring van de opdrachtgever in de VAR.
De heer Ten Hoeve i (OSF):
Voorzitter. De bedoeling van het wetsvoorstel is het bestrijden van schijnzelfstandigheid. Dat is een goed doel. De staatssecretaris heeft mij ervan overtuigd dat dit wetsvoorstel hanteerbaar is in dat opzicht en meer succes kan hebben dan de huidige VAR-regeling. Ik zal daarom voor het wetsvoorstel stemmen, maar wel met de opmerking dat naar mijn gevoel vooral het criterium van de gezagsverhouding weinig eenduidig is. Als de Belastingdienst dit criterium te strak gaat interpreteren, dan denk ik dat wij met dit goede wetsvoorstel toch problemen beginnen te krijgen.
De voorzitter:
Ik kijk nog even rond en stel vast dat er geen behoefte is aan verdere stemverklaringen.
Ik stel voor, te stemmen bij zitten en opstaan.
Daartoe wordt besloten.
In stemming komt het wetsvoorstel.
De voorzitter:
Ik constateer dat de leden van de fracties van de SGP, de VVD, de PvdA, het CDA, 50PLUS, de OSF, de SP en de PVV voor dit wetsvoorstel hebben gestemd en de leden van de fracties van de ChristenUnie, GroenLinks, de PvdD en D66 ertegen, zodat het is aangenomen.
Ik schors de vergadering voor een enkele minuut in afwachting van de staatssecretaris voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.