De Eerste Kamer debatteerde dinsdag 21 december met staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid over de uitgaven en inkomsten van het ministerie van Justitie en Veiligheid voor 2022, in het bijzonder de hoofdstukken over asiel en migratie. Na afloop van het debat stemde de Kamer in met de voorliggende begroting van Justitie en Veiligheid. De fracties van SGP, CDA, Fractie-Nanninga, VVD, Fractie-Otten, GroenLinks, SP, 50PLUS, PvdA, OSF, D66, PVV en ChristenUnie stemden voor de begroting, de fracties van FVD en PvdD stemden daartegen.
De woordvoerders van de vier fracties die deelnamen aan het debat (PvdA, PVV, D66 en Fractie-Nanninga) spraken over de inzet van het Nederlandse kabinet ten aanzien van asiel en migratie, zowel in eigen land, bijvoorbeeld met betrekking tot het gebrek aan en de staat van de opvanglocaties voor asielzoekers, als in de Europese Unie (EU), zoals bij de grens met Wit-Rusland, waar momenteel asielzoekers vastzitten aan de Europese buitengrens.
Twee tijdens het debat door senator Nanninga (Fractie-Nanninga) ingediende moties werden door de Kamer verworpen. In de eerste motie-Nanninga wordt de regering verzocht om voor de zomer van 2022 met een actieplan te komen om de uitstroom van asielzoekers significant te verhogen. In de tweede motie-Nanninga wordt de regering verzocht om structureel 5 miljoen euro beschikbaar te stellen aan de gemeenten die asielzoekers opvangen om zo de asielopvangproblematiek effectief te kunnen bestrijden. Staatssecretaris Broekers-Knol had beide moties ontraden.
Waarom moest het zo ver komen?
Voor senator Vos (PvdA), die ook namens de fractie van GroenLinks sprak, was de grote vraag of de nieuwe regering in tegenstelling tot de huidige wel op tijd op crises reageert. Waarom moest het zo ver komen dat asielzoekers op veldbedden moesten slapen, vroeg zij aan de staatssecretaris. Hoe wordt voorkomen dat vanaf 2023 niet weer tekorten gaan ontstaan, aldus Vos. Over de situatie aan de grens met Wit-Rusland vroeg zij of de staatssecretaris haar mening deelde dat het terugsturen van asielzoekers aan de grens door de Poolse autoriteiten een mensenrechtenschending is. Ze vroeg verder of de staatssecretaris zich hard wil maken voor het toelaten van hulp- en mensenrechtenorganisaties in dat gebied.
Migratieketen verbreken
Senator Van Hattem (PVV) zei dat in tegenstelling tot wat het kabinet wil de migratieketen niet verbeterd moet worden, maar juist verbroken door de grenzen te sluiten voor asielzoekers. Volgens Van Hattem worden de rechten van de eigen inwoners en lokale democratie in Nederland verkwanseld vanwege afspraken binnen de Europese Unie om migranten op te vangen. Ook vroeg hij wat de voorliggende begroting nog waard is als de feitelijke asielinstroom veel hoger is dan waarvoor deze begroting is geschreven. Ten aanzien van overlastgevende asielzoekers vroeg Van Hattem of een opvanglocatie standaard een aantal opsporingsambtenaren kan krijgen die ook buiten het terrein kunnen worden ingezet.
Stappen tegen toekomstige tekorten opvanglokaties nodig
Senator Stienen (D66) vroeg aan Broekers-Knol of het verplichten van gemeenten tot het beschikbaar stellen van opvanglocaties door middel van een zogenoemde aanwijzing vanuit het kabinet niet voorkomen had kunnen worden. Ook zij wilde weten welke stappen de staatssecretaris heeft genomen om in de toekomst te voorkomen dat er weer een tekort aan opvanglocaties is. Stienen sloot zich aan bij de vragen van Vos over de situatie aan de Wit-Russische/Poolse grens en vroeg wat de staatssecretaris doet als Europese lidstaten en de Europese grensbewaking Frontex zich schuldig maken aan zogenoemde pushbacks . Ook D66 maakt zich zorgen om de positie van hulp- en mensenrechtenorganisaties en journalisten aan de grens van Polen met Wit-Rusland.
Regering doet niks aan inperken migratie
Senator Nanninga (Fractie-Nanninga) had er problemen mee dat regering na regering migratie opvat als een natuurkracht, maar daar niet zoveel geld voor over heeft als voor een echte natuurkracht: het klimaat. Volgens Nanninga doen regeringspartijen niets aan het inperken van migratie. Dit jaar zal de instroom van asielzoekers naar schatting uitkomen op 40.000 mensen, slechts een klein deel van hen is teruggestuurd, aldus Nanninga. De instroom van asielzoekers uit zogenoemde veilige landen zonder kans op asiel en van voornamelijk jonge mannen heeft desastreuze gevolgen. Illegaal verblijf dient eindelijk strafbaar te worden, besloot Nanninga.
Broekers-Knol: aanwijzing onwenselijk maar wel noodzakelijk
Staatssecretaris Broekers-Knol zei de huidige situatie van volle opvanglocaties te betreuren. Ze erkende dat de locaties voor noodopvang minder geschikt zijn voor langdurig verblijf. Het was niet wenselijk, maar wel noodzakelijk om een aanwijzing voor opvanglocaties aan een aantal gemeenten te geven, zo stelde zij. Volgens Broekers is er sprake van een verhoogde aantal asielzoekers dat naar Nederland komt, maar het probleem is vooral dat mensen niet vertrekken uit de opvanglocaties. Ruim 11.000 statushouders kunnen momenteel niet weg uit de opvanglocaties, onder meer vanwege het gebrek aan woningen voor hen. Het doel blijft de noodopvanglocaties zo snel mogelijk te sluiten.
Over de situatie aan de grens van Polen met Wit-Rusland zei de staatssecretaris dat het een bewuste strategie is van de Wit-Russische president Loekasjenko om de Europese Unie te ondermijnen. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij Wit-Rusland, aldus Broekers. Ze wees er op dat het land ook het VN-Vluchtelingenverdrag ondertekend heeft, dus dat dit eigenlijk helemaal niet zou moeten gebeuren. Broekers zei dat zij haar Poolse collega heeft gesproken en met klem aandacht heeft gevraagd voor de schrijnende situatie. Ze heeft hem gevraagd hulporganisaties tot het gebied toe te laten en de mensenrechten te respecteren. Ze deelde de opvatting dat toegang voor journalisten tot het gebied van groot belang is.
Deel dit item: