Verslag van de vergadering van 18 juni 2024 (2023/2024 nr. 36)
Aanvang: 13.35 uur
Status: gecorrigeerd
Stemming Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden
Aan de orde is de stemming in verband met het wetsvoorstel Regels omtrent gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden) (35447).
(Zie vergadering van 11 juni 2024.)
De voorzitter:
Dan zijn thans aan de orde de stemmingen. Ik heet de minister van Binnenlandse Zaken, die namens de regering bij de stemmingen aanwezig is, van harte welkom in de Eerste Kamer.
Hebben voldoende leden de presentielijst getekend? Dat is het geval.
Dan stemmen we allereerst over het wetvoorstel 35447, Regels omtrent gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden). Wenst een van de leden een stemverklaring over het wetsvoorstel af te leggen? Mevrouw Perin-Gopie namens Volt.
Mevrouw Perin-Gopie i (Volt):
Dank u wel, voorzitter. De AVG schrijft voor dat het delen van persoonsgegevens in nationale wetgeving geregeld moet worden. De Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden voorziet in een wettelijke grondslag voor het delen van persoonsgegevens, maar deze wet slaat te ver door. Hierdoor is de wet in strijd met grondrechten. De wet heeft een grote kans op discriminatie door het gebruik van risicoprofielen. De wet zorgt voor uitholling van de onschuldpresumptie door datakoppeling tussen samenwerkingsverbanden en voor uitholling van het recht op een eerlijk proces door gebrek aan inzicht en informatie die over een persoon gebruikt is of wordt. Daarom stemt de Voltfractie tegen deze wet.
De voorzitter:
Dank u wel, mevrouw Perin-Gopie. Dan de heer Dittrich namens D66.
De heer Dittrich i (D66):
Dank u wel, voorzitter. Overigens niet alleen namens D66 maar ook namens OPNL. Al jarenlang werken overheidsorganisaties in Nederland samen om persoonsgegevens van burgers te delen. Ze doen dat op basis van onderlinge afspraken en dat gaat soms bepaald niet vlekkeloos en dus ten koste van de burgers die het betreft. Het wetsvoorstel biedt een wettelijke grondslag aan die gegevensverwerking door de samenwerkingsverbanden en regelt ook extra waarborgen. In vergelijking met het oorspronkelijke ontwerp is dit wetsvoorstel een grote stap vooruit, zoals ook door de Raad van State is benoemd. In het debat heeft de minister van Justitie en Veiligheid toegezegd dat de rechtmatigheidsadviescommissies onafhankelijke experts van buitenaf kunnen inschakelen om complexe vraagstukken over die gegevensverwerking te toetsen met betrokkenheid van de functionarissen gegevensbescherming. Die toetsing aan de voorkant was voor de fracties van D66 en OPNL een belangrijke handreiking. Ook het feit dat er een invoeringstoets wordt gehouden na een jaar en dat er tussentijdse rapportages komen om te bezien of de wet goed wordt uitgevoerd door het personeel met de mogelijkheid van tussentijds ingrijpen, is voor onze fracties van groot belang. Daarom zullen de fracties van D66 en OPNL uiteindelijk, na een toch wel grondige afweging, voor het wetsvoorstel stemmen.
De voorzitter:
Een grondige afweging doen we altijd, hè. Dan de heer Recourt namens GroenLinks-PvdA met eveneens een beknopte stemverklaring.
(Hilariteit)
De heer Recourt i (GroenLinks-PvdA):
Minstens zo beknopt.
Voorzitter. Onze fractie stond voor een dilemma: stem je voor een wet die de huidige praktijk van bestuurlijke samenwerkingsverbanden wezenlijk verbetert of zeg je tegen de regering dat de wet het basisniveau van rechtsbescherming niet haalt en dat het huiswerk daarom moet worden overgedaan? Mijn fractie heeft besloten tot dit laatste. De rechtsstatelijke waarborgen zijn voor een meerderheid van de fractie onvoldoende om burgers effectief te beschermen. Eén lid heeft aantekening gevraagd, omdat voor hem de verbetering die deze wet brengt de doorslag heeft gegeven bij deze moeilijke afweging.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Recourt. We gaan kijken of de heer Griffioen van de BBB het nog korter kan.
De heer Griffioen i (BBB):
Voorzitter, dank. Dan krijgt u, zoals gevraagd, een korte stemverklaring.
De voorzitter:
Dat is een pleonasme, maar gaat u verder.
De heer Griffioen (BBB):
De BBB-fractie heeft een gemengd beeld van de voorliggende wet. Naar het oordeel van mijn fractie zou deze wet, die grondrechten van burgers raakt, bij aanvang compleet moeten zijn en alle facetten van zorgvuldigheid moeten borgen. In de opinie van de BBB-fractie is dat nog niet het geval, maar de urgente noodzaak om criminaliteit het hoofd te kunnen bieden en de verzekering van de minister dat er een zorgvuldige invoeringstoets plaatsvindt, hebben de BBB-fractie doen besluiten om toch voor deze wet te stemmen.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Griffioen. Dan de heer Nicolaï, namens de Partij voor de Dieren.
De heer Nicolaï i (PvdD):
Dank u wel, voorzitter. Onze fractie stond niet voor een dilemma. Wij zullen tegen deze wet stemmen. Een van de belangrijkste redenen daarvoor is dat de minister, hoewel ze er diverse malen naar gevraagd is, niet kon garanderen dat er niet weer een soort toeslagenaffaire kan ontstaan als deze wet tot uitvoering komt. Dat is, denk ik, een gruwelijk beeld. Daarom stemmen wij tegen.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Nicolaï. Dan de heer Van Rooijen, namens 50PLUS.
De heer Van Rooijen i (50PLUS):
Voorzitter. De 50PLUS-fractie zal voorstemmen als de minister ook regelt dat van iedereen behoudens degenen die aangeven dat absoluut niet te willen, medische gegevens voortaan ook tussen zorgverleners gedeeld worden. Die toezegging heeft de minister, het kabinet, gedaan aan mevrouw Baay, die vroeger senator was. Ik neem aan dat het kabinet zich daaraan blijft houden.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Rooijen. Verder zijn er geen stemverklaringen. Ik kom even terug op wat de heer Recourt zei. Als een van de leden van uw fractie tegen wenst te stemmen, kan dat niet met aantekening; dat kan alleen bij hameren. Dan moet dat lid blijven zitten en zal ik dat ook melden voor de Handelingen. Er wordt in de zaal gezegd dat hij moet gaan staan, maar als iemand tégen is, moet hij blijven zitten.
Dan gaan we over tot de stemming. De minister begint zich er nu mee te bemoeien; dan moet je altijd enorm uitkijken.
We stemmen bij zitten en opstaan.
In stemming komt het wetsvoorstel.
De voorzitter:
Ik constateer dat de leden van de fracties van OPNL, de SGP, D66, het CDA, de PVV, de VVD, JA21, de ChristenUnie, BBB en 50PLUS en het lid Crone voor dit wetsvoorstel hebben gestemd en de leden van de fracties van GroenLinks-PvdA, met uitzondering van het lid Crone, Volt, FVD, de SP en de PvdD ertegen, zodat het is aanvaard.