Verslag van de vergadering van 14 oktober 2025 (2025/2026 nr. 04)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 13.39 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Dittrich i (D66):
Dank u wel, voorzitter. Beste collega's. Ik moet natuurlijk de vraag beantwoorden waarom ik Ondervoorzitter wil worden. Ik begin dan toch even bij de plaatsbepaling, bij hoe ik de Eerste Kamer zie. We hebben natuurlijk hele woelige politieke tijden buiten Nederland, maar ook binnen Nederland, met verkiezingen die eraan komen. Als ik dan naar de Eerste Kamer kijk, zie ik toch dat wij een baken van rust zijn. Wij zijn een corrigerende factor als het gaat over wetsvoorstellen die vanuit de Tweede Kamer bij ons komen. We weten allemaal dat die wetgeving soms, bijvoorbeeld via amendementen, niet echt heel goed in elkaar zit. Ik vind over het algemeen dat wij dat hier in de Eerste Kamer heel goed oppakken. We kunnen dat doen met moties, toezeggingen en het uitlokken van novelles. We nemen het wetgevingsproces heel serieus en we kunnen sommige wetsvoorstellen dus ook bijsturen.
Ik vind dus dat de Eerste Kamer het werk in de democratische rechtsstaat over het algemeen goed doet en dat wil ik ook uitdragen als Ondervoorzitter. Ik ben jurist, ik ben advocaat geweest, ik ben rechter geweest, ik ben internationaal jurist geweest. Ook was ik fractievoorzitter op lokaal niveau in Amsterdam-Zuid en fractievoorzitter in de Tweede Kamer en ik heb twaalfenhalf jaar in de Tweede Kamer gezeten. Dat heeft mij wel veel staatsrechtelijke ervaring opgeleverd, waarvan ik denk dat die wel van pas komt als je met de regering, of misschien wel met de Tweede Kamer, over wetsvoorstellen moet vergaderen. Ik moet meteen een soort terzijde maken. Vorige week was het congres van D66 en in wijsheid heeft D66 besloten dat de Eerste Kamer moet worden afgeschaft.
(Hilariteit)
De heer Dittrich (D66):
Ik ben het daar niet mee eens en dat heb ik luid en duidelijk bekendgemaakt, binnen de partij en buiten de partij. Misschien kunt u dat zien als een soort begin van bewijs van dat ik boven de partijen kan staan. Dat is ook meteen hoe ik het ondervoorzitterschap zou willen gaan doen: boven de partijen staan, politiek neutraal zijn, soepel zijn waar dat nodig is en ook streng zijn waar dat nodig is.
Ik heb heel veel wetgevingsdebatten gedaan en het is me wel eens opgevallen dat bijvoorbeeld interrupties nogal lang kunnen duren. Nou hebben we met zijn allen afgesproken in het Reglement van Orde dat interrupties kort moeten zijn. Het kunnen ook korte opmerkingen zijn; het hoeven niet per se vragen te zijn. Ik wil me wel aan het Reglement van Orde houden, maar ik vind ook dat je moet kijken naar het debat en naar hoe het debat plaatsvindt.
Ik heb veel voorzitterservaring. In de vorige periode in de Eerste Kamer zat ik de vaste Kamercommissie van Binnenlandse Zaken voor, wat Ilona Lagas nu zo goed doet. Ik ben nu voorzitter van Justitie en Veiligheid. Je hebt dan tussentijds gesprekken over hoe het gaat. Mij is verteld dat dat wel goed gaat. Ik zeg er meteen bij dat dat ook komt doordat we zulke goede griffiers hebben. Zij bieden goede ondersteuning en bereiden die commissievergaderingen vaak heel degelijk voor. Ik zou als Voorzitter dus het gesprek zijn gang willen laten gaan. Dat kan af en toe ook best fel zijn, inhoudelijk, maar niet op de persoon. Ik vind dat we er echt voor moeten waken dat dat gebeurt.
Ik heb veel voorzitterservaring. Ik noem één organisatie waar ik in de raad van toezicht zit. Daar zijn een heleboel ondernemingen, zowel Nederlandse als buitenlandse ondernemingen, bij betrokken. Die organisatie heet Workplace Pride en gaat met name over een veilige, sociale werkomgeving. Dat is mijn taak in die organisatie en dat gaat ook goed. Vorige week hebben we gehoord dat Mei Li Vos op maandag en vrijdag vaak onderwijs geeft. Ik ben zelf doordeweeks heel flexibel qua tijd, dus ik kan haar makkelijk vervangen als dat nodig is. Ik heb tijd om dit werk te doen. Ik vind het ook leuk om bijvoorbeeld met ProDemos klassen en docenten maatschappijleer te ontvangen, maar ook buitenlandse parlementaire organisaties. Onlangs was dat nog een Japanse organisatie.
Ik ga bijna afronden. Wat ik heel bijzonder vind aan de Eerste Kamer is niet alleen het handen schudden, wat we net gedaan hebben, maar ook de herdenkingen die we bijna elke week hebben. Ik vind het toch altijd heel indrukwekkend hoe iemand dan voor het voetlicht wordt gebracht door de voorzitter. Dat geeft mij toch een beetje een abstract familiegevoel.
Tot slot zou ik willen zeggen: ik vind het ook gewoon leuk om die vergaderingen voor te zitten. En achter dat woord "leuk" schuilt toch wel een persoonlijke noot. Daar wil ik mee eindigen. Mijn vader is in 1948 gevlucht. Hij was een asielzoeker uit toenmalig Tsjechoslowakije. Mijn vader was echt een democraat in hart en nieren. Hij vluchtte voor het communisme. Hij heeft hier zijn thuis gevonden. Ik ben hier geboren. Maar in mijn jeugd is mij echt met de paplepel ingegoten wat het belang is van vrijheid, van democratie en van niet een overheid die alles voor je bedisselt, maar zelf als burger de touwen in handen kunnen hebben. Met die intrinsieke motivatie stel ik mij kandidaat als Ondervoorzitter en hoop ik op uw steun.
Dank u wel.
De voorzitter:
Ik dank u wel. Dan geef ik nu graag het woord aan de heer Panman.