Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

nationaal

De commissie FIN heeft tijdens haar vergadering van 29 september 2015 besloten de reactie van de staatssecretaris van 22 september 2015, inzake het richtlijnvoorstel en de mededeling over het vennootschapsbelastingstelsel (E150012), te betrekken tijdens een mondeling overleg met de staatssecretaris dat op 24 november 2015 heeft plaatsgevonden.

Europees

Tijdens de Ecofinraad op 8 december 2015 heeft de raad transparantieregels aangenomen over belastingrulings. 

document Europese Commissie

COM(2015)135, d.d. 18 maart 2015

rechtsgrondslag

Artikel 115 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU)

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

Richtlijn (EU) 2015/2376 werd op 18 december 2015 gepubliceerd in Pb EU L332/1. Lidstaten dienen uiterlijk 31 december 2016 aan de richtlijn te voldoen. Zie voor de implementatie wetsvoorstel 34.527. 

Bron: Kwartaaloverzicht omzetting EG-Richtlijnen, stand per 1 januari 2017.

De commissie FIN heeft tijdens haar vergadering van 29 september 2015 besloten de reactie van de staatssecretaris van 22 september 2015, inzake het richtlijnvoorstel en de mededeling over het vennootschapsbelastingstelsel (E150012), te betrekken tijdens een mondeling overleg met de staatssecretaris dat op 24 november 2015 heeft plaatsgevonden.

Op 22 september 2015 heeft de staatssecretaris van Financiën een reactie gestuurd op de vragen van de leden van de Eerste Kamer commissie Financiën van 20 juli 2015. De staatssecretaris laat onder andere weten dat er in 2016 een nieuw voorstel voor een richtlijn ingediend zal worden door de Europese Commissie om stap voor stap overeenstemming te bereiken over de verschillende onderdelen van het CCCTB. Daarbij zal zij een nieuwe verdeelsleutel presenteren voor consolidering en verdeling van de winst. Misbruik maken van de verschillende belastingstelsels kan volgens de staatssecretaris voorkomen worden door op bepaalde punten te harmoniseren. Een volledige harmonisering van de belastinggrondslagen zou echter verder gaan dan noodzakelijk, disproportioneel zijn en de beleidsvrijheid van lidstaten onnodig inperken. Verder gaat de staatssecretaris in op vragen gesteld rondom de waarborging dat belasting wordt geheven waar de winsten worden gemaakt, aanvullende maatregelen voor een beter belastingklimaat voor het bedrijfsleven, verdere vooruitgang inzake fiscale transparantie en EU-instrumenten voor coördinatie.  

Op 10 juli 2015 hebben de fracties van de VVD, het CDA en de SP inbreng geleverd voor een brief aan de staatssecretaris van Financiën over het richtlijnvoorstel en de mededeling over het vennootschapsbelastingstelsel (E150012). Op 20 juli 2015 werd de brief verstuurd. Er werden vragen gesteld over subsidiariteit en proportionaliteit, de Common Consolidated Corporate Tax Base (CCCTB), de waarborging dat belasting wordt geheven waar de winsten worden gemaakt, aanvullende maatregelen voor een beter belastingklimaat voor het bedrijfsleven, verdere vooruitgang inzake fiscale transparantie en EU-instrumenten voor coördinatie.  

Op 7 juli 2015 heeft de commissie Financiën besloten om op 10 juli 2015 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering. Daarnaast werd besloten in de tweede helft van september 2015 de staatssecretaris van Financiën uit te nodigen voor een mondeling overleg over de (Europese) ontwikkelingen inzake fiscale transparantie en het actieplan vennootschapsbelastingstelsel. 

De commissie Financiën heeft op 23 juni 2015 besloten om 7 juli 2015 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg over het richtlijnvoorstel en de mededeling over fiscale transparantie ter bestrijding van belastingontduiking en -ontwijking (E150006). Daarbij wordt ook de mededeling 'Een eerlijk en doeltreffend vennootschapsbelastingstelsel in de Europese Unie' (E150012) betrokken.

De commissie Financiën heeft op 19 mei 2015 de besluitvorming aangehouden tot 23 juni 2015. 

De commissie Financiën heeft op 31 maart 2015 besloten dat zij het BNC-fiche van de regering afwacht, alvorens te besluiten over het al of niet leveren van inbreng voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese instellingen. 

Op 4 september 2015 heeft de Staatssecretaris van Financiën zijn antwoord gestuurd op kamervragen inzake de informatieverstrekking aan de TAXE commissie van het Europees Parlement. In zijn antwoord richt hij zich ook op de uitwisseling van rulings zoals opgenomen in de richtlijn 2011/16/EU. Hij geeft aan dat lidstaten uitgewisselde gegevens volgens de richtlijn vertrouwelijk moeten behandelen en alleen de lidstaten van de EU betrokken zullen worden bij de automatische uitwisseling van rulings. Het Europees Parlement vormt geen partij bij de Richtlijn. Lidstaten dienen eerst akkoord te verkrijgen van de overheid van de lidstaat waarvan zij informatie over rulings willen verkrijgen,voordat zij informatie richting hun parlementen kunnen verzenden.

In de kabinetsappreciatie over het 'Actieplan voor een eerlijk en doeltreffend vennootschapsbelastingstelsel in de Europese Unie: vijf belangrijke actiegebieden' van 6 juli 2015 informeert de staatssecretaris van Financiën de Tweede Kamer over onder andere het richtlijnvoorstel voor de automatische uitwisseling van informatie over grensoverschrijdende belastingrulings. De staatssecretaris geeft aan dat er snel een akkoord dient te komen over het richtlijnvoorstel, zodat deze per 1 januari 2016 in kan gaan. Het kabinet ziet graag een eenvoudig systeem met heldere definities dat werkbaar en uitvoerbaar is voor belastingdiensten. 

Tijdens een algemeen overleg op 17 juni 2015 is de agenda van de ECOFIN-raad voorbesproken. Op de agenda van de Raad stond onder meer een gedachtewisseling over dit voorstel. 

Tijdens het algemeen overleg Internationaal Fiscaal Beleid, dat plaatsvond op 3 juni 2015, is onder andere gesproken over de mededeling (E150006) en het richtlijnvoorstel.

Het BNC-fiche over de mededeling en de richtlijnen fiscale transparantie ter bestrijding van belastingontduiking en -ontwijking werd op 30 april 2015 besproken tijdens de procedurevergadering en besloten werd deze toe te voegen aan het algemeen overleg later die dag over de eerstvolgende Eurogroep/ECOFIN Raad. 

Op 23 april 2014 is tijdens het algemeen overleg ter voorbereiding op de informele ECOFIN-Raad van 24 en 25 april 2015 gesproken over transparantie in de financiële sector en de samenwerking tussen lidstaten op het terrein van hun grensoverschrijdende fiscale rulings.

De Tweede Kamercommissie voor Financiën heeft het actieplan voor de inspanningen ter bestrijding van belastingontwijking en belastingfraude ook als prioritair geselecteerd. De commissie Financiën heeft tijdens de procedurevergadering van 8 april 2015 besloten de regering te vragen het BNC-fiche zo spoedig mogelijk toe te zenden. 

Het BNC-fiche van 24 april 2015 gaat niet alleen over het richtlijnvoorstel inzake de automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied maar ook over het voorstel tot het intrekken van de Spaartegoedenrichtlijn (COM(2015)129). Beide voorstellen zijn gebaseerd op artikel 115 VWEU (interne markt) en het Nederlandse kabinet kan zich vinden in deze rechtsbasis.

Het kabinet beoordeelt de subsidiariteit van het richtlijnvoorstel over de uitwisseling van informatie over rulings positief.  Agressieve belastingplanning schaadt de interne markt. Het uitwisselen van informatie over grensoverschrijdende rulings kan daarom het beste gecoördineerd plaatsvinden, in EU- en OESO-kader. In het verleden zijn er wel enkele minder vergaande initiatieven ontplooid, maar die hebben nauwelijks geleid tot uitwisseling van informatie over rulings. Europese wetgeving is de manier waarop transparantie onder de lidstaten wordt gegarandeerd.

Over de proportionaliteit  oordeelt het kabinet positief, wanneer rekening gehouden wordt met onderstaande mogelijkheden tot verbetering. Het kabinet onderschrijft het gebruik van een richtlijn, omdat op die manier een gelijk speelveld gecreëerd wordt binnen de EU en is positief over het doel van het voorstel, zijnde de bestrijding van grensoverschrijdende belastingontwijking, schadelijke belastingconcurrentie en agressieve belastingplanning. Om belastingontwijking goed te kunnen bestrijden is het kabinet van mening dat het vergroten van transparantie bijdraagt aan bestrijding van belastingontwijking. Daarom is het kabinet voor uitwisseling van rulings in de toekomst.

In zijn huidige vorm schiet het richtlijnvoorstel van de Commissie zijn doel voorbij. Het voorstel is te complex, bezwarend en onduidelijk om hieraan uitvoering te kunnen geven met hoge uitvoeringskosten tot gevolg. Het kabinet ziet verschillende mogelijkheden om de proportionaliteit van het voorstel te verbeteren. Het kabinet zet in op een realistische termijn waarbinnen informatie over de toekomstige en bestaande rulings moet worden verstrekt. Voor de in het verleden afgegeven rulings moet een methode worden ontwikkeld die praktisch haalbaar is qua inzet van personeel en ICT om tot een goede uitwisseling te komen. De hoeveelheid informatie die moet worden uitgewisseld dient genoeg, maar niet onnodig veel te zijn, om een goed oordeel over de ruling te kunnen geven. De definitie van rulings moet duidelijk zijn en de uitwisseling moet eenvoudig praktisch hanteerbaar zijn (b.v. het risico op agressieve belastingplanning van kleinere bedrijven is gering, maar de kosten zijn hoog om alle gemaakte afspraken na te gaan en vervolgens de informatie over deze afspraken te versturen. Het kabinet zet er om deze reden op in dat het mkb niet onder de reikwijdte van deze richtlijn valt.). Daarnaast is het belangrijk dat de Commissie alleen toegang tot de gegevens krijgt om toezicht te kunnen houden op de uitwisseling van informatie van rulings.  

Dit richtlijnvoorstel, dat een belangrijk onderdeel vormt van een pakket fiscale transparantiemaatregelen (zie ook dossier E150006), dient ter verbetering van de samenwerking tussen de lidstaten op het terrein van hun grensoverschrijdende fiscale rulings en moet aldus een nieuw tijdperk van transparantie inluiden.

Op dit moment mogen de lidstaten nog zelf beoordelen of een fiscale ruling van belang kan zijn voor een ander EU-land. Daardoor zijn de lidstaten vaak niet op de hoogte van het bestaan van grensoverschrijdende fiscale rulings die elders in de EU zijn afgegeven. 

In het richtlijnvoorstel wordt deze beoordelings- en interpretatiemarge weggenomen. Lidstaten zullen worden verplicht om, binnen een strikt tijdschema, automatisch inlichtingen uit te wisselen over hun fiscale rulings. Dit zou niet alleen moeten leiden tot een verbetering in de opsporing en aanpak van fiscale misbruikpartijen van partijen, maar ook tot een gezondere belastingconcurrentie, omdat de kans dat belastingautoriteiten een selectieve fiscale behandeling aan bedrijven willen verlenen, kleiner is als deze getoetst kan worden door hun collega's in andere lidstaten.

Tijdens de Ecofinraad op 8 december 2015 heeft de raad transparantieregels aangenomen over belastingrulings. 

Tijdens de Ecofinraad op 5 en 6 oktober 2015 is overeenstemming bereikt over de informatieuitwisseling van rulings tussen de lidstaten. Besloten is om rulings uitgegeven na 1 januari 2014 die niet meer geldig zijn op de startdatum van de richtlijn wel uit te wisselen. Het MKB wordt vrijgesteld voor uitgegeven rulings tot 1 april 2016. De verwachting is dat de richtlijn aan het einde van dit jaar formeel aangenomen wordt.

Op 6 oktober 2015 heeft de Raad van de Europese Unie een politiek akkoord bereikt over de richtlijn. Nadat het standpunt van het Europees Parlement is vastgesteld zal de richtlijn tijdens de volgende bijeenkomst van de Raad aangenomen worden. Op 27 oktober 2015 heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen over het voorstel (zie kopje 'Behandeling Europees Parlement'). De nieuwe regels zullen vanaf 1 januari 2017 toegepast moeten worden.

Tijdens de ECOFIN-Raad van 13 en 14 juli 2015 is onder andere gesproken over de bestrijding van belastingfraude en -ontwijking en verdieping van de kapitaalmarktunie en van de monetaire unie. Gedurende het Luxemburgse voorzitterschap zal hier prioriteit aan worden gegeven.

Tijdens de Raad Economische en Financiële Zaken (ECOFIN) op 18-19 juni 2015 heeft een gedachtewisseling plaatsgevonden over het voorstel om op automatische basis informatie over rulings uit te wisselen. De lidstaten sturen in eerste instantie globale informatie naar alle andere lidstaten over elke afgesloten grensoverschrijdende ruling. Als een andere lidstaat kan aantonen dat het hier gaat om relevante informatie voor dat land, kan dat land om nadere informatie over die ruling vragen. Op deze manier wil de Commissie een globaal overzicht creëren van de rulings die lidstaten afsluiten, met de mogelijkheid voor de lidstaten om extra informatie op te vragen als ze kunnen aantonen dat de ruling effect op hen heeft. Omdat elk land een ander soort rulingpraktijk kent, gebruikt het voorstel een zeer brede definitie van een ruling. Het Lets voorzitterschap concludeerde dat een akkoord dichtbij is, maar dat een aantal punten nog op technisch niveau verder moet worden uitgewerkt. 

De informele Raad voor Economische en Financiële Zaken van 24-25 april 2015 heeft gediscussieerd over belastingontwijking door multinationals. Eurocommissaris Moscovici gaf aan dat de strijd tegen belastingontwijking een nieuwe impuls nodig heeft. Dit is noodzakelijk voor een gelijk speelveld tussen lidstaten en bedrijven. Vanuit het perspectief van de overheidsfinanciën is het daarnaast van belang om uitholling van de grondslag te voorkomen. Veel lidstaten - waaronder Nederland - gaven aan een snelle adoptie van de richtlijn over tax rulings van groot belang te vinden om transparantie te vergroten.

Ten aanzien van de Gedragscodegroep gaf een aantal grotere lidstaten (Duitsland, Frankrijk en Spanje) aan dat het mandaat herzien moet worden. Te denken valt aan het ontwikkelen van richtsnoeren voor best practices. Nederland bracht in de vergadering in dat nieuwe regelgeving om belastingontwijking tegen te gaan zoveel mogelijk in juridisch bindende instrumenten moet worden vastgelegd, omdat een gelijk speelveld gebaat is bij juridische afdwingbaarheid. 

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Het Europees Parlement heeft op 2 december 2015 een resolutie aangenomen over de instelling van een bijzondere commissie fiscale rulings en andere maatregelen van vergelijkbare aard of met vergelijkbaar effect. 

Op 25 november 2015 heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen over fiscale rulings en andere maatregelen van vergelijkbare aard of met vergelijkbaar effect.

Het Europees Parlement heeft op 27 oktober 2015 een resolutie aangenomen inzake haar goedkeuring over het voorstel voor verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 9 september 2015 heeft het Roemeense Parlement een brief gestuurd aan de Europese Commissie waarin zij heeft laten weten dat haar subsidiariteitsonderzoek van 8 april 2015 heeft opgeleverd dat het voorstel voldoet aan het subsidiariteitsbeginsel.

Het Slowaakse parlement heeft op 17 juni 2015 vastgesteld dat het voorstel voldoet aan het subsidiariteitsbeginsel. In het kader van de politieke dialoog heeft het parlement wel additionele vragen aan de Europese Commissie gesteld over:

• - 

  de exacte definities van termen
• - 

  de taken van lidstaten over de automatische uitwisseling van informatie op het gebied van belastingen

Het Zweedse parlement heeft op 20 mei 2015 vastgesteld dat het voorstel niet voldoet aan het subsidiariteitsbeginsel en heeft een reasoned opinion aan de Europese Commissie gestuurd. 

Op 12 mei 2015 heeft het Portugese parlement een brief gestuurd aan de Europese Commissie in het kader van de politieke dialoog. Het parlement ziet geen subsidiariteitsbezwaren. 

De Duitse Bondsraat heeft op 8 mei 2015 in het kader van de politieke dialoog een brief gestuurd aan de Europese Commissie. De Bondsraat roept op om subsidiariteit te respecteren, de balans te bewaren tussen het verkrijgen van informatie en databescherming en te uit te kijken voor administratieve lasten voortkomend uit het voorstel. 

Het Belgische parlement heeft in een brief van 6 mei 2015 gericht aan de Europese Commissie vastgesteld dat het voorstel voldoet aan de eisen van subsidiariteit en proportionaliteit 

De parlementen van Cyprus, Kroatië, Portugal, Roemenië en Slowakije hebben dit dossier ook als prioritair aangemerkt. 

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.