Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 13 december 2022 besloot de commissie de brief van de staatssecretaris van J&V van 23 november 2022 voor kennisgeving aan te nemen.

Europees

Op 8 juni 2023 stelde de Raad zijn onderhandelingsmandaat vast. Hiermee kunnen de onderhandelingen tussen de Raad en het Europees Parlement beginnen.

volledige titel

Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende één enkele aanvraagprocedure voor een gecombineerde vergunning voor onderdanen van derde landen om te verblijven en te werken op het grondgebied van een lidstaat, alsmede inzake een gemeenschappelijk pakket rechten voor werknemers uit derde landen die legaal in een lidstaat verblijven (herschikking)

document Europese Commissie

COM(2022)655, d.d. 27 april 2022

rechtsgrondslag

Artikel 79, lid 2, VWEU

commissie Eerste Kamer

verwante dossiers

Op 13 december 2022 besloot de commissie de brief van de staatssecretaris van J&V van 23 november 2022 voor kennisgeving aan te nemen.

Op 29 november 2022 besprak de commissie het verslag van een nader schriftelijk overleg. Zij besloot dit agendapunt aan te houden tot een volgende commissievergadering.

Op 23 november 2022 stuurde de staatssecretaris een antwoord op de brief van 26 oktober en werd het verslag van een nader schriftelijk overleg (EK, B) vastgesteld.

Op 26 oktober 2022 is de brief met een nadere vraag verstuurd aan de staatssecretaris van J&V.

Op 18 oktober 2022 leverde de fractie van de PVV inbreng voor nader schriftelijk overleg.

Op 4 oktober 2022 besprak de commissie het antwoord van de staatssecretaris. Zij besloot in de eerstvolgende commissievergadering gelegenheid te geven voor het leveren van inbreng voor nader schriftelijk overleg.

Op 16 september 2022 stuurde de staatssecretaris van J&V een antwoord. Op 21 september 2022 werd het verslag van een schriftelijk overleg (EK, A) vastgesteld.

Op 28 juni 2022 is de brief met vragen verstuurd aan de staatssecretaris van J&V en aan de minister van SZW.

Op 21 juni 2022 leverden de fracties van GroenLinks en PvdA gezamenlijk en de fractie van de PVV inbreng voor schriftelijk overleg.

Op 10 mei 2022 besloot de commissie de voorstellen COM(2022)650 (zie Edossier E220017) en COM(2022)655 in behandeling te nemen en inbreng te leveren voor schriftelijk overleg na ontvangst van de BNC-fiches.

De commissie Justitie en Veiligheid besprak tijdens de procedurevergadering van 29 juni 2022 het BNC-fiche over het voorstel en besloot dit te agenderen voor het commissiedebat op 6 juli 2022 over de JBZ-Raad van 11-12 juli 2022. Dit debat is omgezet in een schriftelijk overleg op 4 juli 2022. De regering antwoordde in twee delen, op 5 en 6 juli 2022. Op 7 en 8 juli 2022 werden de verslagen van een schriftelijk overleg (32.317, 769; 32.317, 770) vastgesteld. Op 14 september 2022 besloot de commissie het verslag van een schriftelijk overleg te betrekken bij het commissiedebat op 12 oktober 2022 over de JBZ-Raad op 13-14 oktober 2022.

Richtlijnvoorstel COM(2022)655

Op 13 juni 2022 ontving de Kamer het BNC-fiche (22.112, 3440) over het voorstel. Het kabinet is positief over de doelstellingen om de toelatingsprocedure voor arbeidsmigranten doelmatiger te maken en om de positie van de arbeidsmigrant te versterken. Wel heeft het kabinet nog een aantal belangrijke vragen en bezwaren.

Het kabinet zal verduidelijking vragen aan de Europese Commissie of de machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) ook vereist blijft wanneer een arbeidsmigrant in een EU-lidstaat zijn verblijfsvergunning aanvraagt. Het kabinet hecht eraan dat een mvv-plichtige vreemdeling in het land van herkomst de beslissing op zijn aanvraag afwacht.

Bij het voorstel dat een arbeidsmigrant met een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA) gemakkelijker van werkgever kan wisselen heeft het kabinet geen bezwaar, maar wel een aantal aandachtspunten. Volgens het kabinet moet de nieuwe werkgever referent kunnen zijn van de arbeidsmigrant en moet de IND aan hem de informatie- en administratieplicht kunnen opleggen. De termijn van 30 dagen waarbinnen de tweede arbeidstoets moet plaatvinden, is volgens het kabinet erg kort. Ook vindt het kabinet onduidelijk of de normale regels hiervoor gelden, en dus ook herstelverzuim die de termijn van 30 dagen opschort. Verder zal het kabinet aandacht vragen voor uitvoering van ook andere relevante toetsen bij verandering van werkgever.

Bevoegheid, subsidiariteit, proportionaliteit en krachtenveld

De bevoegdheid, subsidiariteit van proportionaliteit van het voorstel beoordeelt het kabinet positief. Het kabinet kan zich vinden in de rechtsgrondslag artikel 79, lid twee, VWEU en omdat de toelatingsprocedure voor arbeidsmigranten in de Europese GVVA-richtlijn geregeld is kunnen verbeteringen ook best op EU-niveau worden bereikt, volgens het kabinet. Ook wordt volgens het kabinet met verbeteringen op EU-niveau een level playing field gecreëerd. Bij de proportionaliteit van het voorstel plaatst het kabinet een kanttekening. De arbeidstoets bij de tweede werkgever vindt het kabinet te beperkt en de 30 dagen termijn te krap.

Op moment van ontvangst van het BNC-fiche zijn de standpunten van de Raad en het Europees Parlement niet nog bekend.

Mededeling COM(2022)657

Op 13 juni 2022 ontving de Kamer het BNC-fiche (22.112, 3442) over de Mededeling. Het kabinet is het met de Europese Commissie eens dat arbeidsmigranten een belangrijke bijdrage leveren aan de Europese economieën. Het kabinet heeft wel grote zorgen over de situatie van arbeidsmigranten in Nederland. Er vinden volgens het kabinet te vaak misstanden plaats op grote schaal. De schaduwkant van arbeidsmigratie vindt het kabinet onderbelicht in de Mededeling. Het kabinet vindt dat bij het oplossen van de krapte op de arbeidsmarkt eerst de mensen in Nederland, of in de EU, die nu aan de kant staan aan een baan geholpen moeten worden. Het kabinet steunt wel de ambitie van de Commissie om talent van buiten de EU dat een bijdrage kan leveren aan de kenniseconomie, aan te trekken. Verder vraagt het kabinet aandacht voor detachering van derdelanders onder het vrij verkeer van diensten/intra-EU arbeidsmobiliteit en de gevolgen daarvan, en voor de gevolgen van de voorstellen voor landen van herkomst. Het opzetten van Talentpartnerschappen met prioritaire migratielanden ziet het kabinet niet als oplossing voor tekorten op de arbeidsmarkt. Het kabinet zal nog zien of en in hoeverre Nederland hierbij kan aansluiten.

Bevoegheid, subsidiariteit, proportionaliteit en krachtenveld

Het kabinet heeft een positieve grondhouding ten aanzien van de bevoegdheid en subsidiariteit. Het kan zich vinden in de rechtsgrondslag en vanwege de grensoverschrijdende aspecten is optreden op EU-niveau volgens het kabinet gerechtvaardigd. Het oordeel over de proportionaliteit van de Mededeling is deels positief en deels negatief, wegens bovengenoemde aandachtspunten.

De meeste lidstaten stellen zich afwachtend op ten aanzien van de voorstellen over legale migratie. Het Europees Parlement nam in 2021 twee resoluties over legale migratie aan, waarin de Commissie werd opgeroepen het wetgevings- en beleidskader van de EU te verbeteren en te ontwikkelen. Met deze Mededeling komt de Europese Commissie aan deze oproep tegemoet.

Richtlijnvoorstel COM(2022)655

Dit voorstel maakt deel uit van een pakket maatregelen dat is voorgesteld op 27 april 2022 en volgt uit het in september 2020 gelanceerde Europees migratie- en asielpact. Dit voorstel beoogt twee doelen. In de eerste plaats wil het de toelatingsprocedures voor arbeidsmigranten doelmatiger en sneller maken en in de tweede plaats de positie van arbeidsmigranten versterken. Om deze doelen te bereiken worden de volgende maatregelen voorgesteld:

• - 

  de beslistermijn van vier maanden voor het al dan niet toekennen van een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA) wordt gehandhaafd maar de arbeidsmarkttoets en de afgifte van een noodzakelijk visum (de machtiging tot voorlopig verblijf (mvv)) zal ook binnen die vier maanden moeten plaatsvinden;
• - 

  de werkingssfeer van de richtlijn wordt uitgebreid met vreemdelingen die bescherming krijgen onder nationaal recht, internationale verplichtingen of nationale praktijk, of die een aanvraag daartoe hebben ingediend waarover nog niet is beslist. Hiermee wordt beoogd de rechten van de groep arbeidsmigranten te vergroten zodat er sprake is van een meer gelijke behandeling die ook deze groep arbeidsmigranten moet beschermen tegen bijvoorbeeld exploitatie;
• - 

  de GVVA is niet meer direct gekoppeld aan één werkgever, met welke maatregel de afhankelijke positie van de arbeidsmigrant ten aanzien van de werkgever wordt verminderd;
• - 

  lidstaten dienen adequate maatregelen te nemen met betrekking tot handhaving, inspecties en sancties tegen werkgevers die de bepalingen in de richtlijn inzake gelijke behandeling niet naleven;
• - 

  lidstaten dienen ervoor te zorgen dat arbeidsmigranten - of derden die daar een direct belang bij hebben - adequaat klachten kunnen indienen tegen hun werkgever.

Mededeling COM(2022)657

In deze mededeling wordt door de Europese Commissie een nieuwe aanpak voor een duurzaam Europees beleid inzake legale migratie uiteengezet, waarbij getalenteerde arbeidskrachten naar de arbeidsmarkten van de Europese Unie (EU) worden aangetrokken en er veilige kanalen worden gecreëerd om naar de EU te komen. De mededeling bouwt voort op het in september 2020 gelanceerde Europees migratie- en asielpact, waarin een alomvattend raamwerk voor het Europees migratie- en asielbeleid werd gepresenteerd. De mededeling bestaat uit drie onderdelen: een wetgevende pijler met een wijziging van de richtlijn betreffende de status van langdurig ingezeten onderdanen van derde landen (voorstel COM(2022)650; zie dossier E220017) en een wijziging van de richtlijn inzake de gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (voorstel COM(2022)655); een operationele pijler met voorstellen voor de ontwikkeling van Talentpartnerschappen en een EU Talent Pool, en een toekomstgerichte pijler met voorstellen op het aantrekken van zorgpersoneel, jongerenuitwisseling en toelating van innovatieve ondernemers en oprichters van startups. De operationele en toekomstgerichte pijler worden verder in deze mededeling uiteengezet.

Op 8 juni 2023 stelde de Raad zijn onderhandelingsmandaat vast. Hiermee kunnen de onderhandelingen tussen de Raad en het Europees Parlement beginnen.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Dit voorstel behoort tot de lijst van gemeenschappelijke wetgevingsprioriteiten van de drie EU-instellingen. Hiermee willen zij in 2023/2024 aanzienlijke vooruitgang boeken.'

Op 19 april 2023 stemde het Europees Parlement plenair in met het starten van de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 13 april 2023 diende de commissie het verslag over het voorstel in voor plenaire behandeling in eerste lezing.

Op 23 maart 2023 stemde de commissie in met het openen van de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 1 december 2022 publiceerde de beleidsafdeling burgerrechten en constitutionele zaken van het Europees Parlement op verzoek van de commissie LIBE een studie over het pakket voorstellen over legale migratie.

Op 21 november 2022 bracht de commissie LIBE het ontwerpverslag over het voorstel uit.

De commissie Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) van het Europees Parlement behandelt het voorstel. De commissie Werkgelegenheid en sociale zaken (EMPL) is aangesteld als adviescommissie. De commissie Juridische zaken (JURI) adviseert over de herschikkingtechniek.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 12 oktober 2022 nam de Tsjechische Senaat een resolutie aan over het pakket voorstellen over legale migratie (COM(2022)650, 655, 657). De resolutie is verstuurd aan de Europese Commissie.

De deadline voor het indienen van een subsidiariteitsbezwaar is op 19 september 2022.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.