E150033
  klaver icoon
Laatste revisie: 26-11-2019

E150033 - Voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EU) 806/2014 met het oog op de instelling van een Europees depositoverzekeringsstelsel



In deze mededeling gaat de Europese Commissie in op de oprichting van een Europees Depositogarantiestelsel, European Deposit Insurance Scheme (EDIS), als derde pijler van de bankenunie. Hiermee wil de Commissie een verdere stap naar een volwaardige bankenunie zetten, die ertoe moet leiden dat Europese spaarders beter beschermd worden (tot een deposito-bedrag van 100.000 euro), ongeacht het EU-land of de bank waar de spaartegoeden zich bevinden. Om dit te bewerkstelligen stelt de Commissie voor Verordening (EU) 806/2014 te wijzigen.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

De commissie Financiën heeft op 9 maart 2016 een brief gestuurd aan de minister van Financiën met het verzoek de Eerste Kamer te informeren op de wijze zoals de Tweede Kamer ook aan de regering heeft verzocht bij het beëindigen van het behandelvoorbehoud.

Europees

In de geannoteerde agenda van de Eurogroep en Ecofinraad voor 4-5 december 2019 geeft de minister aan dat om de politieke onderhandelingen inzake EDIS te kunnen starten er in de hoogambtelijke werkgroep nog gewerkt wordt aan een routekaart. Verder geeft hij aan dat EDIS wordt gezien als de laatste pijler van de bankenunie en dat EDIS kan voorkomen dat nationale overheden moeten bijspringen om tekorten van een nationaal stelsel te dichten. Het kabinet wil echter wel dat "betere behandeling van staatsobligaties op bankbalansen gerealiseerd is en banken op gezondheid getoetst zijn door middel van een asset quality review", voordat risicodeling plaatsvindt via EDIS.


Kerngegevens

volledige titel

Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EU) 806/2014 met het oog op de instelling van een Europees depositoverzekeringsstelsel

document Europese Commissie

COM(2015)586PDF-document, d.d. 24 november 2015

rechtsgrondslag

Artikel 114 TFEU

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers


Behandeling Eerste Kamer

De commissie Financiën heeft op 9 maart 2016 een brief gestuurd aan de minister van Financiën met het verzoek de Eerste Kamer te informeren op de wijze zoals de Tweede Kamer ook aan de regering heeft verzocht bij het beëindigen van het behandelvoorbehoud.

Op 22 december 2015 besloot de commissie de behandeling in de Tweede Kamer af te wachten, maar wenst over de onderhandelingen uitgebreid geïnformeerd te worden door het kabinet.

Op 15 december 2015 is besloten de behandeling van het voorstel aan te houden tot 22 december 2015 in afwachting van nadere behandeling in de Tweede Kamer.

Op 8 december 2015 stond voor de commissie Financiën het voorstel voor een verordening inzake een Europees depositogarantiestelsel geagendeerd. Zij heeft besloten de behandeling voor procedure te verzetten naar 15 december 2015.


Behandeling Tweede Kamer

Op 11 februari 2016 heeft de commissie Europese Zaken van de Tweede Kamer meegedeeld dat de commissie Financiën heeft geadviseerd het behandelvoorbehoud te beëindigen.

De Tweede Kamer heeft op 10 februari 2016 een Algemeen Overleg gevoerd over het Europees depositogarantiestelsel (EDIS).

Op 19 januari 2016 is per stemming besloten de regering te verzoeken een parlementair voorbehoud vast te laten leggen op dit voorstel.

Op 14 januari 2016 heeft de commissie Europese Zaken aan de voorzitter van de Tweede Kamer verzocht om de brief met het advies voor een behandelvoorbehoud met betrekking tot dit voorstel aan de minister van Financiën voor te leggen aan de Tweede Kamer.

In het schriftelijk overleg van de commissie Financiën met de minister en staatssecretaris van Financiën vastgesteld op 23 december 2015, wordt al kort ingegaan op het nog te publiceren voorstel voor een Europees Depositoverzekeringsstelsel.

Op 16 december 2015 heeft de commissie Financiën het voorstel besproken en heeft besloten een behandelvoorbehoud te plaatsen bij het voorstel.

Op 3 december 2015 is in de Tweede Kamer gestemd over moties inzake het Europees depositogarantiestelsel. Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft de motie van de VVD en SP ondersteund om het Europese voorstel af te wijzen.


Standpunt Nederlandse regering

Op 14 december 2015 heeft de regering haar reactie gestuurd over de verordening inzake het Europees depositogarantiestelsel (EDIS). Zij concludeert dat verdere harmonisatie van regelgeving van banken nodig is en dat de bankenunie zich eerst dient te bewijzen voordat het Europees depositogarantiestelsel de bankenunie kan voltooien. Het kabinet beoordeelt de maatregelen voor risicovermindering niet concreet genoeg en geeft haar visie over deze maatregelen. Het tijdpad dat de Europese Commissie stelt, is volgens het kabinet alleen haalbaar als de maatregelen die het kabinet stelt opgevolgd zullen worden. Op voorwaarde dat deze maatregelen daadwerkelijk opgevolgd zullen worden, is het kabinet positief over de subsidiariteit en proportionaliteit van het voorstel. De rol van het SRB en de controle van de Europese Rekenkamer hierop, is tot tevredenheid van het kabinet, wel met de kanttekening dat de autoriteit over afdoende juridische middelen beschikt om naleving te garanderen. Het streven van het kabinet is om de wetsteksten zo duidelijk mogelijk te maken over de contributies van banken.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

In deze mededeling gaat de Europese Commissie in op de oprichting van een Europees Depositogarantiestelsel, European Deposit Insurance Scheme (EDIS), als derde pijler van de bankenunie (naast het - eerder gerealiseerde - Europese bankentoezicht (SSM) en het Europees kader voor herstel en afwikkeling van banken (SRM)). Hiermee wil de Commissie een verdere stap naar een volwaardige bankenunie zetten, die ertoe moet leiden dat Europese spaarders beter beschermd worden (tot een deposito-bedrag van 100.000 euro), ongeacht het EU-land of de bank waar de spaartegoeden zich bevinden. Om dit te bewerkstelligen stelt de Commissie voor Verordening (EU) 806/2014 te wijzigen.

Het voorstel vloeit voort uit het "Five Presidents' Report'' en de Commissiemededeling daarover, waarin een traject wordt geschetst om de Economische en Monetaire Unie (EMU) te verdiepen, inclusief stappen om de risico's voor de financiële stabiliteit verder te beperken, zoals met het voltooien van Bankenunie.

Het EDIS zou zich in de volgende drie opeenvolgende fasen moeten ontwikkelen, die van 2017 tot 2024 zouden moeten gaan duren,

  • 1. 
    Herverzekering (re-insurance );

    Beroep op EDIS is louter mogelijk bij volledige uitputting van eigen nationale middelen.

  • 2. 
    Co-verzekering (co-insurance );

    Beroep op EDIS is deels mogelijk, ook wanneer de eigen middelen niet volledig uitgeput zijn.

  • 3. 
    Een volledig Europees systeem van depositogaranties.De compensaties worden dan betaald uit een door de Europese banken gevuld fonds. Dit Europese Depositogarantiefonds zou bestuurd moeten worden door de - nu al bestaande - Europese Afwikkelingsraad (Single Resolution Board).

Behandeling Raad

In de geannoteerde agenda van de Eurogroep en Ecofinraad voor 4-5 december 2019 geeft de minister aan dat om de politieke onderhandelingen inzake EDIS te kunnen starten er in de hoogambtelijke werkgroep nog gewerkt wordt aan een routekaart. Verder geeft hij aan dat EDIS wordt gezien als de laatste pijler van de bankenunie en dat EDIS kan voorkomen dat nationale overheden moeten bijspringen om tekorten van een nationaal stelsel te dichten. Het kabinet wil echter wel dat "betere behandeling van staatsobligaties op bankbalansen gerealiseerd is en banken op gezondheid getoetst zijn door middel van een asset quality review", voordat risicodeling plaatsvindt via EDIS.

De Eurogroep heeft op 7 en 8 november 2019 een tussentijdse terugkoppeling van de hoogambtelijke werkgroep ontvangen die zich buigt over EDIS. De volgende stap is volgens de voorzitter van de Eurogroep om overeenstemming te bereiken over een stappenplan om in december 2019 de politieke onderhandelingen over EDIS te starten.

De Eurogroep van 13 en 14 juni 2019 heeft een terugkoppeling ontvangen van de hoogambtelijke werkgroep (HLWG) inzake het functioneren van de Bankenunie en de vervolmaking daarvan. Het kabinet ziet EDIS als het sluitstuk van de Bankenunie en houdt vast aan de routekaart uit 2016. De Eurogroep heeft "(..)de HLWG daarom gemandateerd om de komende tijd verder te werken aan een nieuwe routekaart voor EDIS en conclusies daarover in december te rapporteren, waarbij wordt vastgehouden aan alle elementen uit de routekaart van 2016, waaronder de voor Nederland belangrijke discussie over de prudentiële behandeling van staatsobligaties."

De voortgang van de hoog ambtelijke werkgroep, die is ingesteld door de Eurotop om een routekaart te creëren om de politieke onderhandelingen over EDIS te starten, is op 5 april 2019 door de Eurogroep besproken. Vooralsnog heeft de werkgroep alleen gesproken over het functioneren van de bankenunie en verschillende opties om deze verder te vervolmaken.

De Eurogroep van 3 en 4 december 2018 besprak een nieuwe routekaart om de politieke onderhandelingen over EDIS te starten.

De Eurotop heeft op 29 juni 2018 geconcludeerd dat gegeven het bankenpakket van mei er nu gewerkt zal gaan worden aan een routekaart om politieke onderhandelingen over EDIS te starten, waarbij vastgehouden wordt aan alle elementen van de routekaart van 2016, waaronder de discussies over de prudentiële behandeling van staatsobligaties. Zie ook de verklaringPDF-document die tijdens de Eurotop is opgesteld.

Tijdens de Eurogroep van 21 en 22 juni 2018 gaf het Bulgaarse voorzitterschap een update over de technische voortgang binnen de ambtelijke werkgroepen. Deze voortgang richtte zich onder andere op het uitwerken van de opties voor de voorfases van een volledig EDIS. Zo is het idee van de Commissie voor een eerste fase en het idee van gecommitteerde leningen verder uitgewerkt.

Op 11 oktober 2016 besprak de Ecofinraad de stand van zaken met betrekking tot de implementatie van het depositoverzerzekeringsstelsel. Alleen de lidstaten België, Polen en Zweden hebben deze nog niet volledig geïmplementeerd.

Op 16 en 17 juni 2016 besprak de Ecofinraad het voortgangsverslag over het EDIS-voorstel en nam een routekaart aan voor de voltooing van de bankenunie.

De Ecofinraad besprak op dinsdag 8 maart 2016 de stand van zaken met betrekking tot het voorstel.

Tijdens de Ecofinraad van 12 februari 2016 besprak de raad de stand van zaken met betrekking tot de implementatie van de Bankenunie.

Op 8 december 2015 heeft de Europese Commissie het voorstel inzake de oprichting van een Europees depositogarantiestelsel tijdens de Ecofin-raad gespresenteerd.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Dit voorstel is een van de gemeenschappelijke prioriteiten van de EU-instellingen van 2023/2024. Op dit voorstel willen zij aanzienlijke vooruitgang boeken.

Op 29 maart 2017PDF-document bracht de commissie constitutionele zaken (AFCO) van het Europees Parlement een advies uit over het voorstel voor EDIS.

Op 20 en 21 december 2016 heeft het Europees Parlement amendementen uitgebracht over het conceptrapport over EDIS.

Op 10 november 2016 besprak de commissie ECON van het Europees Parlement het voorstel tot instelling van een Europees depositoverzekeringsstelsel.

Op 4 november 2016 bracht de ECON-commissie van het Europees Parlement een conceptrapport uit over het voorstel.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 11 januari 2016 heeft de Kamer van Afgevaardigden van Italië haar standpunt over het voorstel aan de Europese Commissie toegestuurd.

Op 20 mei 2016 heeft de Raad van de Europese Unie het standpunt van de Italiaanse Senaat ontvangen over het voorstel.

De Italiaanse Senaat heeft op 11 mei 2016 een resolutie aangenomen over het voorstel.

De deadline voor het indienen van een subsidiariteitsbezwaar was 16 februari 2016.

Op 6 april 2016 heeft de Tsjechische senaat een resolutie uitgegeven waarin zij haar bedenkingen over het voorstel weergeeft.

De Kamer van Afgevaardigden van Roemenië heeft op 6 april 2016 een standpunt ingenomen waarmee zij de behandeling van het voorstel heeft beëindigd.

De Duitse Bondsdag heeft op 25 februari 2016 een besluit genomen over het voorstel voor een Europees depositogarantiestelsel. Zij noemt het voldoen aan het subsidiariteitsbeginsel twijfelachtig.

Het Assemblée van de republiek Portugal heeft op 15 februari 2016 een met redenen omkleed advies uitgebracht over het voorstel. Zij oordeelt dat er geen subsidiariteitsproblemen voortvloeien uit het voorstel.

Op 29 januari 2016 is de Duitse Bondsraad een politieke dialoog gestart met de Europese Commissie over het voorstel. In lijn met de richtlijnen van de Commissie voor betere regelgeving, bekritiseert de Duitse Bondsraad de Commissie op het feit dat zij geen impact assessment aan het voorstel heeft toegevoegd.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Reacties Derden

Op 20 april 2016 heeft de Europese Centrale Bank haar advies gepubliceerd over het voorstel in het publicatieblad van de Europese Unie.


Alle bronnen