Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 17 mei 2021 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een brief aan de Kamer over de mogelijkheden om binnen de EU over te gaan naar gekwalificeerde meerderheidsbesluitvorming zonder verdragswijziging (21.501-02, CV).

Op 25 mei 2021 werd de brief door de commissie EUZA voor kennisgeving aangenomen.

Europees

Op 20 februari 2020 dienden de leden Leijten en Lodders een gewijzigde motie in over niet afwijken van de aangenomen motie (21.501-02, 1920) over besluitvorming op belastingheffing bij unanimiteit. De motie werd op dezelfde dag aangenomen.

volledige titel

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad en de Raad: Naar een meer efficiënte en democratische besluitvorming in het fiscale beleid van de EU

document Europese Commissie

COM(2019)8, d.d. 15 januari 2019

commissies Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

Op 17 mei 2021 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een brief aan de Kamer over de mogelijkheden om binnen de EU over te gaan naar gekwalificeerde meerderheidsbesluitvorming zonder verdragswijziging (21.501-02, CV).

Op 25 mei 2021 werd de brief door de commissie EUZA voor kennisgeving aangenomen.

Op 17 mei 2021 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken naar aanleiding van de toezegging gedaan aan de Tweede Kamer tijdens het commissiedebat Raad Algemene Zaken van 15 april 2021 een brief (21.501-02, CV) aan de Kamer over de mogelijkheden om binnen de EU over te gaan naar gekwalificeerde meerderheidsbesluitvorming, zonder verdragswijziging.

Op 16 april 2019 heeft de staatssecretaris van Financiën heeft geantwoord op de vragen van de commissies Financiën en Europese Zaken over de Commissiemededeling (35.191, A). De commissies bespraken het verslag van een schriftelijk overleg op 23 april 2019 en namen deze voor kennisgeving aan.

De leden van de fracties van de CDA (Van Rij) en de PvdA (Sent) leverden op 12 maart 2019 inbreng ten behoeve van het schriftelijk overleg. De brief is op 15 maart 2019 aan de staatssecretaris van Financiën verstuurd.

De commissies Financiën en EUZA besloten op 5 maart 2019 in schriftelijk overleg te treden met de regering en de Europese Commissie. Inbreng wordt op 12 maart 2019 geleverd door de leden van de fractie van CDA (Van Rij) en onder voorbehoud door de leden van de fractie van de SP (Reuten).

Op 30 september 2020 dienden de leden Omtzigt en Bosman een motie in over kenbaar maken dat afstappen van besluitvorming bij unanimiteit op het gebied van belastingheffing voor Nederland onbespreekbaar is. De motie werd op dezelfde dag aangenomen.

De commissie Financiën heeft op 21 maart 2019 een brief gestuurd aan de Staatssecretaris van Financiën over het BNC-fiche horende bij het voorstel. Op 2 juli 2020 stuurde de Staatssecretaris van Financiën een antwoord.

Op 19 februari 2020 dienden de leden Leijten en Lodders een gewijzigde motie in over niet afwijken van de aangenomen motie (21.501-02, 1920) over besluitvorming op belastingheffing bij unanimiteit. De motie werd op dezelfde dag aangenomen. Op 20 februari 2020 stuurde de Staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst een brief over de aangenomen motie.

Op 7 februari 2019 vond er in de Tweede Kamer een Algemeen Overleg plaats met de minister en staatssecretaris van Financiën over verschillende brieven aangaande de Eurogroep/Ecofinraad. Tijdens dit overleg zijn er vragen gesteld over de Commissiemededeling.

Tijdens het Algemeen Overleg over de Eurogroep/Ecofinraad op 17 januari 2019 is o.a. de Commissiemededeling besproken.

De Tweede Kamer heeft het voorstel als prioritair aangemerkt.

Op 8 november 2018 diende het lid Maeijer c.s. een motie in over het niet afstappen van besluitvorming bij unanimiteit op gebied van belastingheffing en sociaal beleid. De motie werd op 12 november 2018 aangenomen.

De regering laat weten dat de Europese Commissie drie redenen ziet om voor wat betreft fiscale onderwerpen niet meer met de lidstaten tot unanieme besluitvorming hoeft te komen. De regering geeft in haar BNC-fiche van 15 februari 2019 op deze 3 voorstellen haar beoordeling weer.

• 1. 

  Meer EU-belastingregels versterken de interne markt en maken deze meer competitief

  Het kabinet geeft aan dat de afgelopen jaren het unaniem aannemen van meerdere voorstellen op belastinggebied de besluitvorming niet in de weg heeft gestaan. Met name de inhoud van de voorstellen rondom de CCCTB en een definitief btw-systeem was verantwoordelijk voor het niet aannemen hiervan.

• 2. 

  Gezamenlijke EU-soevereiniteit waarborgt nationale soevereiniteit

  Door o.a. globalisering en digitalisering zijn belastingen niet meer een pure nationale aangelegenheid. De Europese Commissie ziet dit als reden om niet meer middels unanimiteit besluiten te nemen, maar door middel van gekwalificeerde meerderheid zodat daadkrachtig opgetreden kan worden. Wat betreft het bestrijden van fraude, belastingontwijking en -ontduiking is de regering het er mee eens dat er internationaal daadkrachtig samen gewerkt dient te worden, maar ziet ook dat besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid nadelig kan uitpakken voor individuele lidstaten. Als voorbeeld noemt zij de CCCTB, waarvan verwacht wordt dat deze ervoor zorgt dat de inkomsten van de vennootschapsbelasting voor Nederland zullen afnemen.

• 3. 

  Besluiten worden kwalitatief beter en hebben een betere democratische legitimiteit

  Het kabinet ziet niet in waarom besluitvorming via unanimiteit ten koste zou gaan van de kwaliteit van de besluitvorming. ''Daarnaast meent het kabinet dat het resultaat van een compromis niet eenvoudig kan worden ingedeeld in «hoge» of «lage» kwaliteit.'' Volgens het kabinet komen er zelden situaties voor waarin een lidstaat gebruik maakt van het vetorecht om een voorstel te blokkeren en blijkt in de praktijk dat na een veto het voorstel alsnog een akkoord bereikt in de Raad.

Niet alleen het kabinet is zeer kritisch over het plan van de Europese Commissie om stapsgewijs over te gaan naar besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid voor fiscale dossiers, maar ook een meerderheid van de lidstaten, met name de kleinere lidstaten, zijn sceptisch over het plan. Het Europees Parlement (EP) is wel voorstander van het voorstel. De rol van het EP rondom fiscale dossiers is momenteel raadgevend, maar zal meer bevoegdheden krijgen met het voorstel.

In deze mededeling benadrukt de Europese Commissie dat de afgelopen jaren het unanimiteitsvereiste de vooruitgang belemmerd heeft op het gebied van belangrijke fiscale initiatieven die nodig zijn om de eengemaakte markt te versterken en het concurrentievermogen van de EU te stimuleren. Dit betreft bijvoorbeeld het voorstel voor een richtlijn voor een Common Consolidated Corporate Taks Base (CCCTB) (zie dossier E160043). Derhalve wordt in deze mededeling voorgesteld om voor bepaalde fiscale aangelegenheden door middel van een stapsgewijze transitie over te schakelen op besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid van stemmen.

Activering overbruggingsclausule - initiatiefrecht ligt bij Europese Raad:

In artikel 48, lid 7, van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) is in een algemene overbruggingsclausule voorzien. Op grond van deze clausule is het mogelijk dat maatregelen in het betrokken gebied, waarover tot dan toe alleen met eenparigheid van stemmen werd besloten, voortaan door de Raad met gekwalificeerde meerderheid van stemmen of volgens de gewone wetgevingsprocedure worden vastgesteld. Voornoemde overbruggingsclausule zou het meest praktisch zijn om de transitie te realiseren, aldus de Commissie.

Om deze clausule te activeren, moet de Europese Raad het initiatief nemen, de werkingssfeer van de beoogde verandering in de besluitvormingsprocedure aangeven en de nationale parlementen hierover informeren. Indien geen enkel nationaal parlement binnen zes maanden bezwaar maakt, kan de Europese Raad dit besluit met eenparigheid van stemmen na goedkeuring van het Europees Parlement vaststellen.

De Commissie verzoekt in deze mededeling de leiders van de EU snel te beslissen over het gebruik van de algemene overbruggingsclausule voor kwesties die niet rechtstreeks van invloed zijn op de heffingsbevoegdheden, belastinggrondslagen of belastingtarieven van lidstaten, en voor kwesties waarbij belastingheffing andere beleidsdoelstellingen flankeert, om over te stappen op besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid en de gewone wetgevingsprocedure.

Daarnaast verzoekt de Commissie het gebruik van de algemene overbruggingsclausule eind 2025 in overweging te nemen voor fiscale gebieden die reeds vergaand geharmoniseerd zijn (btw en accijns), en andere initiatieven die nodig zijn voor de eengemaakte markt en voor eerlijke belastingheffing (CCCTB), om op deze terreinen over te stappen op besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid en de gewone wetgevingsprocedure.

Tijdens de Ecofinraad op 12 februari 2019 heeft de Europese Commissie een toelichting gegeven op de mededeling over besluitvorming in fiscale dossiers.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 4 november 2019 heeft het Huis van Afgevaardigden van Malta een brief gestuurd aan de Europese Commissie in het kader van de politieke dialoog, waarin hij onder andere aangeeft dat het unanimiteitsprincipe elke lidstaat het soevereine recht geeft om een mogelijk veto uit te brengen. Volgens Malta kan een land op deze manier zijn democratische rechten beschermen.

Op 28 oktober 2019 heeft de commissie voor Europese Zaken van het Nationale Assemblée van Hongarije een standpunt uitgebracht over de voorstellen inzake efficiënte bersluitvorming in het Gemeenschappelijk Buitenlands- en Veiligheidsbeleid (COM(2018)647), EU fiscaal beleid (COM(2019)8 en Sociaal beleid (COM(2019)186). Besluitvorming op basis van unanimiteit werkt volgens het Nationale Assemblée soepel en zij is er dan ook op tegen dat de soevereiniteit van lidstaten op dit punt beperkt wordt.

Op 15 mei 2019 is de Tsjechische Kamer van Afgevaardigden in politiek dialoog met de Europese Commissie getreden om aan te geven dat zij de wijze van unanieme besluitvorming voor fiscaal EU-beleid wilt behouden.

Op 9 mei 2019 startte het Zweedse Parlement een politiek dialoog met de Europese Commissie over de Mededeling.

De Tsjechische Senaat heeft op 20 maart 2019 een resolutie over de Commissiemededeling aangenomen.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.