E150010
  ruit icoon
Laatste revisie: 15-12-2017

E150010 - Commissiemededeling: Een Europese migratieagenda



In de migratieagenda van de Europese Commissie wordt een Europese respons uiteengezet in reactie op het lot van duizenden migranten die hun leven in gevaar brengen om de Middellandse Zee over te steken. Deze Europese migratieagenda combineert binnen- en buitenlands beleid, beoogt zo goed mogelijk gebruik te maken van de EU-agentschappen en ‑instrumenten en zal gelden voor alle actoren: lidstaten, EU-instellingen, internationale organisaties, het maatschappelijk middenveld, plaatselijke overheden en derde landen.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 13 september 2016 besprak de commissie I&A/JBZ het vijfde verslag van de Europese Commissie over herplaatsing en hervestiging, COM(2016)480PDF-document, gepubliceerd op 13 juli 2016.

Europees

JBZ-Raad 14 september 2017

Naar verwachting hield de JBZ-Raad van 14 september 2017 een algemene discussie naar aanleiding van de meest recente ontwikkelingen op de verschillende migratieroutes door het Middellandse Zeegebied.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2015)240PDF-document, d.d. 13 mei 2015

commissies Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwante dossiers


Behandeling Eerste Kamer

Op 13 september 2016 besprak de commissie I&A/JBZ het vijfde verslag van de Europese Commissie over herplaatsing en hervestiging, COM(2016)480PDF-document, gepubliceerd op 13 juli 2016.

Op 12 juli 2016 heeft de commissie I&A/JBZ mondeling overleg gevoerd met de de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis, inclusief een terugblik op Nederlands EU-voorzitterschap en een vooruitblik op het aankomende Slowaakse EU-voorzitterschap.

Op 5 juli 2016 gaf het lid Stienen (D66) een mondelinge terugkoppeling over haar werkbezoek aan Turkije. Daarnaast hield de commissie I&A/JBZ een kennismakingsgesprek met de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ).

Op 14 juni 2016 besloot de commissie I&A/JBZ voor het zomerreces, bij voorkeur op 12 juli 2016, een mondeling overleg te organiseren met de staatssecretaris van V&J over de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis, inclusief een terugblik op Nederlands EU-Voorzitterschap en een vooruitblik op het aankomende Slowaakse EU-Voorzitterschap. Daarbij besloot de commissie het verslag van een schriftelijk overleg inzake de PACE-resoluties hierbij te betrekken.

Op 14 juni 2016 heeft het lid Strik (GL) een terugkoppeling gegeven naar aanleiding van haar bezoek in het kader van de Raad van Europa aan vluchtelingenkampen in Thessaloniki (uit Idomeni verplaatste vluchtelingen) en Lesbos, Griekenland. Daarnaast heeft het lid Stienen (D66) een terugkoppeling gegeven naar aanleiding van haar bezoek aan Syrische vluchtelingenkampen in Libanon.

Op 7 juni 2016 besprak commissie EUZA het verslag van een schriftelijk overleg inzake de PACE-resoluties en besloot het voor kennisgeving aan te nemen. De commissie I&A/JBZ besloot de bespreking van dit verslag op 14 juni 2016 opnieuw te agenderen.

Op 30 mei 2016 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken antwoord op de brief van de commissie voor Europese Zaken over de drie PACE-resoluties inzake migratie. De brief wordt door commissie EUZA en commissie I&A/JBZ besproken op 7 juni 2016.

Op 30 mei 2016 reageerde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie op de brief van 24 mei 2016 (EK 34.215, W) inzake de gevolgen van de EU-Turkije Verklaring voor Nederlandse wet- en regelgeving, de brief wordt op 14 juni 2016 besproken.

Op 24 mei 2016 sturen de leden van de commissie I&A/JBZ een brief met vragen aan de minister van Veiligheid en Justitie inzake de gevolgen van de EU-Turkije Verklaring voor Nederlandse wet- en regelgeving (EK 34.215, W). De commissie verneemt graag de reactie van de regering voorafgaand aan het beleidsdebat in de Eerste Kamer met de minister van Buitenlandse Zaken over internationale veiligheid van 31 mei 2016. Daarnaast stemde de commissie ermee in om voor de zomer een kennismakingsgesprek te organiseren met de ACVZ en haar nieuwe voorzitter, de heer Koos Richelle.

Op 17 mei 2016 besprak de commissie I&A/JBZ nieuwe voorstellen en verslagen inzake migratie en de implementatie van de EU-Turkije Verklaring. De fractie van D66 gaf aan nog vragen te willen stellen inzake de juridische status van de verklaring.

Op 12 mei 2016 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie antwoord op de brief van 13 april 2016 inzake nadere vragen Europese aanpak vluchtelingencrisis (EK 34.215, V).

Op 19 april 2016 besprak de commissie I&A/JBZ de Europese Commissiemededeling COM(2016)220PDF-document (beoordeling van het actieplan van Griekenland n.a.v. toepassing Schengen acquis) en het rapport COM(2016)222PDF-document van de Europese Commissie (Tweede rapport relocatie en hervestiging) en besloot deze niet in behandeling te nemen.

Op 13 april 2016 stuurde de commissie I&A/JBZ een brief met vragen van de fractie van GroenLinks naar de staatssecretaris van Veiligheid & Justitie inzake nadere vragen Europese aanpak vluchtelingencrisis waarin over de situatie in Griekenland en Turkije wordt gevraagd en zijn er vragen gesteld over de commissiemededeling "Hervorming van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel en een verbetering van legale mogelijkheden om naar Europa te komen" COM(2016)197PDF-document (EK 34.215, V).

Op 12 april 2016 stemde de commissie I&A/JBZ in met het verzenden van de brief met vragen van de fractie van GroenLinks aan de regering over de situatie in Griekenland en Turkije en de commissiemededeling over de hervorming van het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel en over een verbetering van veilige en legale mogelijkheden om naar Europa te komen.

De fractie van GroenLinks gaf tijdens de commissievergadering van I&A/JBZ op 5 april 2016 aan uiterlijk 6 april 2016 inbreng te zullen leveren voor een schriftelijk overleg over de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis en de samenwerking met Turkije. De conceptbrief zal per e-mail worden rondgestuurd, zodat fracties desgewenst kunnen aansluiten bij de vragen.

Op 22 maart 2016 besprak de commissie I&A/JBZ de recente ontwikkelingen in de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis en de in dit kader door de Kamer ontvangen brieven van de regering en nieuw gepubliceerde voorstellen en mededelingen van de Europese Commissie. De commissie ziet op dit moment af van schriftelijk overleg, tenzij het (afwezige) lid Strik van de fractie van GroenLinks voornemens blijft inbreng te leveren. Het lid Strik heeft aangegeven op 5 april 2016 inbreng te willen leveren voor schriftelijk overleg.

Op 8 maart 2016 behandelde de commissie I&A/JBZ de recente ontwikkelingen in de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis en besloot het op 22 maart 2016 te betrekken bij het verslag van het mondeling overleg met de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 1 maart 2016.

Op 2 maart 2016 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie antwoord op vragen van de commissie I&A/JBZ naar aanleiding van recente ontwikkelingen in de aanpak van de vluchtelingencrisis (34.215, EK, O). Ook stuurde hij een afschrift van een brief aan de Tweede Kamer inzake de humanitaire crisis op de Balkan.

Op 1 maart 2016 ging de commissie en I&A/JBZ in mondeling overleg met de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie inzake de vluchtelingencrisis.

Op 29 februari 2016 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een brief met beantwoording van de vragen over afspraken EU-Turkije inzake de vluchtelingencrisis (34.215, EK, P).

Op 2 februari 2016 gaven de fracties GroenLinks en CDA aan inbreng voor schriftelijk overleg wensen te leveren naar aanleiding van de brief van 11 december 2015 van de regering inzake de aanpak van de vluchtelingencrisis. De inbreng zal op 3 februari 2016 worden rondgestuurd. Op 9 februari 2016 is de brief naar de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie gestuurd (34.215, EK, O).

Op 2 februari 2016 levert de commissie I&A/JBZ inbreng voor schriftelijk overleg naar aanleiding van de brief van 11 december 2015 met antwoord van de regering inzake de aanpak van de vluchtelingencrisis.

Op 19 januari 2016 besprak de commissie I&A/JBZ het nieuwe pakket van voorstellen met het doel om de vluchtelingencrisis in Europa aan te pakken en stemde in met een aangepaste versie van de commissiebrief inzake de gemaakte afspraken tussen de EU en Turkije ten behoeve van migratiebeheer. De brief is op dezelfde dag verstuurd naar de minister van Buitenlandse Zaken (34.215, EK, P).

Op 22 december 2015 besloot de commissie I&A/JBZ in nader schriftelijk overleg te treden naar aanleiding van de brief van 11 december 2015 inzake de aanpak van de vluchtelingencrisis. De fracties van de VVD en de PVV leveren inbreng voor nadere vragen. Andere fracties houden eventuele nadere inbreng nog in beraad. De inbrengdatum is gesteld op 26 januari 2016. De commissie besluit eveneens een commissiebrief te sturen over de afspraken die de EU heeft gemaakt met de Turkije inzake de opvang van vluchtelingen.

Op 16 december 2015 hebben de bewindspersonen van V&J een brief verzonden aan de Kamers over de stand van zaken van de verschillende JBZ-dossiers die onder Nederlands Voorzitterschap zullen worden behandeld (32.317, EK, FQ). De brief bevat een overzicht van de belangrijkste thema's en wetgevingsdossiers en van de ambities van de Nederlandse regering op het gebied van JBZ. Eén van deze thema's is de migratieproblematiek.

Op 11 december 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie antwoord op vragen over de aanpak van vluchtelingencrisis die de commissie I&A/JBZ op 27 november heeft gestuurd (34.215, EK, K). Ook stuurde de staatssecretaris een antwoord op de vragen over uitgaven en cijfers in het kader van de vluchtelingencrisis uit de brief van 4 december 2015 (34.215, EK, J). Beide brieven kunnen worden betrokken bij het begrotingsdebat V&J op 15 december 2015.

Op 8 december 2015 besprak de commissie I&A/JBZ de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa en besloot het agendapunt aan te houden tot 22 december 2015, in afwachting van de reactie van de regering op de brief van 27 november 2015. Op 15 december 2015 zal de commissie naar verwachting de reactie betrekken bij het begrotingsdebat V&J.

Op 4 december 2015 heeft de commissie I&A/JBZ in een brief de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie verzocht gegevens te verstrekken vóór de begrotingsbehandeling van Veiligheid en Justitie over uitgaven en cijfers in het kader van de vluchtelingencrisis (34.215, EK, J).

Op 1 december 2015 besprak de commissie I&A/JBZ het verslag van de JBZ-Raad van 9 november 2015 en de geannoteerde agenda van de JBZ-Raad van 3-4 december 2015, waarin de stand van zaken van de migratieproblematiek wordt besproken. De commissie besluit een brief te sturen aan de regering met daarin het verzoek om alle beschikbare cijfers over de huidige vluchtelingenproblematiek aan de Kamer te doen toekomen.

Op 27 november 2015 is de brief inzake nader schriftelijk overleg aanpak vluchtelingen aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie gestuurd (34.215, EK, K).

Op 24 november 2015 besprak de commissie I&A/JBZ de conceptbrief aan de regering met inbreng van de fracties van VVD, D66, PvdA en GroenLinks over de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa. De fractie van D66 gaf aan aanvullende inbreng te willen leveren. Een aangepaste versie van de conceptbrief zal per e-mail aan de leden van de commissie worden voorgelegd zodat fracties zich desgewenst kunnen aansluiten.

Op 17 november 2015 besloot de commissie I&A/JBZ naar aanleiding van een aantal brieven van de regering over de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa in schriftelijk overleg te treden met de regering. De conceptbrief wordt op 24 november 2015 ter vaststelling geagendeerd.

Op 5 november 2015 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een brief naar de Kamer met nadere informatie over het gezamenlijk actieplan EU-Turkije en de stand van zaken hiervan na de Europese Raad van 15 oktober 2015 (34.215, EK, F).

Op 3 november 2015 besprak de commissie I&A/JBZ verschillende recente brieven van de regering inzake de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa, en besloot om de inbrengdatum voor het nader schriftelijk overleg op 17 november 2015 te zetten. Ook sprak de commissie samen met commissie EUZA met Commissie Meijers over onder andere migratie (met name de eventuele spanning van EU-regelgeving met het Vluchtelingenverdrag en andere eventuele knelpunten in regelgeving).

Op 27 oktober 2015 besprak de commissie I&A/JBZ enkele brieven van de regering inzake de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa. De commissie besloot na ontvangst van het verslag van de JBZ-Raad van 8-9 oktober 2015 over het voortzetten van het schriftelijk overleg met het kabinet.

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen op 13 oktober 2015 was migratie een belangrijk thema. Tijdens het debat is de motie van het lid Strik c.s. ingediend met het verzoek aan de regering om zich positief op te stellen ten aanzien van een Europese hervestigingsregeling. Deze motie is ontraden door de minister-president (in het kader van een geïntegreerde benadering in plaats van geïsoleerd besluiten) en is verworpen.

Op 12 oktober 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een brief met beantwoording op de vragen van de commissie I&A/JBZ van 2 oktober 2015 inzake aanpak vluchtelingencrisis (EK 34.215/ 34.299, D). De commissie I&A/JBZ zou de brief op 27 oktober 2015 bespreken. Fracties konden de kabinetsappreciatie desgewenst tevens betrekken bij de Algemene Politieke Beschouwingen op 13 oktober 2015.

Op 6 oktober 2015 besprak de commissie I&A/JBZ de geannoteerde agenda van de JBZ-Raad van 8-9 oktober 2015, waar de mededeling stond geagendeerd, en heeft deze voor kennisgeving aangenomen. Ook heeft de commissie de kabinetsappreciatie bij het pakket migratiemaatregelen van september 2015 besproken en besloot om op 27 oktober 2015 te inventariseren of er behoefte is aan (nader) schriftelijk overleg. Fracties konden de kabinetsappreciatie desgewenst tevens betrekken bij de Algemene Politieke Beschouwingen op 13 oktober 2015.

Op 6 oktober 2015 besprak de commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid het onderdeel arbeidsmigratie in de brief van de staatssecretaris van V&J van 25 september 2015 inzake de Europese migratieagenda en nam de brief voor kennisgeving aan.

Op 2 oktober 2015 stuurde de commissie I&A/JBZ een brief naar de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie met vragen over de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis in reactie op de brief van de staatssecretaris van 29 september 2015 (EK 34.215/ 34.299, D). De commissie ziet de beantwoording van deze vragen graag tegemoet vóór de Algemene Politieke Beschouwingen, die op 13 oktober 2015 in de Eerste Kamer zouden plaatsvinden.

Op 29 september 2015 besprak de commissie I&A/JBZ de brief van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 25 september 2015 inzake de Europese migratieagenda, de verslagen van de JBZ-Raad van 22 september 2015 en van de informele Europese Raad van 23 september 2015, alsmede de Commissiemededelingen en -voorstellen van 9 september en 23 september 2015 die betrekking hebben op de aanpak van de vluchtelingencrisis. De fracties van de PVV (lid Van Weerdenburg) en van GroenLinks (lid Strik) gaven aan inbreng te zullen leveren voor schriftelijk overleg. De conceptbrief zou worden rondgestuurd in de commissie zodat fracties zich desgewenst konden aansluiten.

Op 25 september 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie de brief met beantwoording op de vragen van de commissie I&A/JBZ van 7 juli 2015 inzake de Europese migratieagenda (34.215, EK, A).

Op 23 september 2015 stuurde de commissie voor I&A/JBZ een rappelbrief naar de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie waarin hij wordt verzocht om uiterlijk 25 september 2015 over de beantwoording van ieder geval de vragen in de brief van 7 juli 2015 die betrekking hebben op het terrein van Veiligheid en Justitie te kunnen beschikken, gelet op de wens van de commissie het schriftelijk overleg op te vervolgen met vragen over nadere Commissievoorstellen en ontwikkelingen binnen het kader van de Europese migratieagenda.

De commissie besprak op 22 september 2015 het op 8 september 2015 aangehouden agendapunt met betrekking tot de verslagen van de reguliere JBZ-Raad van 15-16 juni 2015 en van de informele JBZ-Raad van 9-10 juli 2015 voor wat betreft de andere onderwerpen dan de migratieproblematiek en besluit om deze verslagen op deze punten voor kennisgeving aan te nemen. De commissie besluit om een rappel brief aan de staatssecretaris van V&J te sturen. De commissie besloot eveneens om dinsdag 29 september 2015 inbreng te leveren voor een schriftelijk overleg over de voorliggende Commissiemededelingen en -voorstellen voor de aanpak van de migratieproblematiek.

Op 18 september 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een brief met de ontwikkelingen asiel en migratie in de Europese Raden en de ontwikkelingen binnen Nederland inzake de vluchtelingencrisis (EK, 32.317 / 34.215, FD).

Op 11 september 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie in reactie op het verzoek van de commissie voor I&A/JBZ een brief met een afschrift van zijn brief aan de Tweede Kamer over de Europese migratieproblematiek van 8 september 2015, en hij geeft aan dat de antwoorden op de brief van 7 juli 2015 zo snel mogelijk te versturen (32.317, EK, FB).

Op 9 september 2015 stuurde de commissie voor I&A/JBZ met betrekking tot de openstaande vragen over de Europese migratieagenda een rappelbrief waarin de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie tevens werd verzocht bij de beantwoording in te gaan op recente ontwikkelingen.

Op 8 september 2015 besloot de commissie voor I&A/JBZ in overleg te treden met de regering.

Op 30 juni 2015 leverden de commissies voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) en voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) inbreng voor schriftelijk overleg met de regering. Op 7 juli 2015 werd de brief vastgesteld en verstuurd naar de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en naar de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie (34.215, EK, A).

Op 16 juni 2015 is de mededeling besproken in een gecombineerde vergadering van de commissies I&A/JBZ en SZW. De commissies besloten de inbreng voor schriftelijk overleg aan te houden tot 30 juni 2015. De fracties van het CDA, D66, SP, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie en SGP hebben aangekondigd inbreng te zullen leveren. Daarnaast zijn tijdens de vergadering van de commissie I&A/JBZ op 16 juni 2015 de volgende besluiten genomen die betrekking hebben op de mededeling:

  • de passage uit de geannoteerde van de JBZ-Raad van 15-16 juni 2015 (32317,ES) over migratie zal worden betrokken bij de inbreng over de Commissiemededeling
  • de brief van de staatssecretaris van V&J over de Frontex-operaties (32317, ER) van 28 mei 2015 zal worden betrokken bij de inbreng over de Commissiemededeling
  • tot slot besloot de commissie drie voorstellen uit de lijst met nieuw gepubliceerde Europese voorstellen te betrekken bij de Commissiemededeling:
    • 1. 
      Voorstel voor een Raadsbesluit tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland (COM(2015)286PDF-document)
    • 2. 
      Voorstel voor een besluit betreffende de gebruikmaking van het flexibiliteitsinstrument ten behoeve van Italië en Griekenland voor de tijdelijke maatregelen op het gebied van internationale bescherming (COM(2015)238PDF-document)
    • 3. 
      Commissiemededeling EU-Actieplan tegen migrantensmokkel (2015 - 2020) (COM(2015)285PDF-document)

Op 19 mei 2015 besloten de commisies I&A/JBZ en SZW op 16 juni 2015 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese Commissie. De commissie SZW zal nadere voorstellen betreffende legale migratie in behandeling nemen, de commissie I&A/JBZ de overige voorstellen.

De Eerste Kamercommissies voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) en voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) hebben de Commissiemededeling als prioritair geselecteerd uit het Werkprogramma 2015 van de Europese Commissie.


Behandeling Tweede Kamer

De Tweede Kamer hield op 13 december 2017 voorafgaand aan de Europese top van 14-15 december 2017 een debat waarin verschillende agendapunten van deze top de revue passeerden, waaronder het migratiebeleid.

Op 14 december 2016 hield de Tweede Kamer een debat met de minister-president inzake de Europese Top van 15-16 december 2016, waarbij migratie als één van de onderwerpen wordt behandeld.

Op 7 december 2016 voerde de commissie voor Veiligheid en Justitie overleg met de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over de JBZ-Raad van 8-9 december 2016 inzake onderwerpen op het terrein van asiel- en vreemdelingenbeleid.

Op 8 juni 2016 heeft de commissie voor Veiligheid en Justitie algemeen overleg gevoerd met de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over de JBZ-Raad van 9-10 juni 2016, waarbij ook over de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis is gesproken.

Op 18 mei 2016 ging de Tweede Kamer in algemeen overleg met de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over de JBZ-Raad van 20 mei 2016, waar onder andere werd gepraat over visumliberalisatie van Turkije.

Op 28 april 2016 heeft de commissie voor Europese Zaken een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd aan de minister van Buitenlandse Zaken over de brief van 4 april 2016 over de uitvoering van de afspraken tussen de EU en Turkije over migratiebeheer. Bij brief van 17 mei 2016 heeft de minister de vragen beantwoord.

Op 13 april 2016 ging de Tweede Kamer in debat met de minister-president over de uitkomsten van de Europese Top van 17-18 maart 2016 en de verklaring tussen de EU en Turkije.

Op 9 maart 2016 hield de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie een algemeen overleg over de JBZ-Raad van 10-11 maart 2016 inzake migratie en asielonderwerpen.

Op 17 februari 2016 ging de Tweede Kamer in debat met de minister-president over de Europese Raad van 18-19 februari 2016. Op 18 februari 2016 werd er gestemd op moties die tijdens het debat werden ingediend. Hierbij werd de motie van leden Bisschop en Van Haersma Buma aangenomen over wijziging van de Europese regels met het oog op adequate mogelijkheden voor begeleide terugkeer.

Op 15 december 2015 ging de Tweede Kamer in debat met de minister-president over de Europese Raad van 17-18 december 2015. Migratie was in debat een belangrijk onderwerp, er werd onder andere vragen gesteld over hotspots en grensbewaking. Daarnaast werd er motie-Omzigt ingediend inzake informatie vooraf over de plannen voor verdeling van vluchtelingen, deze werd bij de stemming aangenomen. In de motie wordt de regering verzocht, voordat ingestemd wordt met Europese plannen over vluchtelingen de Kamer daarover te informeren, inclusief de daarmee gepaard gaande (financiële) consequenties.

Op 2 december 2015 ging de Tweede Kamer in debat over de JBZ-Raad van 3-4 december 2015 met de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. Tijdens het debat zijn er een aantal moties ingediend waarover direct daarna is gestemd. Hierbij is de motie-Gesthuizen/Sjoerdsma over blijvende inzet voor de naleving van het VN Vluchtelingenverdrag aangenomen.

Op 25 november 2015 ging de Tweede Kamer in debat met de minister-president over de EU-Turkije top van 29 november 2015. Tijdens dit debat zijn een reeks moties ingediend waarover op 26 november 2015 is gestemd. Hierbij is de gewijzigde motie Omzigt c.s. over de toegang van minderheden tot hulp in Turkije met algemene stemmen aangenomen. Met deze motie wordt de regering verzocht zich in te zetten om specifieke afspraken te maken over de toegang van minderheden tot hulp in Turkije.

Op 5 november 2015 ging de Tweede Kamer in debat met de minister-president en de minister van Veiligheid en Justitie over de resultaten van de Europese top van 15-16 oktober 2015 en over de JBZ-Raad van 9 november 2015 en de inzet van de migratietop van 11-12 november 2015. Na het debat zijn er een aantal moties aangenomen, waaronder een verzoek tot snelle totstandkoming van een permanent verdelingsmechanisme voor vluchtelingen over EU-lidstaten en verregaande harmonisatie van asielprocedures binnen de EU.

Op 14 oktober 2015 ging de Tweede Kamer in debat over de (Europese) aanpak van het vluchtelingenprobleem met de minister-president, de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, met als aanleiding de Europese top van 15-16 oktober 2015.

Op 7 oktober 2015 vond een algemeen overleg plaats over de JBZ-Raad van 8-9 oktober 2015, met aansluitend een VAO, waarbij een aantal moties zijn ingediend.

Op 30 september 2015 behandelde de commissie Veiligheid en Justitie tijdens een procedurevergadering de nieuwe Europese voorstellen over de vluchtelingencrisis.

Op 24 september 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een antwoord op een aantal vragen van de Tweede Kamer over migratie.

Op 23 september 2015 ging de Tweede Kamer in debat met de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over zijn brief van 18 september 2015 inzake de ontwikkelingen asiel en migratie in de Europese Raden en de ontwikkelingen binnen Nederland wat betreft de vluchtelingencrisis, waaronder over opvang in veilige derde landen en de opvang en herverdeling van de vluchtelingen in de EU. Na het debat is de motie-Voortman c.s. aangenomen waarin de regering wordt verzocht tijdens de Europese top te pleiten voor een significante extra bijdrage vanuit de EU voor de opvang van vluchtelingen in o.a. Egypte, Jordanië, Libanon en Turkije.

Op 10 september 2015 hield de Tweede Kamer een debat met de minister-president over het gemeenschappelijk asielbeleid in Europa. Vervolgens heeft de Tweede Kamer enkele moties aangenomen: moties over een plan van aanpak voor betere integratiemogelijkheden van vreemdelingen, over het op geen enkele wijze instemmen met een aantasting van het fundamentele recht op aanvraag van asiel, over het berichten of Nederland bereid is militair bij te dragen aan de groeiende coalitie van landen die IS ook in Syrie bestrijden, en over het niet tornen aan het non-refoulementbeginsel.

Op 8 september 2015 stuurde de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een brief naar de Tweede Kamer met informatie over het Nederlands standpunt betreffende de asielproblematiek in Europa. De regering is van mening dat er een versterkte Europese gezamenlijke aanpak nodig is met het nastreven om vooral in de regio voor opvang te zorgen, wat door de UNCHR gecoördineerd kan worden.

De commissie voor Buitenlandse Zaken heeft schriftelijk overleg gevoerd met de minister van Buitenlandse Zaken over de geannoteerde agenda van de Raad Buitenlandse Zaken. Er zijn onder meer vragen gesteld over de koppeling tussen de migratieagenda en andere EU-beleidsinstrumenten en de samenwerking met landen van herkomst op het terrein van migratie. Op 20 juli 2015 is het verslag van het schriftelijk overleg vastgesteld.

De commissie voor Veiligheid en Justitie heeft schriftelijk overleg gevoerd met de minister en staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over onder andere de geannoteerde agenda van de informele JBZ-Raad van 9-10 juli 2015. Er zijn onder meer vragen gesteld over de Europese migratieagenda en de daaruit voortvloeiende voorstellen over herplaatsing en hervestiging, en het Europese actieplan Mensensmokkel. Op 3 juli 2015 is het verslag van het schriftelijk overleg vastgesteld.

Tijdens het plenair debat op 30 juni 2015 over de Europese Raad van 25-26 juni 2015, werd over de Europese migratieagenda gesproken.

De commissie voor Veiligheid en Justitie besprak op 11 juni 2015 tijdens het Algemeen overleg over de JBZ-Raad van 15-16 juni 2015 de Europese migratieagenda, de kabinetsappreciatie hierop en een aantal voorstellen die voortvloeien uit de migratieagenda. De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie gaf tijdens dit overleg aan dat de Nederlandse regering wil samenwerken met de andere EU landen om de herverdeling van migranten over Europa in goede banen te leiden. Dit bevestigde de minister president tijdens het plenair debat over de JBZ-Raad dat op dezelfde dag werd gehouden.

Op 10 juni 2015 heeft een besloten technische briefing plaatsgevonden over de Europese migratieagenda.

De staatssecretaris van Veiligheid & Justitie heeft op 9 juni 2015 in aanvulling op de kabinetsappreciatie van de migratieagenda een kabinetsappreciatie gestuurd op twee specifieke voorstellen die de uitwerking van de migratieagenda vormen. Ten eerste een voorstel voor een noodmechanisme voor herplaatsing en ten tweede een aanbeveling voor een EU-brede hervestigingsregeling. Deze appreciatie zal worden geagendeerd voor het algemeen overleg op 11 juni 2015 voorafgaand aan de JBZ-raad.

De commissie voor Veiligheid en Justitie heeft de Commissiemededeling en de voorstellen die daaruit voortvloeien als prioritair geselecteerd uit het Werkprogramma 2015 van de Europese Commissie en heeft de mededeling, de kabinetsappreciatie en de door de Europese Commissie gepresenteerde concrete maatregelen op 3 juni 2015 besproken. Naast agendering tijdens het algemeen overleg voorafgaand aan de JBZ-raad van juni werd besloten een technische briefing door de Europese Commissie te laten organiseren waarbij ook de millitaire aspecten worden betrokken. Hiervoor zal dan ook de vaste commissie voor Defensie worden betrokken. De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie zal worden verzocht de Kamer direct te betrekken in het geval van besluitvorming over (onderdelen van) de Migratieagenda, de Kamer te informeren over het standpunt van de Nederlandse regering en de wijze van besluitvorming en in te gaan op het pakket uitvoeringsvoorstellen.


Standpunt Nederlandse regering

Op 26 mei 2015 is een eerste, algemene kabinetsappreciatie van de Europese migratieagenda gepubliceerd.

Het kabinet is positief over veel onderdelen. De menselijke drama's die zich afspelen op de Middellandse Zee dwingen tot gezamenlijke actie van Europese lidstaten. De problematiek vraagt om een brede, geïntegreerde aanpak waarbij alle instrumenten worden ingezet die de Europese Unie heeft. Het kabinet steunt het uitgangspunt dat alle Europese landen hun verantwoordelijkheid nemen in de opvang van vluchtelingen. Ook deelt het kabinet de mening dat Europese landen de gemeenschappelijke afspraken over het Europese asielbeleid moeten nakomen.

In de migratieagenda staan ook voorstellen die vragen oproepen, zoals het voornemen om lidstaten te verplichten om in noodsituaties een vooralsnog onbekend aantal asielzoekers van andere EU landen over te nemen. Het is bijvoorbeeld nog niet duidelijk om welke landen het gaat, wie ervoor in aanmerking komen en welke procedures daarbij gelden. Het kabinet wil heldere antwoorden van de Europese Commissie op deze vragen.

Het kabinet is positief over de aandacht voor het bestrijden van mensensmokkelaars en het beter beveiligen van de buitengrenzen. Ook onderschrijft het kabinet dat de grondoorzaken van de migratieproblematiek moeten worden aangepakt in samenwerking met landen van herkomst en doorreis. Ook op andere terreinen is samenwerking met landen buiten de EU essentieel. Hervestiging in de EU van 20.000 vluchtelingen die buiten de EU verblijven moet mogelijk zijn als andere landen ook hun verantwoordelijkheid nemen.

Daarnaast stuurde de regering op 22 juni 2015 aan de Kamer een kabinetsappreciatie op twee specifieke voorstellen van de Commissie en op 3 juli 2015 het BNC-fiche: Mededeling Europese actieplan mensensmokkel. Deze voorstellen en mededeling vloeien voort uit de Europese migratieagenda.

Op 16 februari 2016 stuurde de regering een kabinetsappreciatie van de mededeling van de Europese Commissie van 10 februari 2016 met betrekking tot de uitvoering van de Europese Migratieagenda.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

In de migratieagenda van de Europese Commissie wordt een Europese respons uiteengezet in reactie op het lot van duizenden migranten die hun leven in gevaar brengen om de Middellandse Zee over te steken. Deze Europese migratieagenda combineert binnen- en buitenlands beleid, beoogt zo goed mogelijk gebruik te maken van de EU-agentschappen en ‑instrumenten en zal gelden voor alle actoren: lidstaten, EU-instellingen, internationale organisaties, het maatschappelijk middenveld, plaatselijke overheden en derde landen.

De agenda bestaat uit twee delen: Het eerste deel bevat concrete maatregelen die de Europese Commissie met onmiddellijke ingang of op zeer korte termijn zal nemen in reactie op de crisissituatie in het Middellandse Zeegebied. Hieronder vallen het verdriedubbelen van de capaciteit en de middelen voor de gezamenlijke Frontex-operaties Triton en Poseidon, een tijdelijke verdeelmechanisme voor personen die duidelijk internationale bescherming in de EU nodig hebben, een EU-brede hervestigingsregeling en een mogelijke operatie op de Middellandse Zee om netwerken van mensensmokkelaars op te rollen en mensensmokkel te bestrijden. De Europese Commissie zal eveneens eind 2015 een wetgevend voorstel indienen voor een permanent EU-systeem voor herplaatsing in noodsituaties als resultaat van een massale toestroom.

Het tweede gedeelte van de migratieagenda bevat initiatieven die de Europese Commissie in de komende jaren zal nemen om migratie beter te kunnen beheren en bestaat uit de volgende vier pijlers;

  • 1. 
    De oorzaken van onregelmatige migratie wegnemen;
  • 2. 
    Grensbeheer - levens redden en de buitengrenzen beveiligen;
  • 3. 
    Europa's beschermplicht: een sterk gemeenschappelijk asielbeleid;
  • 4. 
    Een nieuw beleid voor legale migratie.

De Europese Commissie heeft op 27 mei 2015 een aantal afzonderlijke, concrete maatregelen om de huidige problemen op het gebied van migratie aan te pakken gepresenteerd.

Op 10 februari 2016 heeft de Europese Commissie nieuwe maatregelen gepubliceerd die voortvloeien uit de Europese Migratieagenda. COM(2016)85 is een commissiemededeling die de voortgang van de uitvoering van de prioritaire maatregelen van de Europese Migratieagenda uiteenzet. COM(2016)72 gaat over de overeenkomst tussen de EU en Turkije inzake de overname van personen die zonder vergunning op het grondgebied verblijven. COM(2016)85 is een uitvoeringsbesluit die de herplaatsing van 30% van de verzoekers die aan Oostenrijk zijn toegewezen naar aanleiding van de maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Griekenland en Italië (zie E150018) opschort.


Behandeling Raad

JBZ-Raad 14 september 2017

Naar verwachting hield de JBZ-Raad van 14 september 2017 een algemene discussie naar aanleiding van de meest recente ontwikkelingen op de verschillende migratieroutes door het Middellandse Zeegebied.

JBZ-Raad 8-9 juni 2017

Tijdens de JBZ-Raad van 8-9 juni 2017 vond er tussen de ministers een gedachtewisseling plaats over de huidige situatie van de illegale migratie via de verschillende Middellandse Zeeroutes en de uitvoering van de Verklaring van Malta van 3 februari 2017. De Commissie benadrukte dat alle lidstaten hun bijdrage moeten leveren aan herplaatsing en hervestiging en gemaakte afspraken daarover moeten nakomen.

Informele Europese Raad 3 februari 2017

Tijdens de informele Europese Raad zullen de Europese regeringsleiders zich ook buigen over de stand van zaken rond migratie.

Informele JBZ-Raad 26-27 januari 2017

De eerste dag van de Informele JBZ-Raad van 26-27 januari 2017 stond in het teken van migratie en grenzen. De ministers bespraken onder dit algemene agendapunt de implementatie van de EU-Turkije Verklaring, alsmede de implementatie van de besluiten op het gebied van herplaatsing en hervestiging en het beschikbaar stellen van personeel aan EASO en Frontex en de asielprocedures en opvang in Griekenland. Ook het beheersen van de irreguliere migratiestromen over de centraal Middellandse Zeeroute kreeg onverminderd aandacht.

Europese Raad 15 december 2016

Tijdens de Europese Raad werd de aanpak van de migratieproblematiek besproken. De regeringsleiders spraken over de implementatie van alle elementen van de EU-Turkije verklaring. Daarbij is extra aandacht gevraagd voor het nakomen van de gemaakte afspraken voor wat betreft het leveren van nodige ondersteuning aan Griekenland voor de asielprocedures en opvang van migranten daar. Dat is ook gedaan voor de invulling door alle lidstaten van hun verantwoordelijkheid op het terrein van herplaatsing

JBZ-Raad 8-9 december 2016

Tijdens de Raad werd de implementatie van migratie besproken. De discussie richtte zich op de huidige situatie bij de migratieroutes, de implementatie van de Europese Grens- en Kustwacht en het Partnerschapskader.

Europese Raad 20-21 oktober 2016

Tijdens de Europese Raad van 20-21 oktober 2016 bespraken de regeringsleiders de meest recente ontwikkelingen in het integraal migratiebeleid van de EU en daarbij het belang van uitvoering beklemtoond. Het debat ging in het bijzonder over de externe dimensie en zijn er raadsconclusiesPDF-document hierover aangenomen.

JBZ-Raad 13-14 oktober 2016

Tijdens de Raad besprak het Slowaaks voorzitterschap de uitvoering van gemaakte afspraken. Op vele punten blijkt dat de implementatie van gemaakte afspraken achterblijft, onder meer op: herplaatsing, hervestiging en het aanleveren van voldoende personeel in Griekenland en elders.

Informele Europese Raad 16 september 2016

Tijdens de informele Raad werd er door de regeringsleiders een VerklaringPDF-document aangenomen met een stappenplan voor verschillende Europese onderwerpen, waaronder over migratie.

Informele JBZ-Raad 7-8 juli 2016

De eerste dag van de informele bijeenkomst stond in het teken van migratie en grenzen. De onderwerpen van terugkeer en heropnames is één van de topprioriteiten. Ook werd de stand van zaken van de Westelijke Balkanroute en de implementatie van de EU-Turkije verklaring besproken. Het is noodzakelijk om de toestroom van illegale migranten stop te zetten en om criminele netwerken en smokkelaarorganisaties die misbruik maken van groepen vluchtelingen te bestrijden.

Europese Raad 28-29 juni 2016

De Europese Raad bevestigde zijn geïntegreerde benadering waarin op alle elementen van migratie een actieve inzet nodig is. De minister-president heeft zich sterk uitgesproken voor deze aanpak, van het volledig toepassen van de afspraken van Schengen en het voorkomen van doorwuif-praktijken tot het duurzaam bestrijden van de onderliggende redenen voor migratie. Specifiek besprak de Europese Raad de EU-Turkije-afspraken en de ontwikkelingen in Griekenland en Turkije.

JBZ-Raad 9-10 juni 2016

Tijdens de Raad bespraken de ministers de implementatie van de EU-Turkije Verklaring van 18 maart 2016 en de ontwikkelingen in het centrale Middellandse Zeegebied.

Raad Algemene Zaken 24 mei 2016

In het kader van haar algemene strategie, zal de Raad de situatie inzake migratie in al haar aspecten te beoordelen. Het zal met name kijken naar het operationaliseren van de externe aspecten van migratie, beoordeelt de vooruitgang bij de versterking van de buitengrenzen van de EU, en zal de balans opmaken van de uitvoering van de EU-Turkije verklaring van 18 maart 2016.

Raad Buitenlandse Zaken 23 mei 2016

Tijdens de Raad zijn er conclusies aangenomen inzake de externe aspecten van migratie.

JBZ-Raad 20 mei 2016

Tijdens deze JBZ-Raad werd de voortgang van de implementatie van de Verklaring van de EU en Turkije besproken, mede op basis van de stand van zaken zoals opgesteld door de Commissie.

JBZ-Raad 21 april 2016

Tijdens de Raad vond er een follow-up plaats van de bijeenkomst van de Europese Raad en bespraken de ministers de toekomstige acties inzake migratie. Daarnaast werd de Commissiemededeling "Hervorming van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel en bevordering van legale mogelijkheden om naar Europa te komen" (zie COM(2016)197PDF-document) besproken.

Europese Raad 17-18 maart 2016

Tijdens de Europese Raad werd verder gesproken over het versnellen van de implementatie van het gezamenlijk actieplan tussen Turkije en de EU. Daarnaast is er een nieuwe verklaring EU-Turkije uitgebracht inzake de gezamenlijke aanpak van de migratiecrisis.

JBZ-Raad 10-11 maart 2016

Tijdens de Raad werd de stand van zaken van de implementatie van maatregelen inzake migratie behandeld. Ook wisselden de ministers van gedachten over de huidige migratiesituatie en de uitvoering van de verklaring van de EU-staatshoofden van 7 maart 2016 na hun ontmoeting met de Turkse minister-president.

EU-Turkije Top 7 maart 2016

Tijdens deze Top werd de uitvoering van het EU-Turkije actieplan besproken en werden er nieuwe plannen gemaakt om de vluchtelingen te herverdelen.

JBZ-Raad 25 februari 2016

Tijdens de Raad werd inzake migratie de stand van zaken en opvolging van de genomen maatregelen waartoe is besloten besproken, evenals de toekomstige acties en follow-up van de conclusies van de Europese Raad van 18-19 februari. Daarnaast werd werd er speciaal aandacht besteed aan de huidige ontwikkelingen in de Westelijke Balkan route.

Europese Raad 18-19 februari 2016

Migratie was één van de hoofdonderwerpen van deze Europese Top. Hier zijn de stand van zaken besproken van de uitvoering van de besluiten genomen naar aanleiding van de migratie- en vluchtelingencrisis. De Raad heeft hier conclusies over aangenomen.

Informele JBZ-Raad 25-26 januari 2016

Tijdens de Raad wordt het grenzenpakket van 15 december 2015 behandeld, dat verdere invulling geeft aan de Europese migratieagenda. Het versterken van de Europese buitengrenzen behoort tot de kern van de Europese aanpak om de huidige migratiecrisis het hoofd te bieden.

Europese Raad 17-18 december 2015

Tijdens de Europese Raad is de voortgang van de aanpak van de Europese migratiecrisis besproken en zijn hierover conclusies aangenomen. Aan de orde kwamen onder andere de voorstellen op het gebied van migratie die de Commissie op 15 december 2015 presenteerde. Deze voorstellen betreffen een Europese grenswacht, de Frontex-verordening, de schengengrenscode, hervestiging en het Europese reisdocument voor terugkeer. Verder werd er gesproken over het belang van een goede follow-up van de Westelijke Balkan conferentie, de Valletta-top en de EU-Turkije top.

JBZ-Raad 3-4 december 2015 (agendapunt I.1)

De Raad besprak de stand van zaken van de migratieproblematiek, alsook de uitwerking van de tot dusver genomen maatregelen. Hier werd onder andere de voortgang met betrekking tot de hotspots in Italië en Griekenland, de uitvoering van de herplaatsingsbesluiten, de registratie aan de buitengrenzen, de verzoeken van EASO en Frontex voor de inzet van extra experts en materieel en de opschaling van de geïntegreerde EU-regeling politieke crisisrespons besproken.

EU-Turkije top 29 november 2015

Aan deze top namen EU-regeringsleiders samen met de regering van Turkije deel en had als primair doel om overeenstemming te bereiken over de toepassing en uitvoering van het tussen Turkije en de EU medio oktober overeengekomen Actieplan, in het bijzonder dat Turkije de instroom van vluchtelingen zichtbaar zal beperken. In de verklaring die uit de Top is voortgekomen is onder andere toegezegd dat de EU onmiddellijk en voortdurend humanitaire hulp zal bieden in Turkije. Ook zal de EU de financiële steun uitbreiden. De Europese Commissie heeft een vluchtelingenfaciliteit voor Turkije opgericht om de acties te coördineren die worden gefinancierd om de Syrische vluchtelingen op te kunnen vangen. De EU streeft om Turkije 3 miljard euro aan extra middelen te voorzien.

Raad Buitenlandse Zaken 16 november 2015

Tijdens de raad is migratie besproken, als vervolg op de Raad Buitenlandse Zaken van 12 oktober 2015. De nadruk van de bespreking in de Raad zal liggen op de uitvoering van de gemaakte afspraken op het gebied van de migratie-gerelateerde elementen van extern beleid.

Informele Europese Raad 12 november 2015

Voorzitter Tusk heeft een informele bijeenkomst van staatshoofden en regeringsleiders bijeengeroepen om de jongste ontwikkelingen inzake de migratiecrisis te bespreken en om de implementatie van de beslissingen te versnellen. Belangrijke onderwerpen waren de samenwerking met derde landen, met name Turkije, implementatie van besluiten over herplaatsing, hot spots en versterking van de opvangcapaciteit, alsmede de bewaking van de buitengrenzen.

Valletta Top 11-12 november 2015

Tijdens deze internationale top wordt de migratieproblematiek besproken met Afrikaanse en andere betrokken landen. De Valletta-top moet de basis leggen voor een gezamenlijke aanpak ten aanzien van migratie, via gelijkwaardige partnerschappen met Afrikaanse landen vanuit het oogpunt dat migratie zowel een gezamenlijke als gedeelde verantwoordelijkheid is. Het is de bedoeling dat tijdens de Valletta Top zowel een politieke verklaring als een concreet actieplan wordt overeengekomen. Daarnaast zal in Valletta het EU Trustfund voor Afrika als financieringsinstrument worden opgericht. Tijdens deze top is er een politieke verklaring en een actieplan aangenomen.

JBZ-Raad 9 november 2015

Tijdens deze extra ingelaste Raad, bij wijze van uitzondering in aanwezigheid van de geassocieerde staten, zijn de stand van zaken besproken van de uitvoering van maatregelen waartoe is besloten en toekomstige acties inzake de vluchtelingencrisis. De ministers hebben ook besloten over een aantal verdere maatregelen om de vluchtelingen- en migratiecrisis te beheersen, zoals uiteengezet in een reeks raadsconclusies. Deze conclusies zijn in het bijzonder gericht op het versnellen van het lopende hervestigingsproces; versterken van de buitengrenzen van de EU; bestrijding van mensenhandel en -smokkel; en terugkeer en wedertoelating.

Raad Buitenlandse Zaken 26 oktober 2015

Tijdens de Raad hadden de ministers een diepgaand debat over migratie, met de nadruk op hoe ontwikkelingssamenwerking kan helpen om de huidige gemeenschappelijke uitdagingen waarmee Europa en de partnerlanden mee worden geconfronteerd. De ministers zijn overeengekomen om de betrokkenheid vanuit de EU te vergroten en de samenwerking inzake migratie met derde landen te versterken op bilateraal en multilateraal niveau.

Bijeenkomst 11 regeringsleiders inzake vluchtelingenstromen langs westelijke Balkan route 25 oktober 2015

Tijdens deze bijeenkomst van regeringsleiders uit landen in de westelijke Balkan route en leiders van Europese instituties, zijn er afspraken gemaakt over operationele acties die drie belangrijke problemen in deze regio inzake de vluchtelingenstromen behandelen: 1. Het leveren van onderdak, 2. Het gezamenlijke beheer van migratiestromen, 3. Grensbeheer. In de Verklaring van de leiders worden deze punten uitgebreid beschreven en wordt er verklaard dat deze maatregelen vanaf de volgende dag al geïmplementeerd kunnen worden.

Europese Raad 15-16 oktober 2015

Tijdens de Raad zijn er conclusies aangenomen over migratie. Deze conclusies gaan voornamelijk in op de samenwerking met derde landen om de vluchtelingenstromen in te dammen (onder andere met Turkije), betere bescherming van de buitengrenzen van de EU (voortbouwend op het Schengenacquis), en de reactie op de instroom van vluchtelingen in Europa en terugkeer.

Raad Buitenlandse Zaken 12 oktober 2015

De Raad heeft een aantal conclusies aangenomen over migratie, met name over de samenwerking met derde landen in het grensgebied van de Europese Unie.

JBZ-Raad 8-9 oktober 2015

Tijdens de Raad zijn de nieuwe voorstellen die voortvloeien uit de Europese Migratieagenda behandeld. Er zijn raadsconclusies aangenomen inzake een Europees actieplan voor terugkeer. Ook is er een algemeen debat gevoerd over de teoekomst van het beleid inzake het beheer van de buitengrenzen, waar grote overeenstemming bestond over de wenselijkheid van het versterken van het mandaat van Frontex. Daarnaast zijn de laatste stand van zaken van de voorbereidingen van de Valetta top van 11-12 november 2015 toegelicht door het Voorzitterschap en de Commissie. Ook besprak de Raad de voortghang met betrekking tot de operationalisering van de hotspots in Italië en Griekenland. De implementatie van de herplaatsingsbesluiten is aangevangen, waarbij met name de hotspots in Italië beginnen te functioneren. De Commissie riep de lidstaten op hun concrete bijdragen zo snel mogelijk kenbaar en beschikbaar te maken.

Europese Raad 23 september 2015

Tijdens deze Raad werd de vluchtelingenproblematiek en migratie behandeld. De belangrijkste onderwerpen waren de bescherming van de buitengrenzen van de EU en het stabiliseren van de situatie in crisislanden. Er zijn een aantal onmiddellijke prioriteiten vastgesteld en er is grondig doorgesproken over de vraag hoe duurzame langetermijnoplossingen kunnen worden bereikt. De Europese Raad erkent eensgezind dat er geen eenvoudige oplossingen voor dit probleem zijn en dat de Europese landen het alleen onder controle kunnen houden indien er wordt samengwerkt, in een geest van solidariteit en verantwoordelijkheid. De Raad heeft een reeks richtsnoeren opgesteld waarover vóór de Europese Raad van 15-16 oktober 2015 operationele besluiten moeten worden genomen.

JBZ-Raad 22 september 2015

Het besluit van de Raad tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland is met een gekwalificeerde meerderheid aangenomen. Het Raadsbesluit ziet op herplaatsing van 120.000 asielzoekers, in de eerste fase 66.000 asielzoekers uit Italië en Griekenland. Het overige deel komt in een tweede fase in principe ook ten gunste van Italië en Griekenland, maar het Raadsbesluit voorziet in de mogelijkheid voor de Commissie om een voorstel te doen om herplaatsing vanuit andere lidstaten mogelijk te maken, wanneer die geconfronteerd worden met een noodsituatie als gevolg van een plotse instroom. Daarnaast heeft de Commissie kort verslag gedaan van de implementatie van het herplaatsingsbesluit van 40.000 personen, zoals besloten op 14 september 2015. Italië zal volgende week trachten de eerste personen te herplaatsen, Griekenland sprak de hoop uit ook snel tot herplaatsing over te kunnen gaan en lichtte de voortgang op het instellen van de hotspots kort toe.

JBZ-Raad 14 september 2015

Op 14 september 2015 werd er een extra (formele) JBZ-Raad ingelast. Tijdens de Raad gaven FRONTEX en EASO (Europees ondersteuningsbureau voor asielzaken) een presentatie van de migratiestromen, waarna de ministers de toekomstige werkzaamheden bespraken, waarvan in het bijzonder het terugkeerbeleid, internationale samenwerking en onderzoek, een EU-lijst van veilige herkomstlanden, en maatregelen om de smokkel van migranten te voorkomen. De JBZ-Raad heeft het voorstel om 40.000 vluchtelingen van Griekenland en Italië te verplaatsen aangenomen. De maatregelen werden bekend gemaakt tijdens de Staat van de Unie-adres van Jean-Claude Juncker aan het Europees Parlement op 9 september 2015.

Raad Buitenlandse Zaken 4-5 september 2015

De informele Raad Buitenlandse Zaken richtte zich op de migrantencrisis. Hierover hebben de EU lidstaten en de kandidaatlidstaten afgesproken om hun samenwerking te versterken op vijf verschillende niveaus: bescherming van de asielzoekers, beheer van de grenzen "in overeenstemming met de rechten van de mensen", de strijd tegen smokkelaars en mensenhandelaars, samenwerking met de landen van herkomst en transitie en het aanpakken van de oorzaken van het probleem, namelijk het "toenemende aantal conflicten" en met name de Libische crisis en het conflict in Syrië.

JBZ-Raad 20 juli 2015

De ministers zijn met consensus overeengekomen over de herplaatsing van 32.256 personen en nam de ontwerpresolutie aan over de herplaatsing van 40.000 asielzoekers vanuit Griekenland en Italië. Daarnaast nam de Raad de ontwerpconclusies aan over de hervestiging van 20.000 asielzoekers door middel van multilaterale en nationale regelingen. Hierbij is de Raad akkoord gegaan over het aantal van 22.504 ontheemde personen. Tijdens de Raad werd ook een algemene oriëntatie vastgesteld met betrekking tot een tijdelijke lastenverlichting van de asielstelsels van Italië en Griekenland. De Raad nam tevens de ontwerpconclusies aan over de aanwijzing van bepaalde derde landen als veilige landen van herkomst. Ten slotte hebben de ministers de stand van zaken van de migratietop in Valletta van 11-12 november 2015 en het EU-terugkeerbeleid besproken.

Raad Buitenlandse Zaken 20 juli 2015

De ministers hebben ingestemd met een aantal raadsconclusies over migratie: de Raad steunt een actieve en evenwichtige Europees externe migratiebeleid die overeenstemt met de Europese migratieagenda en de raadsconclusies van de Europese Raad 25-26 juni 2015. Ook verwelkomt de Raad de voorbereidingen voor de migratietop in Valletta op 11-12 november 2015. Daarnaast is de Raad van mening dat coherentie en synergie tussen verschillende beleidsterreinen van groot belang is. De implementatie van een alomvattend migratiebeleid is volgens de Raad een gezamenlijke onderneming en gedeelde verantwoordelijkheid. De Raad verwacht van de Commissie tijdens de volgende Raad Buitenlandse Zaken in oktober 2015 concrete voorstellen om de implementatie van een externe dimensie van de Europese migratieagenda te ondersteunen.

Informele JBZ-Raad 9-10 juli 2015 (agendapunt I.1)

De Raad sprak over de Europese migratieagenda, en de daaruit voortvloeiende hervestigings- en herplaatsingsvoorstellen en over de Europese actieplan tegen mensensmokkel. De Commissie presenteerde de laatste stand van zaken over de hotspots (eerste opvangfaciliteiten) en de financiële aspecten hiervan. De lidstaten werden het eens over de hervestiging van 20.000 personen in de EU, waarnaast ook een overeenkomst werd bereikt over 2.000 extra personen. Over het herplaatsingsvoorstel van 40.000 personen vanuit Griekenland en Italië werd echter nog geen overeenkomst tussen de ministers bereikt. Dit zal naar verwachting gebeuren tijdens een buitengewone vergadering van de JBZ-Raad, die in Brussel werd gehouden op 20 juli 2015 om het werk af te ronden.

Europese Raad 25-26 juni 2015

De Europese Raad heeft de Europese migratieagenda besproken en raadsconclusies aangenomen. De EU-leiders werden het eens over de herplaatsing van 40.000 personen die bescherming nodig hebben vanuit Italië en Griekenland naar andere lidstaten, en de hervestiging van nog eens 20.000 personen, voor de periode van twee jaar op vrijwillige basis, met deelneming van alle lidstaten. Alle lidstaten committeerden zich om uiterlijk eind juli 2015 overeenstemming te bereiken over de exacte verdeling. De Europese Raad formuleerde ook een terugkeerbeleid voor migranten die de EU onrechtmatig binnenkomen. Daarnaast moeten volgens de EU-leiders de overnameonderhandelingen met de derde landen worden versneld, en besloten de leiders de rol van Frontex te versterken om illegale migranten te helpen terugkeren.

Raad Algemene Zaken 23 juni 2015

De Raad sprak over de voorbereiding van de Europese Raad van 25-26 juni 2015, waar de EU agenda voor Migratie zou worden besproken. De Raad nam kennis van de Europese Migratieagenda en verwelkomt de nadruk op het belang van naleving van fundamentele rechten in de EU asiel- en migratiebeleid in alle fasen: de aankomst van migranten, de integratie van migranten en vluchtelingen, en de terugkeer van degenen die geen recht hebben om te blijven.

Raad Buitenlandse Zaken 22 juni 2015

De Raad heeft de EU maritieme missie EU NAVFOR MED gelanceerd. Deze operatie heeft als doel het businessmodel van mensensmokkelaars in het Zuidelijk Centraal Middellandse Zeegebied te verstoren. Haar missie is het identificeren, innemen en ontdoen van schepen en andere middelen die (vermoedelijk) worden gebruikt door migrantensmokkelaars of mensenhandelaars.

JBZ-Raad 15-16 juni 2015

De Raad besprak de verschillende aspecten van de Europese migratieagenda en de uitvoering hiervan, in het bijzonder het herplaatsingsvoorstel en de aanbeveling over hervestiging. De meeste delegaties verwelkomden het uitgebreide en horizontale karakter van de agenda, evenals de combinatie van onmiddellijke acties die de huidige crises adresseren en de voorgestelde lange termijn maatregelen. De ministers nodigden de voorbereidende instanties van de Raad uit om deze besprekingen voort te zetten met het doel de maatregelen zo snel mogelijk te implementeren. Het voorzitterschap zal aan de Europese Raad van juni verslag uitdoen over de resultaten van deze besprekingen.

Raad Buitenlandse Zaken / Ontwikkelingssamenwerking 26 mei 2015

In opvolging van de speciale Europese Raad van 23 april 2015 en de publicatie van onderhavige commissiemededeling sprak de Raad Buitenlandse Zaken/Ontwikkelingssamenwerking over de ontwikkelingsaspecten van de EU-migratieagenda. Daarbij werd het belang van het adresseren van de grondoorzaken voor migratie benadrukt, als ook het ondersteunen van landen van herkomst en transitlanden in de aanpak van migratie- en vluchtelingenproblematiek. De brede aanpak die de EU voorziet behelst ook het werken aan de grondoorzaken van irreguliere migratie.

Raad Algemene Zaken 19 mei 2015

De Europese Commissie heeft tijdens deze bijeenkomst van de Raad de migratieagenda gepresenteerd. Tijdens de Raad werd het belang van een geïntegreerde, coherente aanpak van de migratieproblematiek opnieuw benadrukt. Wel hebben veel lidstaten nog vragen die in de uitgewerkte concrete voorstellen dienen te worden geadresseerd. Nederland heeft tijdens de Raad het belang benadrukt van een alomvattend, evenwichtig pakket, waarbij voorstellen voor meer solidariteit steun kunnen krijgen wanneer alle lidstaten hun verantwoordelijkheid nemen en bestaande afspraken in het kader van het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel en op het gebied van grensbeheer worden nagekomen. Een aantal lidstaten benadrukte in dit kader het belang van solidariteit, een aantal andere gaf aan plannen op het gebied van verdeling van migranten nader te moeten bestuderen.

Raad Buitenlandse Zaken 18 mei 2015

De Raad Buitenlandse Zaken heeft op 18 mei 2015 EUNAVFOR Med in het leven geroepen. Deze operatie moet zo spoedig mogelijk het businessmodel van mensensmokkelaars in het Zuidelijk Centraal Middellandse Zeegebied verstoren.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 28 april 2016 hield het Europees Parlement een debat met het Nederlandse Voorzitterschap (staatssecretaris Dijkhoff) en de Europese Commissie (Eurocommissaris Timmermans) over de juridische aspecten, democratische controle en implementatie van de EU-Turkije overeenkomst.

Op 12 april 2016 hield het Europees Parlement een debat over de holistische aanpak van migratie. Hierin presenteerde de rapporteurs en de EC een plan wat oplossingen hoopt te bieden op verschillende terreinen: aanpakken illegale migratie, migranten opvangen, buitengrenzen bewaken, economische groei bevorderen. In de kern roept de resolutie op tot een gecentraliseerd systeem. De meeste fracties en leden reageerden positief en het plan is in de middag tijdens de stemming aangenomen.

Tijdens een gezamenlijke vergadering op 2 februari 2016 in Straatsburg hebben leden van het EP van gedachten gewisseld over migratie. De verklaringen van de Raad en de Commissie gingen over een viertal onderwerpen:

  • Vluchtelingennood, controle aan de buitengrenzen en de toekomst van Schengen
  • Naleving van het internationale beginsel van non-refoulement
  • Financiering van de vluchtelingenfaciliteit voor Turkije
  • Toegenomen rassenhaat en geweld jegens vluchtelingen en migranten in heel Europa

Op 19 januari 2016 publiceerden rapporteurs Roberta Metsola en Kashetu Kyenge van de commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) een concept rapport over de situatie in de Middellandse Zee en de noodzaak van een holistische aanpak van migratie.

Op 6 oktober 2015 besprak het Europees Parlement tijdens een debat over de conclusies van de informele Europese Raad van 23 september 2015 de vluchtelingencrisis, waarbij de europarlementariërs de lidstaten erop aandrongen meer actie te ondernemen om de vluchtelingencrisis aan te pakken.

Op 17 september 2015 heeft het Europees Parlement gestemd voor een noodmaatregel om 120.000 asielzoekers uit Italië, Griekenland en Hongarije onder de EU-lidstaten te verdelen. Op 9 september 2015 had het Parlement al een voorstel ondersteund waarbij 40.000 asielzoekers in twee jaar vanuit Italië en Griekenland zouden worden herplaatst.

De commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) heeft op 16 juli 2015 een nieuw werkdocument besproken over de situatie in het Middellandse Zeegebied en de noodzaak van een holistische EU aanpak van migratie. De LIBE-commissie pleit voor een permanente verdelingsmechanisme die substantieel verder moet gaan dan de huidige voorstellen. Het parlement zal naar verwachting in september 2015 stemmen over het hervestigingsvoorstel.

Tijdens de plenaire vergadering van 7 juli 2015 heeft het parlement gestemd voor een extra €69,6 miljoen aan verschillende Europese instanties om te helpen omgaan met de stroom migranten. Hierdoor komt er meer geld vrij voor extra personeel en andere middelen.

Tijdens de vergadering van de commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) op 6 juli 2015 heeft het Europees Parlement gesproken over de migratieagenda. Vanuit de Europese Commissie is de huidige stand van zaken toegelicht. Verder heeft de LIBE commissie gesproken over de ontwerpresolutie over het herverdelen van migranten. Bij de verdeling van de migranten dient gekeken te worden naar de toekomst in een bepaalde EU-lidstaat. De rapporteur migratieagenda van het Europees Parlement wil dat het Europees Parlement medewetgevende taken krijgt in het kader van de migratieagenda.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In het kader van de politieke dialoog heeft de Duitse Bondsraad op 10 juli 2015 een brief gestuurd aan de Europese Commissie met vragen en opmerkingen over de mededeling. Hierin geeft de Bondsraad aan dat een gezamenlijk migratieagenda essentieel is en vindt het belangrijk om het toenemende aantal migranten het hoofd te bieden en de problemen die hiermee in verband staan aan te pakken. De aanpak van deze problematiek moet volgens de Bondsraad in het teken staan van solidariteit en gedeelde verantwoordelijkheid.

Op 17 februari 2016 nam het Italiaanse Parlement een opinie aan in het kader van het politieke dialoog inzake de Europese migratieagenda.

De parlementen van Cyprus, Tsjechië, Kroatië, Hongarije, Italië, Litouwen, Portugal, Roemenië, Slowakije en het Verenigd Koninkrijk hebben dit dossier ook als prioritair aangemerkt.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Reacties Derden

Commissie Meijers heeft op 8 november 2017 haar reactie op het regeerakkoord 2017-2021 aan de Kamer gestuurd waarin zij haar opinie geeft op de verschillende Europese onderwerpen die in het regeerakkoord aan bod komen. Onderhavig dossier heeft een link met o.a. het onderwerp 'Europese buitengrenzen' in de notitie van Commissie Meijers.

Op 2 juni 2016 publiceerde Commissie Meijers een notitie inzake de hervorming van het gemeenschappelijk Europees Asielsysteem.

Op 22 december 2015 publiceerde de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) een rapport met advies over een solidair asielsysteem met een verdelingsmechanisme die leidt tot een duurzaam billijke verdeling van asielverantwoordelijkheen. De ACVZ bepleit de Dublinverordening aan te passen, waardoor het mogelijk wordt voor lidstaten die verantwoordelijk zijn voor een onevenredig hoog aantal asielverzoeken, om asielzoekers over te dragen aan lidstaten waarin onevenredig weinig asielzoekers zijn geregistreerd.

Op 16 december 2015 publiceerde Amnesty International het rapport 'Europe's Gatekeeper: Unlawful detention and deportation of refugees from Turkey'. Hierin beschrijft Amnesty International hoe Turkije Syrische vluchtelingen behandelt, ondanks de druk van de Europese Unie (wederrechtelijke vasthouding en deportatie).

Tijdens de LIV plenaire COSAC op 30 november 2015 stond migratie als belangrijkste thema op de agenda. De eerste sessie betrof 'European Agenda on Migration, Common asylum policy and legal migration policy'. De tweede sessie betrof 'Fight against irregular migration and securing Europe's external borders'. De spreekteksten en power point-presentaties van twee van de sprekers, Jean-Pierre Schembri (EASO) en Rear Admiral Hervé Bléjean (EUNAVFOR MED), zijn ter informatie in de bronnen toegevoegd.

Amnesty International stuurde op 22 juni 2015 een brief naar de Minister-president ter voorbereiding op de Europese Raad van 25-26 juni, waar de EU-migratieagenda werd besproken. Amnesty International vroeg met name aandacht voor het welzijn van de asielzoekers die op dit moment onder zeer slechte omstandigheden worden opgevangen in Italië en Griekenland, alsook voor het belang om snelle stappen te namen op andere punten, zoals de hervestiging van vluchtelingen uit de regio. In de brief wordt verder ingegaan op deze hervestiging, alsmede op de samenwerking met derde landen, de aanstaande militaire antismokkelmissie en de noodzaak tot aandacht voor redding op zee.

De Commissie Meijers publiceerde op 18 juni 2015 een notitie over arbeidsmobiliteit in de EU. De Commissie Meijers stelt voor de mogelijkheden waaronder 'international protection beneficiairies' aan het werk kunnen te verbeteren. Zij zouden na een legaal verblijf van twee jaar in een andere lidstaat aan het werk kunnen.

De Commissie Meijers heeft op 27 mei 2015 vragen naar de Tweede Kamer gestuurd ter voorbereiding op het plenaire debat van 28 mei 2015 over de extra ingelaste Europese top over de aanpak van de bootvluchtelingencrisis en de kabinetsappreciatie van de onmiddelijke maatregelen uit de Europese migratieagenda. Het debat is op 28 mei 2015 van de plenaire agenda van de Tweede Kamer afgevoerd en daarvoor in de plaats vindt op 11 juni 2015 een algemeen overleg, gevolgd door een plenaire afronding, ter voorbereiding van de JBZ-Raad van 15 en 16 juni 2015 plaats.


Alle bronnen