Dinsdag 23 september 2025, commissie Infrastructuur en Waterstaat / Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (I&W/VRO)

Beslispunt

Welke procedure wenst de commissie te volgen:

• - 

  een datum te bepalen voor het leveren van inbreng voor een verslag;
• - 

  te volstaan met een blanco verslag (geen vragen of opmerkingen, afdoen als hamerstuk of stemming);
• - 

  te volstaan met een verslag onder voorbehoud van plenaire behandeling (geen schriftelijke behandeling, wel een mondelinge behandeling plenair)?

Internetconsultatie en uitvoeringstoetsen

Conform de Kamernotitie Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers treft u hieronder een overzicht met link naar de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen:

• - 

  Internetconsultatie zie ook paragraaf 7 in de memorie van toeliching
• - 

  brief van de leden De Hoop en Olger van Dijk ter aanbieding van de Uitvoerbaarheid- en handhaafbaarheidstoets van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) inzake de Wet provinciale inbesteding vervoerconcessies (TK, 4 met bijlage)

Beslispunt

Welke fracties wensen inbreng te leveren voor het tweede verslag?

Beslispunt

Wenst de commissie naar aanleiding van de brief van 9 september 2025 met de minister in nader schriftelijk overleg te treden?

Toelichting

Bij brief van 3 juni 2025 heeft de (toenmalige) minister van I&W vragen beantwoord van de FVD-fractie over het bij de Kamer voorgehangen ontwerpbesluit tot wijziging van het Luchthavenverkeerbesluit Schiphol in verband met de invoering van een maximum aantal vliegtuigbewegingen voor het etmaal en wijziging van het maximum aantal vliegtuigbewegingen voor de nacht. De commissie heeft in totaal drie schriftelijke ronden gehouden over dit ontwerpbesluit. Het definitieve besluit is intussen op 6 mei 2025 vastgesteld en op 7 mei 2025 gepubliceerd in het Staatsblad. De commissie besloot op 10 juni jl. om gelegenheid te bieden voor het leveren van inbreng voor nader schriftelijk overleg. Bij de uitgaande brief van 28 juli 2025 zijn aan de bewindslieden van I&W vragen gesteld, gebaseerd op de inbreng van GroenLinks-PvdA. Op 9 september 2025 is de beantwoording van de nadere vragen ontvangen (31936, BS). Daarvoor heeft de staatssecretaris van LVVN getekend.

Beslispunt

Wenst de commissie naar aanleiding van de brief van 9 september 2025 met de minister in nader schriftelijk overleg te treden?

Toelichting

De commissie is met de regering in schriftelijk overleg getreden over een reeks "waterbrieven" en de opbrengsten van vier deskundigenbijeenkomsten over het thema water die in 2024 hebben plaatsgevonden. De uitgaande commissiebrief van 10 juni 2025 is op 9 september 2025 door de minister van I&W beantwoord.

Beslispunt

Welke fracties wensen heden inbreng voor nader schriftelijk overleg te leveren?

Toelichting

Bij brief van 2 december 2024 informeerde de staatssecretaris van I&W de Kamer over een aantal toezeggingen verband houdend met het onderwerp 'milieueffectrapportage'. Het betrof de toezeggingen T03578, T03579, T03580 en T02859. De commissie heeft daarop bij uitgaande brief van 28 januari 2025 de minister van I&W vragen gesteld, gebaseerd op inbreng van de leden van de fractie van GroenLinks-PvdA. De commissie besloot de genoemde toezeggingen als “openstaand” te blijven beschouwen. De antwoordbrief van de minister van 11 maart 2025 leidde niet tot een ander oordeel over de toezeggingen, maar wel tot een volgende schriftelijke ronde. De uitgaande brief van 17 juni 2025 met vragen van de leden van de fractie van GroenLinks-PvdA werd op 4 juli 2025 door de staatssecretaris van I&W beantwoord. Opnieuw oordeelde de commissie dat de toezeggingen nog open staan. Heden kan inbreng voor nader schriftelijk overleg worden geleverd.

Beslispunt

Welke fracties wensen heden inbreng voor schriftelijk overleg te leveren?

Toelichting

Tijdens de plenaire behandeling van het Initiatiefvoorstel-Klaver en Ouwehand Wet veilige jaarwisseling (35.386) heeft de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat de Kamer, naar aanleiding van vragen van het lid Talsma (ChristenUnie), toegezegd om een evaluatie van de wet uit te voeren en de Kamer over het tijdpad hiervan te informeren in de verzamelbrief Vuurwerk. Deze brief is op 11 juli 2025 ontvangen. De brief gaat in op het nog op te stellen handhavingsplan voor de jaarwisseling en op enkele moties van de Tweede Kamer, maar bevat geen informatie over of tijdpad voor de evaluatie. De commissie merkte de toezegging dan ook als 'openstaand' aan en besloot heden gelegenheid te bieden voor het leveren van inbreng voor schriftelijk overleg.

Beslispunt

Wenst de commissie naar aanleiding van de brief van 9 september 2025 met de staatssecretaris Participatie en Integratie in overleg te treden?

Toelichting

Bij brief van 9 september 2025 heeft de staatssecretaris Participatie en Integratie de Kamer een afschrift aangeboden van de Tweede Kamerbrief 'Inzet en proces Sociaal Klimaatfonds'. Eerder al, op 24 juni van dit jaar, stuurde de staatssecretaris de Kamer een afschrift van zijn brief aan de Tweede Kamer over de stand van zaken van het Sociaal Klimaatplan. Deze toezending vloeide voort uit een door de leden van de fractie van de BBB gestelde (nadere) vraag over het verslag van de Transportraad van 5 december 2024 (21501-33, X). Deze leden verzochten om de door de Tweede Kamer gevraagde nadere informatie over respectievelijk de gemaakte afweging voor het Sociaal Klimaat Plan, het kabinetsstandpunt over bereikbaarheidsdoelen en de interdepartementale verkenning publieke mobiliteit, ook aan de Eerste Kamer te doen toekomen.

NB. over de eerdere brief van 24 juni 2025 loopt nog schriftelijk overleg. De uitgaande commissiebrief van 15 juli 2025 is nog niet beantwoord. Naar verwachting geschiedt dat over enkele weken.

Beslispunt

Wenst de commissie naar aanleiding van de brief 12 september 2025 met de minister en staatssecretaris in nader schriftelijk overleg te treden?

Toelichting

Op 16 december 2024 heeft de Kamer van de minister van I&W het verslag ontvangen van de Transportraad van 5 december 2024. Het verslag was bij de mededelingen en informatie van de commissievergadering I&W/VRO van 14 januari 2025 gevoegd. De commissie besloot op verzoek van het lid Van Langen-Visbeek (BBB) het stuk voor inbreng voor schriftelijk overleg te agenderen op 4 februari 2025. Naar aanleiding van een eerste schriftelijk overleg (21501-33, V), met vragen gebaseerd op inbreng van de leden van de fractie van de BBB, is op 22 april 2025 een brief verstuurd met nadere vragen, wederom gebaseerd op inbreng van de leden van de fractie van de BBB. De toenmalige bewindslieden hebben deze vragen op 3 juni jl. beantwoord (21501-33, X). De commissie besloot op 10 juni jl. om opnieuw gelegenheid te bieden voor het leveren van inbreng voor nader schriftelijk overleg. Bij de uitgaande brief van 24 juni 2025 aan de bewindslieden van I&W zijn vragen gesteld, gebaseerd op de inbreng van de leden van de fracties van BBB en PVV. Op 12 september is de beantwoording van de nadere vragen ontvangen (21501-33, Y).

Beslispunt

Welke fracties wensen heden inbreng voor nader schriftelijk overleg te leveren?

Toelichting

Tijdens het debat (ex artikel 51, lid 1, RvOEK) 'Wonen en Bouwen in Nederland' (36410 VII) op 23 april 2024 heeft de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties toezegging T03908 gedaan:

"De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zegt de Kamer, naar aanleiding van vragen van de leden Janssen-van Helvoort (GroenLinks-PvdA), Janssen (SP) en Nicolaï (PvdD), toe dat in het Interdepartementaal Beleidsonderzoek Woningbouw en Grond (IBO) - dat uiterlijk eind juni 2024 zal verschijnen - aandacht zal worden besteed aan de planbatenheffing. Tevens zal aan de orde zijn de evaluatie van de gebruikmaking van de Leegstandswet waarbij de leegstandsboete naar Vlaams model zal worden betrokken."

Bij brief van 20 december 2024 (36410 VII, K) heeft de minister van VRO de evaluatie van de Leegstandwet 2024 verricht door het onderzoeksbureau RIGO aan de Kamer aangeboden. De commissie heeft deze evaluatie voor kennisgeving aangenomen en toezegging T03908 als deels voldaan aangemerkt. De commissie wenste het rapport “Op grond kun je bouwen” van de werkgroep Interdepartementaal Beleidsonderzoek Woningbouw en Grond (IBO), dat alleen aan de Tweede Kamer was aangeboden, alsnog te ontvangen. Bij brief van 4 maart 2025 (36410 VII, L) heeft de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening het genoemde IBO-rapport alsnog naar de Kamer gestuurd. De commissie besloot daarop de status van de toezegging van deels voldaan te handhaven en in schriftelijk overleg te treden met de minister. Bij uitgaande brief van 8 april 2025 zijn aan de minister vragen gesteld, gebaseerd op inbreng van de leden van de fracties van de BBB, GroenLinks-PvdA en de SP. De antwoordbrief van de minister van VRO van 3 juli jl. gaf aanleiding tot nader schriftelijk overleg, waarvoor heden inbreng kan worden geleverd. De toezegging werd als voldaan aangemerkt.

Beslispunten

• - 

  Wenst de commissie naar aanleiding van de brief van 14 juli 2025 met de minister in overleg te treden?
• - 

  Hoe wenst de commissie te oordelen over de status van de toezeggingen T02887, T02857, T02862 en T02863?

Toelichting

Bij brief van 14 juli 2025 (EK 33.118 / 34.986, GO) heeft de minister van VRO de Kamer de Rapportage 2024 aangeboden, zijnde de eerste rapportage vanuit de Monitor Werking Omgevingswet. De rapportage gaat vergezeld van drie onderzoeken: de kwantitatieve monitoring door de Tactische Beheerorganisatie (TBO) Kadaster, het kwalitatieve onderzoek door Royal Haskoning DHV en het tekstanalyseonderzoek door Arcadis. In de brief komt de minister met vijf beschrijvende conclusies, die zij nader toelicht, te weten:

• 1. 

  De kerninstrumenten worden gebruikt, maar in 2024 werd enkel een begin gemaakt.
• 2. 

  De uitvoering was in volle gang, nieuwe mogelijkheden worden gebruikt.
• 3. 

  Gemeenten hadden in 2024 de voorkeur voor de BOPA-vergunning boven de omgevingsplanwijziging.
• 4. 

  Overheden (her)kennen de verbeterdoelen en streven die na.
• 5. 

  Bevoegde gezagen ervaren geen grote knelpunten in het stelsel, wel onzekerheden.

Met de toezending van de rapportage geeft de minister naar eigen zeggen invulling aan vier toezeggingen aan de Eerste Kamer (zie voetnoot 1). Het betreft:

Toezegging In de voortgangsbrief aandacht besteden aan wijze van evaluatie en monitoring (34.864) (T02887)

De minister voor Milieu en Wonen zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Rietkerk (CDA), toe dat in de voortgangsbrief uiteengezet wordt hoe de onafhankelijke evaluatie na vijf jaar en de jaarlijkse monitoring vorm worden gegeven. (huidige status: deels voldaan)

Ambtelijk voorstel: oordeel commissie. Uit de brief wordt duidelijk hoe de jaarlijkse monitoring eruit komt te zien. De commissie heeft in februari van dit jaar besloten de toezegging als deels voldaan te blijven beschouwen, omdat de Kamer ook heeft gevraagd om een jaarlijkse onafhankelijke evaluatie. De commissie verwees naar de Kamerbreed aangenomen motie-Rietkerk (34985, K), waarin de regering werd verzocht om een onafhankelijke evaluatiecommissie in te stellen die gedurende vijf jaar jaarlijks rapporteert aan de Staten-Generaal over de uitvoering.

Toezegging De Kamer informeren over inrichting systematische monitoring (34.986) (T02857)

De minister voor Milieu en Wonen zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van de leden Klip-Martin (VVD) en Verkerk (ChristenUnie), toe de Kamer een integraal inzicht aan te bieden met betrekking tot de systematische aanpak van de monitoring. Jaarlijks komt er een brief over de monitoringsresultaten. (huidige status: deels voldaan)

Ambtelijk voorstel: met de toezending van de Rapportage 2024 kan de toezegging als voldaan worden aangemerkt of als doorlopende toezegging (legisprudentie).

Toezegging Monitoren ontwikkelingen op het gebied van participatie (34.986) (T02862)

De minister voor Milieu en Wonen zegt de Kamer toe dat zij zal bevorderen dat overheden expliciet aandacht besteden aan het betrekken van doelgroepen die normaal gesproken ondervertegenwoordigd zijn bij participatie, zal monitoren hoe participatie zich ontwikkelt en vervolgens bij de evaluatie van de Omgevingswet zal bepalen of andere of nadere eisen alsnog noodzakelijk zouden zijn. (huidige status: openstaand)

Ambtelijk voorstel: participatie komt in de Rapportage 2024 verschillende malen aan de orde, bijvoorbeeld in paragraaf 3.15 (Participatie van en samenwerking met de samenleving). Er is onderzocht of bevoegde gezagen informele of formele processen hebben ingericht om participatie te organiseren bij de inzet van het instrumentarium. Vragen als "Voelen burgers, bedrijven en maatschappelijke partners zich gehoord in het participatieproces bij beleidsontwikkeling?", "In hoeverre worden burgers door initiatiefnemers betrokken in participatieprocessen over initiatieven in de leefomgeving?" en "In hoeverre vinden burgers dat zij hun belang kunnen inbrengen in participatieprocessen en daarmee invloed hebben op het beleid of besluiten?" worden echter pas gemeten vanaf 2025. De toezegging kan als openstaand worden aangemerkt met als nieuwe deadline 1 juli 2026.

Toezegging Bij de evaluatie kwaliteit participatieve proces bezien (34.986) (T02863)

De minister voor Milieu en Wonen zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Verkerk (ChristenUnie), toe bij de evaluatie van de Omgevingswet de kwaliteit van het participatieve proces te bezien en eventuele best practices die uit de evaluatie naar voren komen, te delen. (huidige status: openstaand)

Ambtelijk voorstel: participatie komt in de Rapportage 2024 verschillende malen aan de orde, bijvoorbeeld in paragraaf 3.15 (Participatie van en samenwerking met de samenleving). Er is onderzocht of bevoegde gezagen informele of formele processen hebben ingericht om participatie te organiseren bij de inzet van het instrumentarium. Vragen als "Voelen burgers, bedrijven en maatschappelijke partners zich gehoord in het participatieproces bij beleidsontwikkeling?", "In hoeverre worden burgers door initiatiefnemers betrokken in participatieprocessen over initiatieven in de leefomgeving?" en "In hoeverre vinden burgers dat zij hun belang kunnen inbrengen in participatieprocessen en daarmee invloed hebben op het beleid of besluiten?" worden echter pas gemeten vanaf 2025. De toezegging kan als openstaand worden aangemerkt. De deadline was reeds 1 januari 2027.

Op 9 september jl. besloot de commissie het agendapunt aan te houden en opnieuw te agenderen voor de commissievergadering op 23 september 2025.

Technische briefing van de Evaluatiecommissie Omgevingswet over het rapport 'In werking maar onderbenut’

Op 16 april 2025 ontving de Kamer de kwartaalbrief Omgevingswet, met daarbij onder meer het eerste reflectierapport van de Evaluatiecommissie Omgevingswet ‘In werking, maar onderbenut’. Op verzoek van de commissie heeft de Evaluatiecommissie dit rapport toegelicht tijdens een technische briefing op 9 september jl.:

Beslispunt

Wenst de commissie naar aanleiding van de brief van 20 augustus 2025 met de minister van VRO in nader overleg te treden?

Toelichting

Bij brief van 16 april 2025 heeft de minister van VRO de voortgangsbrief Omgevingswet eerste kwartaal 2025 aangeboden. Bij brief van dezelfde datum heeft zij vragen over de voortgang van de implementatie van de Omgevingswet beantwoord. Beide brieven waren voor de commissie aanleiding om met de minister in nader schriftelijk overleg te treden. De uitgaande commissiebrief van 17 juni 2025 is, na een uitstelbericht van 14 juli, op 20 augustus 2025 beantwoord (EK 33.118 / 34.986, GQ). Op 9 september jl. besloot de commissie het agendapunt aan te houden en opnieuw te agenderen voor de commissievergadering op 23 september 2025.

Beslispunten

• - 

  Wenst de commissie naar aanleiding van de brief van 20 augustus 2025 met de minister van VRO in overleg te treden?
• - 

  Kan de commissie ermee instemmen de status van de toezeggingen T02855, T03558 en T03747 ongewijzigd te laten?

Toelichting

Op 20 augustus 2025 heeft de Eerste Kamer de voortgangsbrief Omgevingswet tweede kwartaal 2025 ontvangen. De minister van VRO gaat in op de voortgang en informeert de Kamer over:

• - 

  Het aflopen van het interbestuurlijke programma Aan de Slag met de Omgevingswet
• - 

  De actualisatie van de interbestuurlijke afspraken en governance
• - 

  De uitreiking van de laatste AandeSlag-trofee
• - 

  De recente ontwikkelingen in de Planketen en het robuust maken van de Landelijke Voorziening Bekendmaken en Beschikbaar stellen en
• - 

  De voortgang rondom het vergroten van de gebruiksvriendelijkheid van het Omgevingsloket.

In de brief komen drie toezeggingen aan de Kamer aan de orde. Twee toezeggingen hangen samen.

Toezegging Invoeringsondersteuning vijf jaar laten doorlopen vanaf 2021 (34.986) (T02855)

De minister voor Milieu en Wonen zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van de leden Dessing (FVD), Nooren (PvdA), Baay-Timmerman (50PLUS), Klip-Martin (VVD) en Verkerk (ChristenUnie), toe de invoeringsondersteuning nog vijf jaar te laten doorlopen vanaf 2021. In dat kader zal minimaal één jaar voldoende ondersteuning met regioteams plaatsvinden, op kosten van de Rijksoverheid. Nadat vijf jaar zijn verstreken zal bezien worden met decentrale overheden welke ondersteuning nog nodig is. (status: openstaand)

Toezegging Voortzetting ondersteuning omgevingsdiensten (33.118 / 34.986) (T03558)

De minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Klip-Martin (VVD), toe dat in ieder geval vijf jaar wordt doorgegaan met de ondersteuning aan de omgevingsdiensten op verschillende manieren bij de invoering van de Omgevingswet, waaronder dat het programma Aan de slag met de Omgevingswet in ieder geval anderhalf jaar blijft voortbestaan, maar mogelijk langer als daar de wens toe of vraag naar bestaat. (status: deels voldaan)

De minister schrijft hierover: "Het einde van het programma AdS betekent niet dat de ondersteuning aan bevoegde gezagen stopt. Er is duidelijk nog behoefte aan ondersteuning bij de bevoegde gezagen, waardoor ik een te snelle of volledige afbouw van de ondersteuning niet verantwoord acht. Per 1 juli jl. heb ik de uitvoeringsondersteuning dan ook binnen de lijnorganisatie van mijn Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening geborgd. Dit is tevens in overeenstemming met meerdere toezeggingen aan uw Kamer om de uitvoeringsondersteuning in ieder geval vijf jaar te laten doorlopen."

Ambtelijk voorstel: omdat de toezeggingen einddata in respectievelijk 2027 en 2029 hebben, is er geen aanleiding de status van de toezeggingen te wijzigen.

Een derde toezegging is:

Toezegging Invulling geven aan principes invoeringstoets Omgevingswet (33.118/34.986) (T03747)

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zegt de Kamer, naar aanleiding van vragen van de leden Van Langen-Visbeek (BBB) en Kluit (GroenLinks-PvdA), toe invulling te geven aan de principes van een invoeringstoets door:

• • 

  bij de 2e en 4e voortgangsbrief in 2024, horende bij het tweede en vierde kwartaal, de onafhankelijke evaluatiecommissie te vragen om nadere duiding van de voortgang.
• • 

  na dit eerste jaar te bezien of een onafhankelijke duiding van de evaluatiecommissie ook na 18 maanden (2e kwartaal 2025) nog noodzakelijk is.
• • 

  met de minister voor Rechtsbescherming in contact te treden om de Omgevingswet op te laten nemen in het overzicht van invoeringstoetsen.
• • 

  de thematische opzet van de invoeringstoets ook herkenbaar in de voortgangsbrieven te borgen, waaronder signalen over de werking van de Omgevingswet vanuit het burgerperspectief. (status: deels voldaan)

De minister schrijft hierover: "Het komende jaar wordt verder gewerkt aan de uitvoering van de toegezegde invoeringstoets. Via mijn voortgangsbrieven of separaat blijf ik uw Kamer de komende jaren informeren over de uitkomsten van de diverse monitors en de werkzaamheden van de evaluatiecommissie en de regeringscommissaris."

Ambtelijk voorstel: de status van de toezegging niet te wijzigen.

Op 9 september jl. besloot de commissie het agendapunt aan te houden en opnieuw te agenderen voor de commissievergadering op 23 september 2025.

Beslispunt

Welke fracties wensen heden inbreng voor nader schriftelijk overleg te leveren?

Toelichting

Bij de vergadering van 5 november 2024 was de notitie 'uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen' ter kennisneming bijgevoegd. Deze notitie is opgesteld door een werkgroep van de Kamer. De notitie bevat vijf voorstellen voor acties in de Kamercommissies. Voorstel 4 luidt:

De jaarlijkse standen van de uitvoering van de uitvoeringsorganisaties (die ten grondslag liggen aan het generieke rapport Staat van de Uitvoering) ter bespreking agenderen in de verantwoordelijke commissie(s).

De voor de commissie I&W/VRO relevante standen van de uitvoering op het gebied van VRO zijn aan de commissie ter beschikking gesteld. De commissie heeft hierover tweemaal schriftelijk overleg gevoerd met de minister van VRO. Heden kan inbreng voor een derde schriftelijke ronde worden geleverd.

Sectorale voorstellen Meerjarig Financieel Kader 2028-2034

Op 16 juli 2025 en 3 september 2025 presenteerde de Europese Commissie het voorstel voor het Meerjarig Financieel Kader (MFK), de begroting van de EU voor de periode 2028-2034, inclusief voorstellen inzake eigen middelen van de EU en een pakket met sectorale voorstellen (zie lijst nieuw gepresenteerde Europese voorstellen van 5 september). De integrale voorstellen zijn geprioriteerd door de commissies EUZA en Financiën en worden op 23 september a.s. voor procedure geagendeerd. Op 12 september ontving de Kamer ook de BNC-fiches van 21 sectorale voorstellen. Deze sectorale voorstellen hebben betrekking op de verschillende beleidsterreinen en kunnen in de vakcommissies desgewenst aan de orde worden gebracht. Er is een MFK-themapagina opgesteld waar u alle voor het MFK relevante documenten aantreft. Voor wat de commissie I&W/VRO betreft gaat het om het voorstel over de Connecting Europe Facility.